Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve bağlı kurumların bütçe görüşmelerine katıldı ve milletvekillerinin sorularını cevapladı. Bakan Kurum, kentsel dönüşümü siyaset üstü mesele olarak görmeleri gerektiğini belirterek, “Siz değerli vekillerinden bu yöndeki çalışmalara destek olmanızı beklerim. Şehirlerimizde, ilçelerimizde yapılacak her projeye Bakanlık olarak destek vermeye çalışıyoruz. Kimseyi ayırt etmiyoruz. Biz Bakanlık olarak 5 milyar liraya kadar yüzde 50 faiz desteği vereceğiz. Tüm kentsel dönüşüm projelerine taşınma yardımı vereceğiz” ifadelerini kullandı.
Diyarbakır'ı 100 milyon TL zarara uğrattınız
Kurum, Giresun’da üç bakan olarak kepçe üstünde gitmelerini eleştiren HDP Diyarbakır milletvekili Garo Paylan’a yönelik olarak, şöyle konuştu:
“Giresun sel felaketi alışık oldukları üzere tamamen bağlamından koparıp, ‘çevreye saygınız olmadığında kepçeye binersiniz’ diyor. Biz kimlerin bu milletin ödediği paralarla hain emellerini gerçekleştirmek için kepçeye bindiğini, kimlerin çukurlar kazdığını, sonra kepçeyle kazdıkları çukurlarda kimlerin gömüldüğünü biliyoruz. Bizi çevreci olmamakla suçlayanların çevreciliklerini de gördük. Şaşkınlık içerisindeyiz, hepsi birbirinden çiçek çocuklar olarak takdim edilen eli kanlı hıyanet çetesi mensuplarının çevreciliğini de, çevrecilik anlayışını da biz Doğu’nun, Güneydoğu’nun sokaklarında gördük, milletimiz gördü, bölgedeki kardeşlerimiz gördü. Bugün ulusal ve uluslararası her alanda büyük bir cesaretle dünyanın, ülkemizin, doğanın, çevrenin ve insanlığın haklarını müdafaa eden bir Türkiye vardır. Çevrecilik dersi vermeye kalkan anlayışınızın Kırklar Dağı’nı ne hale getirdiğini hepimiz biliyoruz. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesini hizmetten dolayı 100 milyon TL zarara uğrattınız. Biz sizin çevrecilik, şehircilik anlayışınızı da çok iyi biliyoruz.”HDP Diyarbakır milletvekili Garo Paylan Bakan Kurum’a ‘Haddini bil, siyaset yapıyorsun’ şeklinde konuşması üzerine AK Parti milletvekilleri Paylan’a tepki gösterdi.Plan ve Bütçe Komisyon Başkanı Cevdet Yılmaz da Paylan’a tepki göstererek, “Sayın Bakan görüşlerini ifade ediyor. Herkes siyaset yapabilir. Sayın Bakan siyasi bir kadronun elemanıdır. Siyasi bir programı hayata geçirmek üzere bir görev yürütmektedir. ‘Siyaset yapmasın’ demek, ne demektir” ifadelerini kullandı.Kurum, kendilerinin Diyarbakır’a da, Şırnak’a da gittiğini belirterek, “Birileri hoşlanmayabilir ama hamd olsun, biz Diyarbakır’ımıza da, Şırnak’ımıza da gidiyoruz. Artık bu şehirlerimiz de huzur içinde, vatandaşımız mutluluk içerisinde, sağlam ve güvenli evlerinde sükûnet içinde oturmaktalar. Biz bu yapmış olduğumuz uygulamalarla şehirlerimiz yeniden inşa edince, şehirlere olan tersine göç başladı” şeklinde konuştu.Türkiye’nin yenilenebilir enerji kurulu gücüne ilişkin bilgi veren Kurum, "Bugün ülkemizin yenilenebilir enerji kurulu gücü 2011’den bu yana 19 bin megavattan 45 bin megavatın üzerinde çıkmıştır. Bu alanda Avrupa’da altıncı, dünyada on üçüncü ülkesiyiz" diye konuştu.
