Tarım ve Orman Bakanlığı, gıda okur-yazarlığını yükselterek, gıda kayıp ve israfının önüne büyük ölçüde geçmeyi hedefliyor. Bunun için öncelikle ‘son kullanım’ ve ‘tavsiye edilen kullanım tarihi’ arasındaki farkı bilmeyen yüzde 65’lik kesime ‘gıda okur-yazarlığı’ öğretilerek farkındalık artırılacak. Halen yıllık 18,8 milyon ton gıdanın israf edildiği Türkiye’de işletme başına senede 4,2 ton gıda, 2 bin litre içecek çöpe atılıyor. Ekmek ise satış aşamasında telef oluyor. 2050 yılına yönelik yapılan projeksiyonlarda dünya nüfusunun 10 milyara, Türkiye nüfusunun ise 100 milyona ulaşacağı öngörülüyor.
ÖNLEM ÜRETİMDE BAŞLAYACAK
Bu nedenle hem dünya hem Türkiye’de, bu talebi karşılayabilmek için yüzde 60 bir üretim artışı gerekiyor. Ancak yeni gıda ihtiyacı için bu hesaplamalar yapılırken mevcut üretimde ise milyonlarca ton gıda ziyan oluyor. Üretilen gıdanın her yıl üçte biri yani 1,3 milyar ton gıda israf ediliyor. Gıda israfı en çok perakende ve tüketim aşamasında yaşanıyor. Gıda israfının tabakta bırakılan yemek, plansız ve gereğinden fazla alışveriş ya da gıdaların uygun şartlarda saklanmaması gibi nedenleri bulunuyor.
SOFRA ÖNCESİ KAYIP YÜZDE 14
SEBZE VE MEYVE LİSTENİN BAŞINDA
Gıda kayıp ve israfının en fazla yaş meyve ve sebzede görüldüğü, bunu hazır yemek ve ekmek takip ediyor. Meyve ve sebzelerde en fazla kaybın hasat, depolama, işleme, nakliye ve satışta gerçekleşiyor. Hazır yemek sektöründe ise hastahaneler, okul yemekhaneleri, oteller, lokantalar, kamu kurum yemekhaneleri gibi toplu tüketim yerlerinde oluyor. Ekmek ise özellikle satış aşamasında israf ediliyor.
ÖNCELİK ÇOCUKLARDA
Gıda okuryazarlığı alışkanlığı çocuk yaşlardan itibaren kazandırılacak. Gıda okuryazarlığı konusunda bakanlığın yaptığı anket araştırmasına göre toplumun yüzde 65’i, gıdaların son tüketim tarihi ve tavsiye edilen tüketim tarihi arasındaki farkı bilmiyor. Bakanlık, bu iki kavramı farkındalık ve bilinç anlamında mutfaklarda ve alışverişlerde uygulaması ile gıda israfı konusunda önemli bir adım olacağını öngörüyor. Bakanlık, ‘gıda okuryazarlığı’ artması için çalışma yürütecek. Gıda okuryazarlığı sayesinde gıdanın doğasını ve önemini anlaşılacak, gıda hakkında bilgi edinebilecek, tahlil etme ve kullanabilme yeteneği gelişecek.
1 KİLO ET İÇİN 15 TON SU