ABD Başkanı Donald Trump'ın ekonomi politikaları sonrası başlayan ticaret savaşı ve Amerikan Merkez Bankası'nın (FED) faiz yükseltme kararı sonrası dolar kurunda gelişmekten olan ülke para birimlerine karşı değer kazanması sonucu küresel piyasalarda ciddi dalgalanma oluştu.
Brunson konusunda yargı bağımsızlığını tanımayan ABD, Türkiye'ye karşı başlattığı ekonomik saldırı kurda rekor artışlara neden olurken başta Merkez Bankası, BDDK ve diğer kurumlardan müdahale geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın döviz bozdurun çağrısıyla TL'de dolar karşısında tekrar yükseliş başladı.
Bugün BDDK, Bankaların swap işlemlerine getirilen kısıtlamalarda oranı değiştirdi. Bankaların swap işlemler toplamı bankaların yasal özkaynak toplamının yüzde 25'ini geçemeyeceği açıklandı.
Peki, BDDK'nın swap kararı ne ifade ediyor? Swap nedir? Swap ne anlama gelir? İşte tüm detaylar...
Swap nedir?
Kelime anlamı olarak “değiş, tokuş, takas” anlamına gelen swap, finans piyasalarında ise; iki tarafın belirli bir zaman dilimi içinde bir varlık ya da yükümlülüğe bağlı olarak farklı faiz ödemelerini veya döviz cinsini karşılıklı olarak değiştirdikleri bir takas sözleşmesidir.
Swap işlemleri
Swap piyasasında ağırlıklı döviz swapları ile faize dayalı swap sözleşmeleri işlem görüyor. Faiz swapında biri sabit faizle, diğeri değişken faizle borçlanan iki taraf faiz ödemelerini birbirleriyle değiştirirler, ancak anapara hiçbir şekilde el değiştirmez. Çapraz döviz swapında, iki farklı para birimindeki kur riski belli bir süre bertaraf edilerek, faizi yüksek olan para biriminin faiz getirisinden yararlanma adına yapılan işlemdir. Böylece kur riski taşımadan, yüksek getiriye sahip diğer kur birimine geçilmektedir.
BDDK'dan swap hamlesi
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), (swap işlemleri) işlemler toplamının bankaların en son hesapladıkları yasal öz kaynaklarının yüzde 25'ini geçemeyeceğini duyurdu.
BDDK'dan yapılan açıklamada bankaların yurt dışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan para swaplarından, işlemin başlangıç tarihinde spotta yurt içi bankaların TL verip döviz aldıkları swap işlemleri ile yine bu mahiyetteki swap benzeri (spot vadeli döviz işlemi) işlemler toplamının bankaların en son hesapladıkları yasal öz kaynaklarının yüzde 25'ini geçemeyeceği kaydedildi.
Açıklamada bu minvalde mevcut aşımlar giderilinceye kadar yeni bir işlem yapılamayacağı ve bu mahiyetteki vadesi gelen işlemlerin yenilenemeyeceği belirtilerek, "Söz konusu oran günlük olarak solo ve konsolide bazda hesaplanacaktır." ifadesine yer verildi.
Analistler, 13 Ağustos'ta bankaların özkaynaklarının yüzde 50'si ile sınırlanan swap işlemlerinin, bugünkü kararla daha da sıkılaştırıldığını belirterek, bu işlemlerin genelde yabancı yatırımcının TL pozisyon alımlarıyla ilgili olduğunu, dolayısıyla yabancı yatırımcının TL borç alıp, satış baskısı kurmasının önüne geçildiğini kaydetti.
İki tarafın belirli bir zaman dilimi içinde farklı faiz ödemelerini ve/veya farklı para birimlerini karşılıklı olarak değiştirdikleri bir takas sözleşmesine swap sözleşmesi deniyor. Swap piyasasında ağırlıklı döviz swapları ile faize dayalı swap sözleşmeleri işlem görüyor.