ABD'de faiz indirim sürecine yönelik belirsizlik ve varlık fiyatlamalarındaki yüksek değerleme endişeleri nedeniyle geçen hafta küresel piyasalarda negatif bir seyir hakimdi. New York Fed Başkanı John Williams'ın iş gücü piyasasının zayıflamasıyla kısa vadede faiz oranlarının yeniden düşürülmesi için alan gördüğünü söylemesi, piyasalarda risk iştahının artmasını sağladı.
İstihdama yönelik aşağı yönlü risklerin arttığını, enflasyona yönelik yukarı yönlü risklerin ise azaldığını belirten Williams, para politikasının ılımlı şekilde kısıtlayıcı olduğunu aktardı.
New York Fed Başkanı Williams'ın açıklamaları sonrası para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in aralık toplantısında faiz indirimine gitme ihtimali yüzde 69 seviyesinde seyrediyor.
Analistler, Williams'ın açıklamalarına karşın Fed'in faiz kararı toplantısında üyeler arasında fikir ayrılıkları olabileceğine dair risklerin hala devam ettiğini söyledi. ABD'de yarın açıklanacak Üretici Fiyat Endeksi ve perakende satışlar verilerinin de Bankanın bundan sonraki politikalarına dair ipucu vermesi bekleniyor.
Rusya-Ukrayna Savaşı'na ilişkin gerilimlerin azalması da küresel piyasalarda haftanın ilk işlem gününde risk algısının azalmasını sağladı.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İsviçre'deki Rusya-Ukrayna Savaşı'nın sona erdirilmesiyle ilgili temaslarda, şimdiye kadarki "en verimli görüşmeyi" gerçekleştirdiklerini vurguladı.
Bu arada Beyaz Saray internet sitesinde, İsviçre'nin Cenevre kentinde, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın bitirilmesi amacıyla ABD yönetiminin gündeme getirdiği barış planı görüşmelerine ilişkin açıklama yayınlandı.
Tarafların "kayda değer ilerleme kaydettiği" belirtilen açıklamada, görüşmelerin ardından tarafların, "güncellenmiş ve revize edilmiş bir barış çerçevesi taslağı" hazırladığı ifade edildi.
Öte yandan ABD yetkililerinin Nvidia'nın H200 yapay zeka çiplerinin Çin'e satışını onaylamayı değerlendirdiğine dair haberler de küresel piyasalarda risk iştahını artıran başka bir faktör olarak öne çıktı.
Makroekonomik veri tarafında ise ABD'de imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), imalat sektöründeki genişlemenin yavaşladığına işaret etti. İmalat sanayi PMI kasımda 51,9 ile 4 ayın en düşük seviyesine inerken, hizmet sektörü PMI aynı dönemde 55'e, bileşik PMI da 54,8 değerine çıktı.
Michigan Üniversitesince ölçülen tüketici güven endeksi ise kasımda yukarı yönlü revize edilse de tarihsel olarak düşük seviyelere yakın bir düzeyde kalmaya devam etti. Buna göre tüketici güven endeksi kasımda geçen aya kıyasla 2,6 puan azalışla 51'e indi. Tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisi, kasımda yüzde 4,6'dan yüzde 4,5'e, uzun vadeli enflasyon beklentisi de yüzde 3,9'dan yüzde 3,4'e geriledi.Öte yandan, ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu (BLS), federal hükümetin kapalı olduğu süreçte verilerin toplanamaması nedeniyle ekim ayına ilişkin Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verisinin 18 Aralık'ta açıklanacağını bildirildi.Fed'in faiz indirim beklentilerinin artmasıyla ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi 4 baz puan düşüşle yüzde 4,06'ya gerilerken, dolar endeksi yatay seyirle 100 seviyesinde seyrediyor.
Rusya ve Ukrayna barış sürecine ilişkin olumlu gelişmelerin jeopolitik risklerin azalmasını sağlamasıyla altının onsu yüzde 0,6 azalışla 4 bin 45 dolardan işlem görüyor.
Geçen hafta yüzde 3,1 ile 6 Ekim haftasından bu yana en hızlı haftalık düşüşünü kaydeden Brent petrolün varili, haftanın ilk işlem gününde yüzde 0,1 artışla 61,9 dolarda seyrediyor.
ABD'de endeks vadeli kontratlar güne pozitif başladı
New York borsasında cuma günü faiz indirim beklentilerine ilişkin iyimserlikle pozitif bir seyir izlendi. Dow Jones endeksi, yüzde 1,08, S&P 500 endeksi yüzde 0,98 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,88 değer kazandı. ABD'de endeks vadeli kontratlar güne pozitif başladı.
Avrupa'da endeks vadeli kontratlar güne pozitif başladı
Avrupa borsalarında, cuma günü ABD Merkez Bankasının (Fed) aralık ayı toplantısına yönelik belirsizlikler ve teknoloji ve yapay zeka şirketlerinin hisselerine ilişkin endişelerle karışık bir seyir izlendi.
