Yıllar önce gül ve sebze üretimi yapılan Isparta merkeze bağlı Deregümü köyünde, 2000'li yılların başında kesme çiçekçilikle örtü altı sera üretimi başladı. 2004 yılında deneme amacıyla serada domates yetiştiriciliğine yönelen köy halkı iyi verim alınca üretim de arttı. 1400 dönüm sera alanında dönüm başına yaklaşık 15 ton domates yetiştirilen köyde yılda yaklaşık 21 bin ton domates üretilirken, 44 milyon liralık gelir elde ediliyor. Üretilen domateslerin bir bölümü ihracata giderken, bir bölümü de yurt içi piyasada alıcı buluyor.
Fiyatı komisyon belirliyor
Domatesin fiyatı haftada 3 kez toplanan komisyon tarafından belirleniyor. Muhtarın başkanlık ettiği komisyonda tüccarlar ve üreticiler yer alıyor. İç piyasadaki fiyatları baz alan komisyon iç piyasaya satışı yapılacak domatesle ihraç edilecek yeşil domatesin fiyatını belirledikten sonra köy anons sisteminden üreticiye duyuruyor. Taban fiyat belirlendikten sonra üretici de bu fiyatı baz alarak satışını yapıyor. Serada toplanan domatesler tasnif işlemi ve paketleme işleminin ardından kamyonlara yüklenerek sofralara ulaştırılmak üzere değişik illere ve ülkelere gönderiliyor.
'Dönüm başına 150 ton ürün alıyoruz'
2 bin nüfuslu köyün muhtarı Osman Katırcı, köyde şu anda 1400 dönüm domates serası bulunduğunu belirterek, "Domateste dönüm başına ortalama 15 ton ürün alıyoruz. Aldığımız bu ürünleri ağırlıklı olarak iç piyasada pazarlıyoruz. 2- 3 tane de ihracatçı firmanın bulunduğu köyümüzde yılda 44 milyon liralık domates üretimi yapılıyor. Bahreyn, Katar, Suudi Arabistan gibi Asya ülkelerine de domates gönderiliyor. Hatta hacılarımızın bile yiyecekleri domates köyümüzden gidiyor. Bu da bize gurur veriyor" dedi.
'İşçi bulmakta zorluk çekiyoruz'
Hasat döneminde sezonluk işçilerle yaz boyu köy nüfusunun 2 bin 500'e ulaştığını kaydeden muhtar Katırcı, "Köyde bir hareketlilik ve ekonomik bir gelişme kendini gösteriyor. Üretim döneminde işçi bulmakta zorluk çekiyoruz. Suriyelilerle açığı kapatıyoruz" diye konuştu.
'Ürün kaliteli olunca kimseden şikayet almadık'
Yıllardır köyde domates ihracatı yapan firmanın bölge sorumlusu Deniz Zabunoğlu, "Burada yaptığımız domatesi Ortadoğu ve Avrupa ülkelerine gönderiyoruz. Firma olarak sadece biz 7- 8 bin ton ihracat yapıyoruz. İhracat konusunda bir sıkıntı yaşamıyoruz, ürün kaliteli olunca kimseden şikayet almadık" dedi.
'Emeğimizin karşılığını alıyoruz'
Köyde seracılık yapan Mesut Kahveci, ürünü çok pahalıya mal ettiklerini ve kendilerine kalan miktarın yeterli olmadığını belirterek, şöyle dedi: "Üretici olarak emeğimizin karşılığını alamıyoruz. Dikmesi, bakımı, ilacı, gübresi, işçiliği derken bize bir şey kalmıyor. Kent merkezlerinde 3 lira, 4 lira fiyatı gören tepki gösteriyor. Bizim burada bu domatesi nasıl ürettiğimizi, neler çektiğimizi bilmiyorlar."
'Ürünümüz kaliteli'
Mesut Kahveci, yayla şartlarında yetişen domatesin aromasının yüksek olduğunu da kaydederek, "Antalya'da domatesin bittiği anda devreye Isparta olarak biz giriyoruz ve iç piyasada olsun dış piyasada olsun açığı kapatıyoruz" dedi.