ПНД

Партия националистического движения

Председатель

Девлет Бахчели

MHP, 8-9 Şubat 1969 günlerinde Adana'da yapılan genel kongrede Cumhuriyetçi

Köylü Millet Partisi'nin adını Milliyetçi Hareket Partisi olarak

değiştirmesiyle kuruldu. 1969 yılında Alparslan Türkeş tarafından kurulan

parti, Türk-İslam ülküsü ve Türk Milliyetçiliğini savunuyor.

Partinin günümüzdeki genel başkanı Devlet Bahçeli. 1969 kongresinde parti,

terazi olan amblemini kırmızı zemin içerisinde üç hilal olarak değiştirmiş

ve gençlik kollarının amblemi hilalli bozkurt olarak belirlemiştir.

Partinin yeni programı Türkeş’in yazdığı "Dokuz Işık" kitabındaki

görüşler doğrultusunda değiştirildi. MHP’nin esasını dokuz ışık adı

verdikleri Türk milliyetçiliği temsil ediliyor. Partinin Türklerin

özgürlüğünü temsil ettiğine inanılan bozkurt işareti var.

MHP, 1969 ve 1973 genel seçimlerinde büyük başarılar

sağlayamadı. 1969 seçiminde Alparslan Türkeş Adana'dan milletvekili

seçilmesinin ardından, 1973'e kadar MHP mecliste bir kişiyle

temsil edildi. 1973 seçiminde 3 milletvekiliyle meclise girdi. 1

Nisan 1975'de 1. Milliyetçi Cephe Hükümeti (39. Türkiye Cumhuriyeti

Hükûmeti)'ne girdi. Alparslan Türkeş ve Mustafa Kemal Erkovan kabinede yer

aldı. 22 Temmuz 1977'de oy oranını %3.4’ten, % 6.4’e çıkartarak 16

milletvekiliyle mecliste grup oluşturdu ve senatoya bir üye soktu,

bu seçimin ardından kurulan 2. Milliyetçi Cephe Hükümeti (41. Türkiye

Cumhuriyeti Hükûmeti)'nde ise biri başbakan yardımcılığı olmak üzere beş

bakanlıkla temsil edilerek büyük bir atılımda bulundu. Başbakan Yardımcısı

Alparslan Türkeş, Agâh Oktay Güner, Cengiz Gökçek, Gün Sazak ve

Sadi Somuncuoğlu. Milliyetçi Hareket Partisi, milliyetçi muhafazakâr

tabana seslendi. Alparslan Türkeş "Başbuğ" olarak

nitelendiriliyordu. Bu dönemin ardından sağ ve sol görüşlü öğrenciler başta

olmak üzere halkın büyük bir kısmı birbiri ile çatışma haline girdi.

Bakan, yazar, milletvekili, polis ve pek çok öğrenci olmak üzere her

kesimden insan görüş çatışmalarında hayatını kaybetti. Bu

olaylar sonucunda 12 Eylül 1980 sabahı ihtilâl yapıldı. İhtilal metnini

okuyan Başbuğ Alparslan Türkeş’ti.12 Eylül 1980 darbesinin ardından kapatılan

MHP çizgisi, 1983 yılında yeni siyasal partiler kurulmasına izin verilince

Mehmet Pamak tarafından kurulan Muhafazakâr Parti tarafından

temsil edildi. Bu parti 1985 yılında adını Milliyetçi Çalışma Partisi

olarak değiştirildi. 1987 referandumundan sonra Türkeş'in siyasi yasağı

kalkınca, MHP'nin tarihsel lideri, MÇP genel başkanı oldu. 24 Ocak 1993

tarihinde yapılan olağanüstü kongreyle ise partinin adının MHP olarak

değiştirilmesine karar verildi. Aralık 1995 genel seçimlerinde % 8.2 oy

alan MHP, % 10’luk seçim barajını aşamadığı için milletvekili çıkaramadı.

Alparslan Türkeş'in vefatından sonra, 6 Temmuz 1997’de yapılan olağanüstü

kurultayda iki aday Alparslan Türkeş’in oğlu Tuğrul Türkeş ile Devlet Bahçeli

arasında yapılan seçim yarışını Devlet Bahçeli kazandı ve genel başkanlığa

seçildi. MHP, 1999 Türkiye Cumhuriyeti Milletvekili Genel Seçimlerinde %

17.98 oy alarak DSP’nin ardından en çok oy alan ikinci parti oldu ve 129

milletvekili çıkardı. Kurulan DSP-ANAP-MHP koalisyonunda, biri

başbakan yardımcılığı olmak üzere 12 bakanlık alarak, ikinci büyük

koalisyon ortağı oldu. 5. Ecevit Hükümeti'ne katılırken Rahşan Ecevit'le

sorun yaşayan MHP, yine de koalisyonda uyumla çalıştı, ancak ekonominin

çökmesi üzerine dışarıdan getirilen Kemal Derviş ile uyuşamadı. Eylül 2002'ye gelindiğinde

TBMM'de 125 milletvekili kalmıştı. Daha sonra iktidardayken Genel Başkan

Devlet Bahçeli'nin aldığı 3 Kasım seçim kararı ile seçime gidildi. 2002

Türkiye Cumhuriyeti Milletvekili Genel Seçimleri MHP için büyük bir yıkım

oldu ve %18 olan oy oranı %8.3'e düştüğünden MHP parlamentoya giremedi.

2007 Türkiye Cumhuriyeti Milletvekili Genel Seçimlerinde %14.29 oy

alarak 71 milletvekilliği kazandı ve mecliste yeniden grup kurdu. 2009

Türkiye Cumhuriyeti Yerel Seçimlerinde, biri büyükşehir olmak üzere 10

ilin belediye başkanlığını, toplamda da 490 belediye başkanlığı

kazandı.

Recep Tayyip Erdoğan, Selahaddin Demirtaş ve Ekmeleddin

İhsanoğlu’nun yarıştığı 10 Ağustos 2014 cumhurbaşkanlığı seçimi sonucunda

oyların %38,44'ünü alarak Erdoğan’dan sonra en çok oy alan 2. aday olan

Ekmeleddin İhsanoğlu’nu destekleyen 14 partiden biri de MHP’ydi.

Devlet Bahçeli,17 Mart 2024 tarihlerindeki MHP 14.Olağan Büyük

Kongrelerinde tekrar Genel Başkan seçilmiştir.