"Akıllı otomobilde 2022 yılında seri üretime geçiyoruz"
Yerli otomobil meselesini de kapsayan "Akıllı Şehir" uygulamalarını, bölgesel ve ulusal bir ölçekte gerçekleştirmek için tüm illerin birbirine entegre olduğu yeni bir sistemi hayata geçirdiklerini belirten Kurum, şu ifadeleri kullandı:
"Yapacağımız bu çalışmalarla, sadece şehirlerimizin kendi aralarında değil, aynı zamanda o şehirde bulunan tüm sistemlerin, mekanların, eşyaların ve hatta otomobillerin entegrasyonunu da sağlamış olacağız. Mesele şu anda ülkemiz ilk yerli ve akıllı otomobilini üretme melesi, inşallah 2022 yılında seri üretime geçiyoruz. Akıllı otomobil tanıtılırken şöyle bir ifade kullandık, 'Türkiye'nin yerli otomobili akıllı bir otomobildir. Sürücüsünün kullandığı tüm mekanlarla entegredir.' İşte bu entegrasyonu sağlayabilmek adına Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızla birlikte gerekli olan şarj istasyonlarının altyapılarını inşa edecek, navigasyon uygulamalarını geliştiriyoruz.
Yine yerli otomobil projemizi yakından ilgilendiren elektrikli şarj istasyonlarının kurulumu noktasında da mevzuat çalışmaları yapıyoruz. Otopark Yönetmeliği'yle bölge ve genel otoparklarla, AVM'lere ait otoparklarda her 50 park yerinden en az biri elektrikli araçlara uygun olacak. Şarj ünitesi bulunacak. Geçtiğimiz Haziran ayında elektrikli şarj istasyonlarına ilişkin yeni düzenlemeler getirdik. Buna göre de şarj istasyonlarının otoparklarda, AVM'lerin otopark alanlarında, akaryakıt istasyonlarında ve imar planlarında müstakil olarak kurulmasını sağladık. Ayrıca 2023 yılından sonra konutlarda da elektrikli şarj istasyonlarının kurulması ile ilgili mevzuat çalışmalarımız da devam ediyor. Bu sayede tıpkı şehirlerimiz gibi, mekanların da araçların da birbiriyle uyumlu olduğu bir şehircilik anlayışını ortaya koymuş oluyoruz. Yakında benzin kullanmayacağız derken Almanya'yı öven vekil, ayını Alman gazetelerinin Türkiye'nin Tesla'sı dediği yerli otomobilimize dair haberle bihaber olması da önemli bir ayrıntıdır."
Afşin'deki termik santraller
Kurum, Afşin'deki termik santrallerle ilgili soru üzerine, "1 Ocak 2020 tarihinde kapattığımız termik santrallerde yapılan denetimler neticesinde çevre mevzuatı kapsamında baca gazı arıtma sistemlerini, filtrelerini, sürekli emisyon ölçüm sistemlerini ve bunun gibi çevresel yatırımlarını tamamladığı yerinde yapılan denetimlerde tespit edilen termik santrallere ünite bazlı bir yıl süre ile geçici faaliyet belgeleri verilmiştir. Bu tesislerin bacalarındaki emisyon değerleri sürekli emisyon ölçüm sistemleriyle gerçek zamanlı olarak izlenmektedir." bilgisini paylaştı.
4 ünitesi bulunan Afşin A Termik Santrali'nin 3 ünitesine baca gazı arıtım sistemi kurulduğunun tespit edildiğini ve 3 ünitesine de geçici faaliyet belgesi verildiğini, 4'üncü ünitede ise çevresel yatırımlara ilişkin çalışmaların devam ettiğini aktaran Kurum, yatırımların bitmesi halinde mevzuata uygunluğu çerçevesinde izin verileceğini söyledi.
"Kamu binalarında enerji verimliliği projesi başlattık"
Murat Kurum, sıfır enerjili binalar için hangi uygulamalar olduğuna ilişkin soruya, "Şu an 200 milyon dolar değerinde, 5 yıl süreli, kamu binalarında enerji verimliliği projesi başlattık. Buna ilişkin kaynağımızı hazırladık. Bu çerçevede 700 kamu binasında tespitlerimizi yaptık. İnşallah 2022 yılında da hızlı bir şekilde bu süreci tamamlayacağız." yanıtını verdi.
