Türkiye topraklarının % 96’sı çeşitli aktif deprem kuşakları üzerinde yer alıyor. Bu toprakların üzerinde nüfusumuzun % 98’i yaşıyor. Her deprem sonrası “Deprem öldürmez, tedbirsizlik öldürür.” cümlesinin haklılığı depremin bilançosu ile ortaya çıkıyor. Depremin yaşanmasına engel olabilmek mümkün değil, ancak olası zararlarını en aza indirmek, hatta tamamen ortadan kaldırabilmek elbette mümkün. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın internet sitesinde, deprem anında ve sonrasında yapılacaklara ilişkin bilgilendirmede bulunuldu.
Deprem öncesi hangi tedbirler alınmalı?
Deprem öncesi evde alınacak önlemler hangileri?
Bu önlemlerin yanı sıra, yapısal olamayan, yani binadan değil de eşyalardan kaynaklanacak hasarlardan korunmak için günlük kullandığımız eşyalarımızın ev içerisine yerleştirilmesinde aşağıda sayılan önlemleri almalıyız:
Deprem anında ne yapılmalı?
Deprem anında açık alandaysanız ne yapmalısınız?
Enerji hatları ve direklerinden, ağaçlardan, diğer binalardan ve duvar diplerinden uzaklaşılmalıdır. Açık arazide çömelerek etraftan gelen tehlikelere karşı hazırlıklı olunmalıdır.
Toprak kayması olabilecek, taş veya kaya düşebilecek yamaç altlarında bulunulmamalıdır. Böyle bir ortamda bulunuluyorsa seri şekilde güvenli bir ortama geçilmelidir.
Binalardan düşebilecek baca, cam kırıkları ve sıvalara karşı tedbirli olunmalıdır.
Toprak altındaki kanalizasyon, elektrik ve gaz hatlarından gelecek tehlikelere karşı dikkatli olunmalıdır.
Deniz kıyısından uzaklaşılmalıdır.
Deprem sırasında araç kullanıyorsanı ne yapmalısınız?
Sarsıntı sırasında karayolunda seyir halindeyseniz;
- Bulunduğunuz yer güvenli ise; yolu kapatmadan sağa yanaşıp durulmalıdır. Kontak anahtarı yerinde bırakılıp, pencereler kapalı olarak araç içerisinde beklenmelidir. Sarsıntı durduktan sonra açık alanlara gidilmelidir.
- Araç meskun mahallerde ya da güvenli bir yerde değilse (ağaç ya da enerji hatları veya direklerinin yanında, köprü üstünde vb.); durdurulmalı, kontak anahtarı üzerinde bırakılarak terk edilmeli ve trafikten uzak açık alanlara gidilmelidir.
Sarsıntı sırasında bir tünelin içindeyseniz ve çıkışa yakın değilseniz; araç durdurulup aşağıya inilmeli ve yanına yan yatarak ayaklar karına çekilip, ellerle baş ve boyun korunmalıdır. (ÇÖK-KAPAN-TUTUN)
Kapalı bir otoparkta iseniz; araç dışına çıkılıp, yanına yan yatarak, ellerle baş ve boyun korunmalıdır. Yukarıdan düşebilecek tavan, tünel gibi büyük kitleler aracı belki ezecek ama yok etmeyecektir. Araç içinde olduğunuz takdirde, aracın üzerine düşen bir parça ile aracın içinde ezilebilirsiniz.
Deprem sırasında toplu taşıma araçlarındaysanız ne yapmalısınız?
Deprem sonrasında yapılması gerekenler neler?
Deprem sırasında açık alandaysanız ne yapmalısınız?
Çevrenizdeki hasara dikkat ederek bunları not edin.
Hasarlı binalardan ve enerji nakil hatlarından uzak durun.
Önce yakın çevrenizde acil yardıma gerek duyanlara yardım edin.
Sonra mahalle toplanma noktanıza gidin.
Yardım çalışmalarına katılın. Özel ilgiye ihtiyacı olan afetzedelere -yaşlılar, bebekler, hamileler, engelliler- yardımcı olun.
Depremde enkaz altında kalındıysa ne yapılmalı?