"The Ever Given" adlı gemi, Süveyş Kanalı'nda kaza yaparak karaya oturmuş ve dünya ticaretinin günlerce aksamasına yol açmıştı. Mısır'daki Süveyş Kanal İdaresi Başkanı Usame Rabi, konuyla ilgili dün başlatılan soruşturma çerçevesinde Kanal İdaresinden bir komisyon oluşturulduğunu söyledi. Rabi, komisyon üyelerinin göller bölgesine çekilen gemideki belgeleri ve kara kutuyu inceleyerek mürettebatı sorgulayacağını aktardı.
Zararın nasıl tazmin edileceği muğlak
Geminin yüzdürülmesi ve kanalın trafiğe açılmasına rağmen bu süreçte yaşanan ekonomik zararın nasıl tazmin edileceği konusu muğlaklığını koruyor. Kanalın kapalı kaldığı her gün Mısır ve dünya ekonomisine milyarlarca dolara mal oldu. Mısır'ın günde yaklaşık 10-15 milyon dolar zarara uğradığı tahmin edilirken, The Ever Given'ın küresel ticarete verdiği günlük zararın ise 10 milyar dolar civarında olduğu belirtiliyor.
Süveyş Kanal İdaresi Başkanı Usame Rabi, basın toplantılarında, kurumun kanalın kapalı kaldığı sürede geçiş ücretleri, vergiler gibi çeşitli gelirlerin elde edilememesi neticesinde uğradığı zararlar için talep edeceği tazminatlarla ilgili sorulara cevap vermekten kaçındı.
Zararların da kim tarafından ve nasıl telafi edileceği belirsizliğini koruyor
Öte yandan Kanal İdaresinin politikasına göre kurum, kanaldan geçen gemilerde meydana gelebilecek herhangi bir arıza, kaza ya da zarardan sorumlu değil. Bu nedenle kanalda bekleyen gemilerin sahipleri, gemileri kiralayanlar, nakliyat şirketleri, nakledilen ürünlerin sahipleri gibi konuyla alakalı diğer tüm kesimlerin yaşadığı zararların da kim tarafından ve nasıl telafi edileceği belirsizliğini koruyor. Henüz sigorta şirketlerinden gemi krizinin neden olduğu maliyetle ilgili net bilgiler elde edilemedi. Bu yüzden tazminatların boyutu konusu da netlik kazanmadı.
Telafisi aylar sürecek
Ekonomi uzmanları kaza nedeniyle gerek Süveyş Kanal İdaresi gerekse diğer kesimlerin uğradığı zararın telafi edilmesinin aylar sürebileceğini yorumları yapıyor. Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin Süveyş Kanalı ve Liman İşleri Danışmanı Muhab Memiş, 29 Mart'ta yaptığı açıklamada, söz konusu kaza ve sonuçlarından Süveyş Kanalı'nın uğradığı zarar ve masraflardan geminin sahibi olan şirketin sorumlu olduğunu, beklemek zorunda kalan gemilerin cezalarından da sigorta şirketlerinin sorumlu olduğunu belirtmişti.
Geminin dar kanalda sıkışarak geçiş yolunu kapatması neticesinde kanalın iki yakasında uzun gemi kuyrukları oluşmuş ve deniz trafiğinin durması nedeniyle ham petrol ve LNG sevkiyatlarında aksamalar yaşanmıştı. Süveyş Kanal İdaresi, 6 gün süren çalışmaların ardından 29 Mart'ta dev yük gemisini yüzdürme çalışmalarının başarıyla sonuçlandığını ve kanalın deniz trafiğine açıldığını açıklamıştı.