Defter Beyan Sistemi nedir?
Serbest meslek erbabı, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile basit usule tabi olan mükelleflerin kayıtlarının elektronik ortamda tutulmasına,
Bu kayıtlardan serbest meslek erbabı ile işletme hesabı esasına göre defter tutanların defterlerinin elektronik olarak oluşturulması ve saklanmasına,
Vergi beyannameleri, bildirim ve dilekçelerin elektronik olarak verilebilmesine,
Elektronik ortamda belge düzenlenebilmesine imkan tanıyan ve
Kapsamda yer alan mükelleflerin Gelir İdaresi Başkanlığı veri tabanında yer alan diğer bilgilerini mükelleflerin bilgisine sunan sistemdir.
Sistem kimleri kapsıyor?
Serbest meslek erbapları, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile basit usule tabi olan mükelleflerin sistemi kullanma zorunluluğu bulunuyor.
Serbest meslek erbapları ile basit usule tabi mükellefler (noterler ile noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar hariç) 1/1/2018, diğer mükellefler ise 1/1/2019 (serbest meslek kazanç defteri yanında işletme hesabı esasına göre defter tutanlar açısından 1/1/2018) tarihinden itibaren sistemi kullanmaya başlayacaklar.
Serbest meslek kazanç defteri yanında bilanço esasına göre defter tutan mükellefler de, 1/1/2018 tarihinden itibaren serbest meslek faaliyetine ilişkin kayıtlarını ve kazanç defterini sistem üzerinden tutuyor.
Başvuru detayları
Sistemi kullanmak zorunda olanların, kullanmaya başlayacakları takvim yılından önceki ayın son gününe kadar adresi üzerinden veya gelir vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesi aracılığıyla başvuru yapmaları gerekiyor.
Başvuru, mükelleflerin kendileri tarafından yapılabileceği gibi, aracılık ve sorumluluk sözleşmesi imzalanan meslek mensupları ya da meslek odaları (basit usule tabi mükelleflerle sınırlı olmak üzere) aracılığıyla da yapılabiliyor.
Nasıl kullanılıyor?
Sisteme, adresi üzerinden giriş ile, gelir, gider, çalışan, stok, sabit kıymet gibi kayıtlar elektronik ortamda yapılabiliyor.
Ayrıca defterler bu kayıtlardan hareketle elektronik ortamda oluşturabiliyor ve beyannameler hazırlanarak onaylanabiliyor.
Defter Beyan Sistemi’nin avantajları
Bir muhasebe programına ihtiyaç duyulmaksızın internetin olduğu her yerden vergisel ve ticari işlemlerin elektronik ortamda kayıt altına alınabilmesi.
Kırtasiyeciliği azaltması.
Defter tasdikine ihtiyaç duyulmaması.
Defterleri muhafaza etmeye yönelik maliyetlerin söz konusu olmaması ile fatura ve makbuz gibi belgelerin elektronik olarak düzenlenebilmesi gibi imkânlar sayesinde yükümlülüklere ilişkin bürokratik işlemlerin ve uyum maliyetlerinin azaltılması.
Kayıt dışı ekonomi ile etkin bir şekilde mücadele edilmesi.
Vergiye gönüllü uyum seviyelerinin artırılması.
Kayıt zamanı ve yanlış kayıtların düzeltilmesi
İşlemlerin defterlere kaydı, ait oldukları aya ait katma değer vergisi beyannamesinin verilmesi gereken son günden (izleyen ayın 24. gününden) fazla geciktirilemez.
Takvim yılının son ayına ait kayıtlar, takvim yılına ait gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken son gün (basit usulde vergilendirilen mükellefler için 25 Şubat, diğer mükellefler için 25 Mart günü) saat 23:59’a kadar yapılabilir.
Basit usule tabi mükelleflerin alış ve giderleri ile satış ve hasılatlarına ilişkin üçer aylık kayıtlar, izleyen ayın sonuna kadar sisteme kaydedilecektir.
Ancak Geçici Madde ile yapılan düzenlemeyle basit usule tabi mükelleflerin 30/4/2018 tarihine kadar kaydedilmesi gereken alış ve giderleri ile satış ve hasılatlarına ilişkin üç aylık kayıtlar 31/7/2018 tarihine kadar Sisteme kaydedilebilecekleri belirtilmiştir.
Defter ve kayıtlara rakam veya yazıların yanlış girilmesi durumunda, tebliğde kayıt zamanına ilişkin olarak belirlenen süreler zarfında, sistem üzerinden yanlış kayıt güncellenebilecek veya iptal edilerek doğru kayıt aynı yöntemle tekrar girilebilecektir.
Sistemden çıkış
-Ölüm, gaiplik veya mükellefiyetinin sonlandırılması/terkin edilmesi halinde
Ölüm/gaiplik kararı tarihi ile sonlandırma/terkin tarihinden itibaren, o tarihe kadar yapılması gereken işlemler ve onların gerektirdiği yükümlülükler haricinde, Defter-Beyan Sistemi kayıt yapma, defter tutma ve beyanname gönderme özellikleri bakımından kullanılamayacak. Bununla birlikte geçmiş dönemlere ilişkin bilgilerin görüntülenmesi amacıyla sistem kullanılabiliyor.
-İkinci sınıftan birinci sınıf tüccar sınıfına geçilmesi halinde
İkinci sınıf tüccarlar, 213 sayılı Kanunun 180 ve 181 inci maddelerinde yer alan hükümler kapsamında birinci sınıfa geçerek bilanço esasına göre defter tutacakları izleyen takvim yılı başından itibaren sistem kullanıcıları arasından çıkacaklar. 213 sayılı Kanunun 180 inci maddesi kapsamında sınıf değişikliği yapılmasına yönelik sorumluluk mükelleflere ait bulunuyor.
-Basit Usulde Vergilendirilmekten vazgeçilmesi halinde
Basit usulün şartlarını haiz olup sistemi kullanan mükelleflerden, bu usulden yararlanmayı istemediklerini ve kazançlarını bilanço esasına göre tespit etmek istediklerini yazı ile bildirenler, dilekçelerinde belirttikleri tarihten veya izleyen takvim yılı başından itibaren sistemi kullanamayacaklar. Ancak, geçmiş dönemlere ilişkin bilgilerin görüntülenmesi amacıyla sistem kullanılabilecek.