İstanbul'un fethine kadar 916 yıl kilise, 1453'ten itibaren de cami olarak kullanılan Ayasofya, 1934'te alınan karar üzerine 86 yıl müze olarak hizmet verdi.
Sürekli Vakıflar Tarihi Eserlere ve Çevreye Hizmet Derneği'nin, Ayasofya'nın camiden müzeye dönüştürülmesine yönelik Bakanlar Kurulu kararının iptali istemiyle açtığı dava 10 Temmuz 2020'de karara bağlandı.
Danıştay 10. Dairesinin, camiden müzeye dönüştürüldüğü 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararını oy birliğiyle iptal etmesiyle Ayasofya'da yeniden ibadet etmenin yolu açılırken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da kararnameyi aynı gün imzaladı.
Diyanet İşleri Başkanlığına devredilen Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi, 24 Temmuz 2020'de 86 yıl sonra kılınan ilk cuma namazıyla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı büyük bir merasimle yeniden ibadete açıldı.
Yerli ve yabancı turistlerin yoğun ilgi gösterdiği Ayasofya'nın önünde zaman zaman yüzlerce metrelik kuyruklar oluşuyor. Caminin içi kalabalıklaştığında, girişler kapatılırken ziyaretçiler gruplar halinde içeriye alınıyor. Namaz vakitlerinde ise caminin ön bölümüne geçişe izin verilmiyor. Sabah namazıyla ziyarete açılan cami, yatsı namazının ardından kapanıyor.
Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi'nin imamı Bünyamin Topçuoğlu, caminin 3 yıl önce birçok kısıtlamanın uygulandığı koronavirüs salgını döneminde açıldığını anımsatarak, salgın nedeniyle ziyaretin kontrollü yapıldığını, yurt dışından gelenlerin olmadığını anlattı.
Topçuoğlu, Ayasofya'yı 2021'de 1 milyon 300 bin kişinin ziyaret ettiğini belirterek, "2022 itibariyle asıl ziyaretçilerimizi görmeye başladık. 2022 yılı toplam ziyaretçi sayımız 13 milyon 600 bin. 2023 Ocak-Haziran itibariyle 6 milyon ziyaretçimiz var. Bu sayı giderek artıyor." ifadelerini kullandı.
'Endonezyalı ziyaretçi sayımız arttı'
Ayasofya'nın sadece Avrupa ve Batı ülkelerinden değil Arap ülkelerinden, Orta Asya'dan ve Uzak Doğu'dan da büyük ilgi gördüğünü belirten Topçuoğlu, ayrıca son dönemde Endonezya'dan çok ciddi ziyaretçi ağırladıklarını dile getirdi.
Son dönemde Ayasofya-i Kebir Camii'ne çok sayıda Endonezyalı ziyaretçinin geldiğini aktaran Topçuoğlu, şöyle konuştu:
Topçuoğlu, dünyanın her yerindeki ibadethanelerde olduğu gibi Ayasofya'da da uyulması gereken birtakım kuralların bulunduğunu ifade ederek, ziyaretçilerin kıyafetlerine, davranışlarına dikkat etmeleri gerektiğini, görevlilerin de bu konuda insanlara yardımcı olduğunu kaydetti.
Fatih Sultan Mehmed'in vakfiyesi yaşatılıyor
Osmanlı döneminde Ayasofya'da özellikle kandil geceleri ve Kadir gecesinde çok özel programların yapıldığını anlatan Topçuoğlu, şunları aktardı:
Topçuoğlu, caminin açılışından bu yana fıkıh, tefsir, hadis, Kur'an-ı Kerim kıraat dersleri yapıldığını dile getirdi.
'Özellikle Ayasofya'da Müslüman olmak istiyoruz, diye geliyorlar'
Ayasofya'nın yeniden ibadete açılmasının ardından ihtida törenleri bakımından da büyük ilgi gördüğüni dikkati çeken Topçuoğlu, şunları kaydetti:
Daha önce Fatih Camii'nde de görev yapan Topçuoğlu, fethin nişanesi olan Ayasofya'nın maneviyatı ve ruhaniyetinin çok daha farklı olduğunu vurgulayarak, "Buraya her gelişimde sanki Mescid-i Nebevi'ye girer gibi o hazzı hissediyorum. O maneviyatı hissediyorum. Bir gün burada yatsı namazını kıldıktan sonra arkadan hıçkıra hıçkıra bir ağlama sesi geliyor. Pakistanlı bir kardeşimiz. 'Buranın ruhaniyeti beni çok etkiledi ve bize çok büyük güç verdi. Bu caminin açılışından sonra bizler yapabiliriz. O manevi güç bize geldi.' dedi. O manevi güç, o duygular insanları bazen böyle ağlatabiliyor. Buna çok rastladık, şahit olduk." ifadelerini kullandı.