Döviz kuru, enflasyon gelişmeleri ve piyasa oynaklıkları başta olmak üzere birçok faktörün birlikte etkili olduğu dolarizasyonda yukarı yönlü eğilim sürmesi sonrasında ekonomi yönetimi yeni araçlar geliştirirken, TL cinsi mevduatta stopaj oranlarının düşürülmesi ve enflasyon ve faiz koruması sağlayan araçların devreye alınması TL mevduatlara ilgiyi artırdı. Yabancı Para (YP) cinsinden mevduatın toplam mevduata oranı 2011'den bu yana artarak 14 Haziran 2019 itibarıyla yüzde 54,6'ya yükselirken, bu durum döviz kuru, enflasyon gelişmeleri ve piyasa oynaklıkları başta olmak üzere birçok faktörün birlikte etkili olduğu dolarizasyonda yukarı yönlü eğilimin sürdüğünü gösterdi.
HEM ŞİRKETLER HEM BİREYLER TEDBİRİNİ ALDI
Finans dışı kesime ait varlık dolarizasyonu göstergesi olarak takip edilen YP cinsinden mevduattaki yükselişte, işletmelerin döviz yükümlülüklerini karşılama ve taşıdıkları kur riskini yönetme konusundaki motivasyonu, hane halkının ise finansal varlıkların değerini koruma ve getiri beklentileri belirleyici oldu.
DÖVİZ HESAPLARINA RAKİP
Bir ülkedeki vatandaşların parasal işlemlerini yerel para birimi yerine yabancı para ile gerçekleştirme durumu olarak tanımlanan ve dövizdeki oynaklıkla belirginleşen dolarizasyon karşısında, ekonomi yönetimi de harekete geçerek yıl başından bu yana birçok tedbir ve teşviki devreye soktu. Bu kapsamda YP mevduatların cazibesini azaltacak ve tasarruflarda yerel para biriminin tercih edilmesini sağlayacak yeni araçlar geliştirildi.
STOPAJ ORANLARI DÜŞÜRÜLDÜ
Eylül 2018'de TL cinsi mevduatta uzun vadelerde belirgin olmak üzere stopaj oranlarının düşürülmesi yoluyla sağlanan teşvik, TL mevduatta vadenin uzamasına katkı sunarken mayıs ayında enflasyon ve faiz koruması sağlayan araçların devreye alınması da TL mevduatlara ilgiyi arttırdı. En az üç ay vadeli açılabilen ve bir yıldan uzun vadede stopaj muafiyeti sağlayan enflasyon endeksli ve faiz korumalı vadeli mevduat hesapları yoluyla araç çeşitliliği elde edilirken, tasarruf sahiplerine sağlanan bu imkanların TL ve uzun vade tercihine olumlu etkilerinin gözlenmesi bekleniyor.
Garanti BBVA’dan yapılan açıklamada, müşteriler tarafından şube çalışanlarına enflasyona endeksli mevduat ürünlerine ilişkin çok soru geldiği ve ilginin bir hayli fazla olduğu kaydedildi. Hesap açılışlarının da hız kazanarak devam ettiği belirtilen açıklamada, “1 yıldan uzun vadelerdeki stopaj avantajı uygulamasından sonra 1 yıldan uzun vadeli enflasyona endeksli ürün açılışına ilginin arttığını gözlemliyoruz” ifadelerine yer verildi.