ABD yaptırımları UCM hakimlerinin günlük harcamalarını da engelliyor

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başkanı Yargıç Tomoko Akane, Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) aralarında 6 yargıcın da bulunduğu toplam 9 üst düzey mahkeme yetkilisine yaptırım uyguladığını ve bu yaptırımların, söz konusu isimlerin Avrupa dahil UCM üyesi devletlerdeki günlük yaşamlarında yaptıkları mali işlemleri bile etkilediğini açıkladı.

ABD yaptırımları UCM hakimlerini olumsuz etkiliyor

UCM üyelerinden oluşan Taraf Devletler Meclisi (ASP) 24. oturumunun açılışında konuşan Akane, "Altısı UCM yargıcı olmak üzere, üst düzey 9 mahkeme yetkilisi, ABD tarafından teröristler ve uyuşturucu kaçakçılarıyla birlikte yaptırımlara tabi tutuldu. Kişisel ve aile hayatları altüst oldu ve Avrupa dahil UCM üyesi devletlerin topraklarında mali işlem yapma kabiliyetleri kısıtlandı." dedi.

ABD ve dışarıdan gelen tehditlerin açıkça mahkemenin varlığını, itibarını, yargı işlemlerinin bütünlüğünü ve güvenliğini baltaladığını vurgulayan Akane, "Bağımsızlığımız ve tarafsızlığımız kutup yıldızlarımızdır ve bunlar değişmez. Sadakatimiz yalnızca Roma Statüsü ve uluslararası hukuka yöneliktir." değerlendirmesinde bulundu.

Yaptırım karşısında alınan tedbirler gizli tutuluyor

Yaptırımlar karşısında Mahkemeyi güçlendirmek için çeşitli önlemler aldığını belirten Akane, bu önlemlerin çoğunun etkinliklerini sağlamak için gizli kaldığını belirterek "Açık olalım. Hukukun yorumlanması ve yargılamalarla ilgili hiç kimseden baskıyı asla kabul etmeyeceğiz." ifadesini kullandı.

Rusya Federasyonunca UCM hakimleri ve yetkililerine yönelik iddianame hazırlandığını kaydeden Akane, "Bildiğimiz kadarıyla Rusya’da bu yetkililer hakkında iddianame hazırlandı ve gıyabi yargılama yapılıyor. Bunun, UCM çalışanlarının kişisel güvenlikleri üzerinde bariz bir etkisi olacak." diye konuştu.

Akane, mahkemenin bu yıl hem yoğun bir iş yükü hem de ciddi saldırılarla karşı karşıya kaldığını belirterek tüm bunlara rağmen Sudan, Uganda ve Filipinler’de işlenen suçlara yönelik soruşturma ve kovuşturmalarda önemli ilerlemeler kaydedildiğini vurguladı.

2025'te rekor sayıda tutuklama emri çıkarıldı

UCM Başsavcı Vekili Mame Mandiaye Niang konuşmasında, Mahkemenin muazzam zorluklarla karşılaştığını ancak aynı zamanda 2025'in çok sayıda ilerlemeye de şahitlik ettiğini kaydetti.

Mahkemenin bu yıl rekor sayıda tutuklama emri çıkardığını belirten Niang, Filipinler eski Devlet Başkanı Rodrigo Duterte ve Libya'daki hapishanelerde işlenen suçlardan dolayı Almanya'da tutuklanan Halid Mohamed Ali El Hişri'nin de bu yıl UCM’ye teslim edildiğini dile getirdi.

Yaptırımlar sivil topluma da yayıldı

Yaptırımların olumsuz sonuçlar doğurduğunu ve UCM’yle işbirliği yapan sivil toplum kuruluşlarına da yansıdığını belirten Niang, "Bu yaptırımlar artık sivil toplum ortaklarımızdan bazılarına da uzanıyor. Sivil toplum örgütlerine tam dayanışmamızı yeniden teyit etmek istiyorum." dedi.

Venezuela’daki soruşturma kapsamında açılan Caracas'taki ülke içi ofislerin kaynaklarının daha verimli kullanılması amacıyla kapatma kararı aldıklarını söyleyen Niang, "Bu durumdaki soruşturmamız odaklı ve aktif olmaya devam ediyor." değerlendirmesinde bulundu.

Başsavcı Yardımcısı Nazhat Şamim Han ise Mahkemenin yıllık raporunun sunulduğu oturumda gelen soru üzerine Filistin soruşturmasının devam ettiğini ve ABD yaptırımlarının kendilerini durdurmayacağını ifade etti.

ASP oturumunda belirsizlikler gölgesinde sürüyor

ASP oturumu, UCM Başsavcısı Kerim Han hakkında yürütülen taciz soruşturmasının sonucunun hala belirsiz olduğu ve taraf devletler ile Avrupa Birliği'nin (AB) mahkemeyi ABD yaptırımlarından nasıl koruyacağına ilişkin somut bir yol haritası çıkarmadığı bir dönemde gerçekleşiyor.

Han hakkındaki soruşturmanın daha önce ekim sonuna kadar tamamlanacağı açıklanırken hala bir neticeye varılamaması, BM İç Gözetim Hizmetleri Ofisinin (OIOS) raporunun gecikmesi, mahkemenin belirsizlik içinde kalmasına neden oluyor.

ASP başkanlığı, OIOS raporunun tamamlanıp tamamlanmadığı, ne zaman sunulacağı ya da gecikmenin nedenine ilişkin herhangi bir güncelleme paylaşmazken isminin açıklanmasını istemeyen mahkeme yetkilileri, AA muhabirine yaptıkları değerlendirmede yaptırımlar ve Başsavcı Han hakkındaki belirsizliklerin kurum içinde huzursuzluğa yol açtığını ifade etti.

Han, mayıs ayından bu yana soruşturmanın sonucunun açıklanmasını beklemek üzere izne ayrılırken başsavcı yardımcıları görevi vekaleten yürütüyor.