Dışişlerinden yapılan yazılı açıklamada, “Amerika Birleşik Devletleri, Güney Çin Denizi'nde seyrüsefer özgürlüğüne sürekli müdahale eden Çin Halk Cumhuriyeti Sahil Güvenliği'nin Filipin gemilerine yönelik tacizlerinin ve baskılarının devam etmesi karşısında Filipinler'in yanındadır.” ifadelerine yer verildi.
ABD’nin son zamanlarda, Filipinler'in münhasır ekonomik bölgesi içinde gerçekleştirdiği devriyeleri yakından takip ettiği belirtilen açıklamada, “Pekin’in provoke edici ve tehlikeli davranışlarından vazgeçmeye çağırıyoruz.” denildi.
Açıklamada, “ABD, kurallara dayalı uluslararası deniz hukukunu koruma ve Pasifik’teki Güney Çin Denizi de dahil olmak üzere, Filipin Silahlı Kuvvetleri, uçakları, Sahil Güvenlik dahil gemilerine yönelik herhangi bir saldırıya karşı 1951 tarihli ABD-Filipinler Karşılıklı Savunma Antlaşması'nın IV. Maddesi kapsamındaki karşılıklı savunma taahhütlerini harekete geçireceğini yeniden teyit ediyor.” ifadeleri kullanıldı.
Çin ve Filipinler'in sahil güvenlik ekipleri, 21 ve 23 Nisan'da İkinci Thomas Shoal olarak bilinen ve ihtilaflı alanlar arasında gösterilen resifin yakınında karşı karşıya gelmişti.
Çin Sahil Güvenlik Komutanlığına ait gemi, Filipinler'in Palawan Adası'na 194 kilometre mesafedeki İkinci Thomas Shoal Resifi yakınlarına doğru hareket halindeki Filipinler'e ait botun bölgeye yanaşmasına izin vermemişti.
Söz konusu olayın ardından İkinci Thomas Shoal Resifi civarı, iki ülkenin sahil güvenlik ekiplerinin karşılıklı devriyelerine sahne olurken Çinli gemiler, Filipinlilere yönelik "tehlikeli" manevralarda bulunmuştu.
- Güney Çin Denizi anlaşmazlığı
Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin İkinci Dünya Savaşı'nın ardından bağımsızlıklarını kazanmasından bu yana egemenlik ihtilaflarına konu oluyor.
Çin, ilk kez 1947'de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'inde egemenlik iddiasında bulunuyor. Filipinler, Vietnam, Brunei ve Malezya gibi kıyı komşusu ülkeler de bölgede hak iddia ediyor.
Çin'in bölgedeki ihtilaflı adalarda askeri üsler inşa etmesi ve sivil gemi filolarını uzun süreli bulundurmasına bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.
ABD'nin de son dönemde Çin'in artan varlığına karşı bölgede "Seyrüsefer Serbestisi Operasyonları" (FONP) adını verdiği askeri devriye ve seyir faaliyetlerini artırdığı gözleniyor.