Suudi gazeteci ve Washington Post gazetesi yazarı Cemal Kaşıkçı'nın kayboluşuyla ilgili ihtiyatlı haberlere yer veren Fransız basını, son günlerde tüm okları Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman'a çevirerek, eleştirel yayınlar yapmaya başladı.
Resmi işlemler için 2 Ekim Salı günü Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğuna gittikten sonra kendisinden bir daha haber alınamayan Kaşıkçı hakkında Fransız basını ilk günlerde itiyatlı ve "fotoğrafın tamamının görülmesi gerektiğini" belirten haberlere yer verdi. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian tarafından yapılan açıklamalarda, "olayla ilgili tüm karanlık noktaların aydınlığa kavuşturulmasının beklendiği, ülke olarak buna göre bir pozisyon belirleneceği" belirtildi.
Selman'ın yenilikçi imajı değişti
Fransa'nın etkili gazetesi Le Figaro, "Kaşıkçı Olayı'na" dair ilk habere 5 Ekim'de yer vererek, "Suudi Arabistan'ın baskı rüzgarını sınırları dışına ulaştırdığını" kaydetti. Haberde, Kaşıkçı'nın Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğunda alıkonulduğu belirtilerek, Bin Salman'ın ülkenin kaderini değiştirecek yenilikçi bir lider imajıyla öne çıktığı fakat son dönemdeki uygulamalarıyla hem uluslararası camiadan hem de kendi ülkesinden tepki çektiği vurgulandı.
33 yaşındaki Bin Selman'ın "2030 Vizyonu" adı verilen hedeflerine ulaşmak için ülkesinin hassas konularını bile gözden çıkardığı aktarılan haberde, ABD Başkanı Donald Trump ve damadı Jared Kushner ile yakın ilişkisine vurgu yapılarak, Ortadoğu ve İsrail-Filistin ile ilgili planlara bile gözü kapalı destek verdiği belirtildi.
"Suudi Arabistan Fransa'nın stratejik ortağıdır"
Le Figaro, bugünkü sayısında ise Suudi Arabistan'ın "Kaşıkçı Olayı" fırtınasına kapıldığı belirtilerek, ülkenin ekonomik ağırlığının tepkileri hafiflettiği vurgulandı. Haberde, 18,5 milyar avro tutarında ticari sözleşmeler ile Suudi Arabistan'ın, Fransa'nın Körfez'deki birinci ticari partneri olduğu kaydedilerek, Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire'in, "Suudi Arabistan Fransa'nın stratejik ortağıdır. (Kaşıkçı olayı) bu ortaklığa zarar veremez." ifadesine yer verildi.
"Trump Riyad'ı muaf tutmak için zaman kolluyor"
Gazetenin iki ve üçüncü sayfalarında yer alan haberlerde de ABD yönetiminin Körfez'deki ortağı Suudi Arabistan ve Veliaht Prens Bin Selman'ı koruma amacıyla Kaşıkçı olayını minimize ettiği, Riyad yönetimini olayın sorumluluğundan uzak tutma hamlelerinde bulunduğu vurgulandı. "Trump Riyad'ı muaf tutmak için zaman kolluyor" başlığıyla verilen haberde, ABD Başkanı'nın 110 milyar dolarlık ticari gelirden mahrum olmamak için bu yola başvurduğu kaydedildi.
"Trump'ın açık desteğini alan Muhammed Bin Selman'ın kendisinden fazlaca emin adımlarla boyundan büyük işlere giriştiği" ifade edilen haberde, Kasım 2017'de Lübnan Başbakanı Saad Hariri'nin Riyad'da rehin tutulduğu ve serbest bırakılması için Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un devreye girdiği hatırlatıldı.
"Haydi, yemeğinizi yiyin"
Gazete, Macron'un geçen kasım ayında Suudi Arabistan'a düzenlediği ziyarette "Macron-Muhammed Bin Selman karşılaşmasının gerçekleştiğini" ifade ederek, ülkede görevli bir Fransız diplomatın görüşlerine yer verdi. Görüşmenin olumlu geçmediğini belirten diplomat, Macron'un İran ile ilişkilerde rasyonalite vurgusu yapması üzerine Bin Selman'ın, "Fransız şirketleri eğer İran pazarına girecekse Suudi Arabistan'a gelemezler." tehdidinde bulunduğunu, Fransız liderin de "Fransa Cumhurbaşkanı ile bu şekilde konuşulmaz" cevabını verdiğini, gergin ortamın Bin Selman'ın Macron'a, "Haydi, yemeğinizi yiyin" hitabı ile devam ettiğini aktardı.
Le Figaro, Bin Selman'ın insan hakları ihlalleri dosyasını da haberinde ele alarak, yabancı konuklarına insan hakları bahanesiyle üzerine gelindiği tepkisini gösterdiğini yazdı.
Gazetenin dünkü sayısında da kraliyet ailesinin ileri gelenlerinin son günlerde bir araya gelerek Bin Selman krizini görüştüğünü, Bin Selman'ın yerine geçebilecek bir veliaht prens arayışında olunduğunu ve bu ihtimal söz konusu olmasa bile bir veliaht prens namzeti belirleme yoluna gidildiği kaydedildi.
"Muhammed Bin Selman Kaşıkçı fırtınasına tutuldu"
Fransa'nın bir diğer önemli gazetesi Le Monde bugünkü sayısında daha önceki tavrını geride bırakarak, "Muhammed Bin Selman Kaşıkçı fırtınasına tutuldu" başlıklı iki sayfalık haber-yorumunda Bin Selman'ın hedeflerine yer verdi.
Gazete, reform yanlısı genç bir veliaht prens imajının gaddar bir adama dönüşmekte olduğunu, son iki yılda uyguladığı baskıcı politikalar ve kapalı kapılar ardında dönen ilişkilerle Bin Selman'ın her geçen gün kredisini bitirdiğini yazdı.
Le Monde, Prens Bin Selman'ın ülkenin ve Körfez'in geleceği hakkında verilecek kararlardaki rolünün tartışılmaya başlandığını vurgulayarak, kendisinin yerine geçmek için hukuken ve gelenek olarak diğer veliaht prens adaylarının bir engeli bulunmadığını fakat ABD Başkanı Trump'ın Muhammed Bin Selman ile yakınlığının bu konuda belirleyici olacağını belirtti.
Kaşıkçı olayı hakkında, kraliyet ailesinden kimsenin şimdiye kadar bir açıklamada bulunmadığının altı çizilen haberde, "Trump, Bin Selman'ı yarı yolda bırakma kararı almadıkça, kimseden ses çıkmayacak." değerlendirmesinde bulundu.