Türkiye Petrolleri Anonim ortaklığının sahibi ve işletmecisi olduğu ultra derin deniz sondaj gemisi Yavuz, geçen 7 Ekim günü Türkiye’nin 3’üncü büyük limanı olan Filyos’a gelmiş ve burada kule montajı için hazırlık çalışmaları başlatılmıştı. 12 bin 200 metreye kadar sondaj yapabilme özelliğine sahip olan Yavuz Sondaj Gemisinin boyu 229.6 metre genişliği ise 36 metre. 104 metre kule yüksekliğine sahip olan Yavuz Sondaj Gemisi Türkiye’nin Fatih Sondaj Gemisi’nden sonra envantere dahil edilen ikinci derin deniz sondaj gemisi olma özelliğini taşıyor.
TPAO, "Yavuz Geliyor, Yavuz"
Haydarpaşa Limanında gerçekleşen kule söküm işlemlerinin ardından Filyos Limanı’na getirilen Yavuz Sondaj Gemisi’nin kule montaj işlemleri için devasa vinçler kuruldu. Filyos Limanında gerçekleşecek kule montaj işlemlerinin tamamlanmasının ardından Yavuz Sondaj Gemisi’nin Karadeniz’e açılması bekleniyor. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı da sosyal medya hesabından "Yavuz Geliyor, Yavuz" paylaşımıyla kule montajına ait hazırlık çalışmalarının yer aldığı videoyu paylaştı.
Yavuz, 2019 yılında ilk görevine çıktı
Türkiye Petrolleri Anonim ortaklığının sahibi ve işletmecisi olduğu ultra derin su sondaj gemisi Yavuz; daha önce Tanzanya, Kenya, Malezya ve Vietnam gibi ülkelerde görev yaptı. 2018 yılının Ekim ayında TPAO envanterine dahil edilen Yavuz Sondaj Gemisi 2019 yılında Akdeniz’de yürütülen arama çalışmaları kapsamında sondaj faaliyetlerine katıldı. Dinamik konumlandırma sistemine sahip olan Yavuz Sondaj Gemisi, 6 metreye kadar olan dalgalar da bile sorunsuz sondaj yapabilme kabiliyetine sahip.
Hedef; 2023’te ilk faz gaz üretimini karaya ulaştırmak
Sakarya Gaz Sahası Geliştirme Projesi; açık denizde inşa edilecek doğal gaz üretim tesisi, Filyos Endüstri Bölgesi’nde yer alacak gaz alım ve işleme tesisi ile her ikisini birbirine bağlayacak boru hattından oluşuyor. Deniz tabanındaki doğal gaz üretim sistemi, Karadeniz’de Filyos kıyısından kuş uçuşu 155 kilometre uzaklıkta ve yaklaşık 2 bin 200 metre derinlikte inşa edilecek. Deniz tabanında yaklaşık 2 bin 200 kilometrekarelik bir alan içinde yaklaşık 40 adet üretim kuyusundan gelen doğal gazın toplanmasını ve boru hattına aktarılmasını sağlayacak bir şebeke kurulacak. Projenin ilk fazında açık denizde açılacak kuyulardan üretilen doğal gaz yaklaşık 40 cm çapındaki çelik boru hattı ile karaya taşınacak.
Günlük 40 milyon metreküp doğal gaz hedefi
İlk fazda günde yaklaşık 10 milyon metreküp doğal gaz taşıma kapasitesinin oluşturulması hedefleniyor. İkinci fazda ise deniz tabanı üretim sistemine bağlanacak kuyu sayısının artmasıyla sağlanacak ilave kapasite için yaklaşık 60 cm çapında yeni bir boru hattı inşa edilecek. Bu şekilde üretilen doğal gaz miktarının günde 40 milyon metreküpe kadar çıkarılması planlanıyor.
Deniz tabanındaki üretim tesisinin ana bileşenleri arasında kuyuların üretim kontrollerini yapan kuyu başı vanaları ile üretilen gazı toplayarak boru hattına aktarmak üzere yerleştirilen dağıtım hazneleri yer alacak. Üretim sisteminin parçaları ise uluslararası standartlara ve projenin gerekliliklerine uygun yetkili ve deneyimli şirketler tarafından imal edilecek. Yerli sanayiye öncelik verilerek temin edilecek olan parçalar deniz tabanına deniz altı vinçleri aracılığıyla yerleştirilecek.
Proje kapsamında üretim süreci akıllı kontrol sistemleri aracılığıyla yapılacak. Yaklaşık 2 bin 200 metre derinlikte bulunan deniz tabanına yerleştirilecek bu sistemde, denizde insan bulunmasını gerektirecek herhangi bir tesis kurulmayacak.
Karadeniz'deki en büyük keşif
TPAO, 2020 yılında Karadeniz’de Fatih Sondaj Gemisi ile yürüttüğü arama çalışmaları kapsamında Sakarya Gaz Sahası’nda yer alan Tuna-1 Kuyusu’nda 405 milyar metreküp doğal gaz keşfetti. 2020 yılındaki bu keşfe ek olarak 2021 yılında Amasra-1 kuyusunda keşfedilen 135 milyar metreküp doğal gazla, Sakarya Sahası’nda bulunan rezerv 540 milyar metreküpe ulaştı.
Bu keşif hem Türkiye’nin karada ve denizde gerçekleştirdiği, hem de Karadeniz’de herhangi bir ülke tarafından bugüne kadar gerçekleştirilen en büyük doğal gaz keşfi niteliği taşıyor. Sakarya Gaz Sahası ayrıca 2020 yılında dünya çapında açık denizde gerçekleştirilen en büyük keşif oldu.
Öte yandan Fatih Sondaj Gemisi ve Kanuni Sondaj Gemisi’nin Karadeniz’deki bu keşfe ilişkin sondaj faaliyetleri ve test çalışmaları sürüyor.