ABD’nin Orta Doğu’da tutunmasının zorlaştığına yönelik sesler her geçen gün artıyor. Washington’da özellikle Dışişleri Bakanlığı üzerinden, Irak ve Suriye'den çekilme planlarının değerlendirildiği kaydediliyor. ABD yönetiminin Kasım 2024'teki başkanlık seçimleri öncesi, 2021 yılında Afganistan’da yaşanan geri çekilme fiyaskosuna benzer süreçle Irak ya da Suriye'de karşı karşıya kalmak istemediği ve bu anlamda ön hazırlık için planlamalara başlandığı değerlendiriliyor. Çekilmeyle ilgili ABD merkezli çeşitli yayın organlarında çıkan 4 senaryo konuşuluyor.
AFGANİSTAN’DAKİ GÖRÜNTÜYÜ İSTEMİYOR
Afganistan'daki 20 yıllık işgalin ardından 2021 yılında Taliban'ın Kabil'i hızla ele geçirmesiyle, Kabil havaalanında yaşanan fiyasko ve kaos dünyada çokça konuşulmuştu. Kötü planlanan çekilme sırasında bazı Afganların uçakların önünü kesip iniş takımlarına tutunmaya çalıştığı skandal görüntüler ortaya çıkmıştı. Suriye ve Irak'ta yaşanacak Kabil benzeri bir durumun, Biden’ın seçimden önce itibarını sarsabileceği
endişesi hakim.
TRUMP’I DENGELEMEYE ÇALIŞIYOR
Biden yönetiminin çekilme senaryolarıyla, ABD’nin diğer ülkelerdeki askerlerini geri çekeceği yönündeki söylemini güçlendiren eski Başkan Donald Trump’ı dengelemek istediği belirtiliyor. Trump, sık sık Üçüncü Dünya Savaşı'nı önleyeceği ve yurt dışındaki ABD misyonlarını sona erdireceği yönünde mesajlar verirken, bu argümanın her iki partideki seçmenler arasında yankı bulduğu kaydediliyor. Biden'ın bu çerçevede Irak ve Suriye'den olası çekilmeyi bir koz olarak kullanmak istediği değerlendiriliyor.
PENTAGON-DIŞİŞLERİ ANLAŞMAZLIĞI
Trump, daha önce de Orta Doğu’dan çekilmeyle ilgili niyetini açıklamış, ancak ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı’na (CENTCOM) bağlı generaller tarafından bu plana şiddetle karşı çıkılmıştı. Şu anda da CENTCOM’un bağlı olduğu Pentagon’da çekilmeye soğuk bakıldığı, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın ise bu konuda hazırlık yaptığı, iki kurum arasında çekişme yaşandığı değerlendiriliyor. Dün konuyla ilgili konuşan Pentagon Sözcüsü Tümgeneral Patrick Ryder, “geri çekilme” deyimini özellikle kullanmaktan kaçınarak, “geçiş süreci” olarak tanımladığı görüşmeler sonucunda, şartların gerçekleşmesine bağlı olarak bir takvim oluşacağını kaydetti. Dışişleri Bakanlığı ise Irak ve Suriye'deki ABD askeri varlığını diplomatik yük olarak görüyor ve çekilmenin kaçınılmaz olduğunu değerlendiriyor.
ÇEKİLME TARTIŞMALARI SOMUT
ABD merkezli Politico medya kuruluşu, Biden yönetiminden üç kaynağa dayandırdığı haberde Suriye’den çekilmeyle ilgili hükümette somut bir tartışmanın devam ettiğini bildirdi. Orta Doğu Enstitüsü Aşırılıkçılık ve Terörle Mücadele Programı'nın kıdemli üyesi ve yöneticisi Charles Lister da bu haberi alıntılayıp, Orta Doğu’dan çekilmenin “kaçınılmaz” bir senaryo olduğunu söyledi.