Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Gazze'de Barış Kurulu'nun kurulması ve Uluslararası İstikrar Gücü'nün görev yapmasını öngören ABD tasarısını kabul etti. Oylamada 13 ülke tasarıya evet oyu verdi. Rusya ve Çin çekimser oy kullanırken, diğer daimi üyeler ABD, İngiltere, ve Fransa tasarıya destek verdiklerini duyurdu. Cezayir, Danimarka, Yunanistan, Guyana, Pakistan, Panama, Güney Kore, Sierra Leone, Slovenya ve Somali’den oluşan geçici üyelerin tamamı tasarıyı desteklediklerini duyurdu. Tasarıya göre kısa sürede bir Barış Kurulu Gazze yönetimini devralacak, oluşturulacak Uluslararası İstikrar Gücü de bölgede barışın teminini sağlayacak.
ABD’DEN OYLAMA ÖNCESİ ÇAĞRI
Oylama öncesinde konuşma yapan ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Mike Waltz, söz konusu taslağın Gazze'deki "çatışmaları" sona erdirmek ve "sürdürülebilir" bir barışa ulaşabilmek için çok önemli bir dönemeç olacağını kaydetti. Waltz, söz konusu tasarının, ABD Başkanı Donald Trump'ın 20 maddelik "Gazze'de barış planına" dayandığını ve bu plana Katar, Mısır, Türkiye, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Pakistan ve Endonezya gibi ülkelerin destek verdiğini anımsattı.
RUSYA: ISF FİLİSTİN’DEN BAĞIMSIZ HAREKET ETMEMELİ
Oylamada "çekimser" oy kullanan Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, tasarının hukuki konularla ilgili "temel unsurları" dikkate almadığını savundu. Nebenzia, "Gazze'nin kontrolünün Filistin yönetimine devredilme zaman çizelgesi, Barış Kurulu ve Ulusal İstikrar Gücü ile ilgili herhangi bir kesinlik bulunmamaktadır. Kabul edilen karar metnine göre, ISF, Ramallah'ın (Filistin Yönetimi) tutumu veya görüşü dikkate alınmaksızın tamamen özerk hareket edebilecek gibi görünmekte" diye konuştu.
ÇİN: FİLİSTİN’İN EGEMENLİĞİ YANSITILMIYOR
Çin'in BM Daimi Temsilcisi Fu Cong da benzer endişeleri paylaştı ve kararın "birçok açıdan eksik ve son derece endişe verici" olduğunu belirterek, "birçok kritik konuda belirsiz ve net olmayan" bir karar olduğunu kaydetti. Cong, "Karar taslağı, Gazze için savaş sonrası yönetim düzenlemelerini özetliyor, ancak Filistin bu taslakta neredeyse hiç görünmüyor ve Filistin'in egemenliği ve mülkiyeti tam olarak yansıtılmıyor" değerlendirmesini yaptı.
HAMAS TEPKİ GÖSTERDİ
Hamas'tan, BM ABD tasarısıyla ilgili yazılı açıklama yapıldı. Söz konusu tasarının, 2 yıl boyunca İsrail'in benzeri görülmemiş suçlar işlediği ve soykırım uyguladığı Gazze'deki Filistinlilerin siyasi ve insani talep ve haklarının çok gerisinde kaldığı ifade edildi. Kararın, uluslararası vesayeti ve İsrail'in soykırımla gerçekleştiremediği hedefleri gerçekleştirecek bir mekanizmayı dayattığı ayrıca Gazze'yi diğer Filistin coğrafyasından ayırdığı, Filistinlileri "self determinasyon ve başkenti Kudüs olan Filistin devletini kurma" hakkından mahrum ettiği kaydedildi.
TRUMP MEMNUN
ABD Başkan Donald Trump, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Birkaç dakika önce BMGK'nın benim başkanlık edeceğim ve dünyanın en güçlü ve saygın liderlerinin yer alacağı barış kurulunu onaylayan ve destekleyen inanılmaz oylaması için dünyayı tebrik ediyorum" ifadesini kullandı. 20 maddelik "Gazze'de barış planına" dayanan tasarının kabul edilmesinin "BM tarihindeki en büyük onaylardan biri olarak tarihe geçeceğini" vurgulayan Trump, kararın "tüm dünyada daha fazla barışa yol açacak ve gerçek anlamda tarihi bir an olacağını" kaydetti.
BARIŞ KOMİTESİ
Karar metninde, Gazze'de ateşkesin ilgili tüm taraflarca tamamen uygulanması gerektiğine vurgu yapılarak, uluslararası hukuki statüye sahip "Barış Kurulu" adı verilen yapılanma şemsiyesi altında Gazze'nin yeniden yapılanma ve inşası sürecinin yürütüleceği belirtildi. Metinde, "Filistin Yönetimi'nin reform programı eksiksiz uygulandıktan ve Gazze'nin yeniden inşası belirli bir noktaya geldikten sonra nihayet Filistin'in kendi kaderini tayin hakkı ve devletleşmeye giden kapsamlı bir yol ortaya çıkabilecektir" ifadesine yer verildi. Kabul edilen kararda, Barış Kurulu'nun ve onunla birlikte kurulan diğer uluslararası sivil ve güvenlik varlıklarının yetkisinin 31 Aralık 2027 tarihine kadar süreceği, konseyin ileri bir kararla bu süreyi uzatabileceği belirtildi.
ULUSLARARASI İSTİKRAR GÜCÜ VURGUSU
ABD'nin Gazze tasarısında öne çıkan bir diğer unsur ise Gazze'de faaliyet gösterecek olan Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) oldu. Metinde, Barış Kurulu'nun ISF'i kurmaya yetkilendirildiği kaydedilerek, "(ISF'e katılacak) Kuvvetler, katılımcı devletler tarafından sağlanacak, Mısır ve İsrail ile yakın istişare içinde çalışacaktır." ifadesi kullanıldı. Söz konusu kararda, ISF'in "yeni ve güvenilir Filistin polis gücüyle birlikte" şu alanlarda görev yapacağı bildirildi: Sınır bölgelerinin güvenliğini sağlamak, Gazze'de güvenlik ortamını istikrara kavuşturmak, Gazze Şeridi'nin silahsızlan-dırılmasını sağlamak (askeri, terör ve yönetim altyapılarının yıkılması ve yeniden inşa edilmesinin engellenmesi, silahların kalıcı olarak devre dışı bırakılması dahil), sivillerin korunması ve insani operasyonlara destek vermek, Filistin polis gücüne destek sağlamak, insani koridorlar konusunda ilgili devletlerle koordinasyon sağlamak.
YARDIMLAR ULUSLARARASI KURULUŞLARCA ULAŞTIRILACAK
ISF'in ABD, İsrail ve garantör ülkeler tarafından belirlenen silahsızlandırma standartları ve takvimine uygun olarak Gazze'den çekileceği, bu süreçte ateşkesi gözetleme, istikrarın korunmasına yönelik denetleme görevlerini icra edeceği vurgulandı. Metinde ayrıca, Gazze'ye insani yardımların BM, Uluslararası Kızılhaç Komitesi ve Kızılay gibi kuruluşlar aracılığıyla ulaştırılacağı ifade edildi ve Dünya Bankası ve diğer finans kuruluşlarının bölgenin yeniden inşası ve kalkınması sürecinde rol alması gerektiği kaydedildi.