Jeotermal enerji santrallerine 5 milyon 400 bin lira ceza
Kurulu gücü 5 megavat ve üzerinde olan jeotermal üretim tesislerine, hidrojen sülfür emisyonları için üretim kapasitelerine göre sınır değerler ile emisyon miktarına bağlı olarak sürekli ölçüm sistemi ve çevre izni alma zorunluluğu getirildiğini ifade eden Kurum, 947 çevre denetiminde 5 milyon 400 bin lira idari ceza uygulandığını kaydetti.
Termik santrallerde de kirletici vasfı olan her türlü tesisi denetleyip gerekli idari yaptırımları uyguladıklarının altını çizen Kurum, "Kapatma dahil her türlü cezai işlem yapılmıştır. Kirletilmesi halinde yine yapılacaktır, bundan kimsenin endişesi olmasın." dedi.
"DASK ile 11,5 milyar lira toplandı"
Doğal Afet Sigortaları Kurumuna (DASK) ilişkin de bilgi veren Kurum, DASK oranının yaklaşık yüzde 58 olduğunu söyledi.
Kurum, DASK ile bugüne kadar 11,5 milyar lira toplandığını, depremlerde vatandaşlara 491 milyon lira ödeme yapıldığını belirterek, "İzmir'de şu an devam eden hasar tespitleri çerçevesinde 45 milyon lira DASK ödemesi yapılmıştır. Yapmış olduğumuz görüşmede DASK yöneticileri, İzmir'de bu rakamın 700 milyona kadar ulaşacağını ifade etmektedir. Bu fon amacı dışında herhangi bir yerde kullanılmamıştır." diye konuştu.
Ankara Saraçoğlu Mahallesi'nde kurul onayıyla restorasyon projesinin ihalesini gerçekleştirdiklerini ifade eden Kurum, "Bu kapsamda Ankara'nın göbeğinde 100 dönüm alan içinde tüm tescilli ağaçlarımızın ve yapılarımızın, yeni bir yapı yapılmayacağı için orada yetişmiş tüm ağaçların korunacağı, Ankaralımızın 7 gün 24 saat istifade edeceği çok önemli bir projedir. Ecdadın bize bıraktığı tarihi eserleri koruma projesidir." değerlendirmesinde bulundu.
"Salda'daki çalışmalar ve tedbirlerle su kalitesinin iyileştiğini gördük"
Salda Gölü'ndeki çalışmalara ilişkin de bilgi veren Kurum, şunları kaydetti:
"Ziyaretçilerin ihtiyaçlarını asgari seviyede karşılayacak tek katlı, doğal malzemeden, sökülüp takılabilir, hiçbir şekilde betonun, demirin kullanılmadığı birimler tasarlanmış, imalatları bitmek üzeredir. Salda Gölü kıyısında sigara içilmeyen dumansız hava sahası ve alanın kontrolü için 7 gün 24 saat kamera izleme sistemi oluşturulmuştur. Otopark ihtiyacı için Salda Gölü'nün dibine kadar giren araçlara iki kilometre uzaklıktaki bir alanda otopark yapıyoruz. Yapılan çalışmalar ve tedbirler çerçevesinde su kalitesinin iyileştiğini gördük. Beyaz Adalar kısmında artık göle girişi de yasakladık. Bu çerçevede vatandaşların huzurlu bir şekilde izleyebileceği teras alanları oluşturuyoruz."
Çevre ve Şehircilik Bakanı Kurum, korunan alanlarda 40 ilde kasım ayı itibarıyla 6 bin 755 kaçak yapı tespit ettiklerini, bunların 3 bin 256'sıyla ilgili suç duyurusunda bulunduklarını, 672'sinin yıkım işlemini gerçekleştirdiklerini bildirdi.
Her projede ilgili belediye başkanıyla atılması gereken tüm adımları atarak çevreyi ve doğayı öncelediklerini vurgulayan Kurum, "Bize emanet edilmiş doğamızı çocuklarımıza en iyi şekilde emanet etmek üzere çalışmaya gayret göstereceğiz." dedi.
Komisyonda Bakan Kurum'un konuşmasının ardından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün 2021 yılı bütçesi kabul edildi.