Küresel enerji sektörünün kalbinin attığı ABD’deki CAREWeek 2025’te önemli bir anlaşma imzalandı. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) TransAtlantic Petroleum ve Continental Resources ile imzaladığı Ortak Girişim Anlaşması kapsamında Diyarbakır Havzası’ndaki konvansiyonel olmayan petrol ve gaz kaynakları geliştirilecek.
14 YILLIK İHTİYACI KARŞILAYACAK
Dünyanın en büyük kaya gazı ve kaya petrolü üreticisi olan ABD, iş birliği çerçevesinde Türkiye’ye teknik bilgi transferi de sağlayacak. Güneydoğu Anadolu ve Trakya bölgelerinde teknik olarak çıkarılabilir toplam 651,3 milyar metreküp kaya gazı ve 4,7 milyar varil kaya petrolü bulunuyor. Bu potansiyelin ekonomiye kazandırılması ile Türkiye’nin 14 yıllık gaz ihtiyacı kayadan karşılanacak.
MADDİ DEĞERİ 350 MİLYAR DOLAR
Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Başkanı Ali Rıza Öner, 2010’larda söz konusu potansiyelin ekonomiye kazandırılması için çeşitli yabancı firmalarla arama ve sondaj faaliyetleri yürütüldüğünü ancak Diyarbakır’da henüz üretime başlanmadığını ifade etti. Öner, “Son yıllarda TPAO, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 5 ve Trakya’da da 10 kuyuda kaya gazı ve kaya petrolü çalışmaları yürüttü. Diyarbakır’da 3 kuyuda sondaj tamamlanırken, 2 kuyuda ise sürüyor. Hedef bahse konu 651,3 milyar metreküplük doğal gazın mümkün olan en yüksek düzeyde üretime alınması. Bugün bu gazın maddi değeri 350 milyar dolar” dedi.
DERİNLERDE SAKLI ENERJİ
Öner, kaya gazı ve kaya petrolünün çıkarılma yöntemine ilişkin, şunları söyledi: “Petrol ve doğal gaz, oluştuğu ana kayadan ayrılarak farklı kayaçlar içerisine yerleşirken, bu yer değişimi sırasında petrol veya doğal gazın bir bölümü 4-5 bin metre derinlikteki ana kayada kalıyor. Kayanın gözeneklerinde kalan doğal gazdan oluşan gaza kaya gazı, petrole ise kaya petrolü deniliyor. Hidrolik çatlatma ile gaz açığa çıkarılıyor. Bu çatlatmalarda su basıncı kullanılıyor. Gazın açığa çıkması için istenilen derinliğe inildikten sonra kaya katmanları içinde yatay kırılmalar yapılarak, yüzeye katkı maddeli basınçlı su enjekte edilerek bu gaz çıkarılabiliyor. Ancak kaya gazı sondajı, klasik petrol ve doğalgaz aramaya göre daha kolay olmasına rağmen yüzde 50 daha maliyetli. ABD ile imzalanan anlaşma çerçevesinde Türkiye, bu gazı çıkarabilecek kabiliyete kavuşacak.”