Cuma günü Almanya'nın Frankfurt kentinde düzenlenen 35. Avrupa Bankacılık Kongresi’nde açıklamalarda bulunan Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde, Avrupa Birliği’nin (AB) ABD'nin ticaret tarifelerinin etkisini iç engelleri azaltarak telafi edebileceğini dile getirdi. Lagarde, AB'nin ihracat odaklı ekonomik modelinin küresel düzeydeki korumacı eğilimlerle sarsıldığını, bunun da ABD Başkanı Donald Trump'ın gümrük vergilerinden Çin'in nadir elementler üzerindeki hakimiyetine kadar uzandığını vurguladı. ABD'nin geçen hafta Rusya-Ukrayna Savaşı'nı çözme yönündeki çabalarını yeniden artırması Avrupa'da savunma sanayisi şirketlerinin hisseleri üzerinde baskı oluşturdu.
Makroekonomik veri tarafına bakıldığında Avro Bölgesinde ekim ayında 50 olan imalat sanayi PMI da kasımda 49,7 olarak ölçüldü. İmalat sanayi PMI, son 5 ayın en düşük seviyesine indi.
Öte yandan Almanya'da, ülkenin önemli ekonomi ve düşünce kuruluşlarından Ekonomi Araştırma Enstitüsünün (Ifo), açıkladığı ekim ayına ilişkin iş dünyası anketine göre, ekonomik olarak faaliyetlerini sürdürmekten endişe duyan Alman şirketlerinin oranı yüzde 8,1'e yükseldi. Ekim 2024’te ise bu oran yüzde 7,3 olarak açıklandı.
Hafta sonu Fransa'da Ulusal Meclisinin 2026 bütçe teklifinin ilk kısmını reddetmesi Bölgede siyasi belirsizliklerin devam etmesine neden olurken, İngiltere Maliye Bakanı Rachel Reeves'ın 26 Kasım'da açıklayacağı "Sonbahar Bütçesi" nin piyasalara etkileri takip edilecek.
Bu arada uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, İngiltere'nin yerel ve yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notunu "Aa3", not görünümünü "durağan" olarak teyit etti.
ECB Başkanı Christine Lagarde'ın bugünkü açıklamaları Avrupa piyasalarının odağında yer alacak. Cuma günü Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,8, İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,6 gerilerken, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,13 ve Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,02 yükseldi. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar güne pozitif başladı.
Asya borsaları Çin hariç pozitif
Fed'in faiz indirimlerine yönelik iyimserliğin tekrar artmasıyla Asya borsalarında da alış ağırlıklı bir seyir izleniyor. New York Fed Başkanı John Williams'ın açıklamaları sonrasında New York borsasında görülen yüksek risk iştahı Asya'ya da taşındı. ABD yetkililerinin Nvidia'nın H200 yapay zeka çiplerinin Çin'e satışını onaylamayı değerlendirdiğine dair haberler sonrasında Çinli yerel çip üreticilerinin hisselerindeki düşüşle Çin borsasında düşüşler öne çıktı. Öte yandan Asya tarafında Japonya ve Çin arasındaki Tayvan'a dair gerilim devam ederken, Çin, Japonya Başbakanı Takaiçi Sanae'nin Tayvan'a ilişkin sözlerini iki ülke arasında yol açtığı gerilime dair tutumunu açıklayan mektubu, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'e gönderdi.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi de Japonya Başbakanı Takaiçi Sanae'nin Tayvan sorununa askeri müdahale ihtimalini ima eden sözleriyle yanlış bir mesaj verdiğini, dokunulmaması gereken kırmızı çizgiyi aştığını söyledi. Bu gelişmelerle, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,1, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,4 değer kazanırken, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3 değer kaybetti. Japonya borsasında tatil nedeniyle işlem gerçekleşmiyor.
VİOP cuma günü akşam seansında yükseldi
Cuma günü satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi günü yüzde 0,52 değer kaybederek 10.922,86 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı aralık vadeli kontrat ise cuma akşam seansında normal seans kapanışına göre yüzde 0,18 arttı.
Dolar/TL, cuma gününü yüzde 0,17 artışla 42,4420'den tamamlarken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yatay seyirle 42,4425'ten işlem görüyor.
Öte yandan Uluslararası Para Fonu (IMF), 4. Madde konsültasyonu kapsamında IMF personelinin ülkeye ziyareti sonunda elde edilen ön bulguları paylaştı.
Fon, Türkiye ekonomisinin kısa vadede büyümesinin sağlam kalmasının ve enflasyonun kademeli olarak düşmeye devam etmesinin beklendiğini bildirdi.
Analistler, bugün yurt içinde reel kesim güven endeksi ile kapasite kullanım oranı, yurt dışında ise ECB Başkanı Christine Lagarde'ın açıklamaları, ABD'de Dallas Fed imalat sanayi endeksi ile Almanya'da Ifo iş dünyası güven endeksinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.800 ve 10.700 puanın destek, 11.000 ve 11.100 puanın ise direnç konumunda olduğunu ifade etti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, kasım ayı reel kesim güven endeksi
10.00 Türkiye, kasım ayı imalat sanayi kapasite kullanım oranı
12.00 Almanya, kasım ayı Ifo iş dünyası güven endeksi
18.00 Avro Bölgesi, ECB Başkanı Lagarde'ın konuşması
18.30 ABD, kasım ayı Dallas Fed imalat sanayi endeksi