Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Angola, Togo ve Nijerya ziyareti dönüşünde uçakta gazetecilere değerlendirmelerde bulundu, gündeme ilişkin soruları yanıtladı.
Batı Afrika turu kapsamında 17 Ekim'de başlattıkları resmi ziyaretleri verimli şekilde tamamladıklarını bildiren Erdoğan, böylece bugüne kadar 30 ayrı Afrika ülkesine toplam 41 ziyaret yapmış olduklarını söyledi.
Sadece bu tablonun bile tek başına Türkiye'nin Afrika kıtasıyla ilişkilerini geliştirme konusundaki kararlılığının somut göstergesi olduğuna işaret eden Erdoğan, bu seyahatte Angola, Togo, Burkina Faso, Liberya ve Nijerya cumhurbaşkanlarıyla yaptığı görüşmelerde, ikili ilişkiler ile bölgesel konuları etraflıca ele aldıklarını aktardı.
Angola'da, Angola Ulusal Meclisine hitap ettiğini, Türkiye-Angola İş Forumu'nda karşılıklı yatırım ve iş imkanlarını değerlendirdiklerini dile getiren Erdoğan, Angola Cumhurbaşkanı Joao Manuel Lourenço ile eğitimden güvenliğe, ekonomiden kültürel hayata kadar her alanda ilişkileri geliştirme konusunda bir kez daha mutabık kaldıklarını kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Togo temaslarının bu ülke ile son dönemde bakan düzeyinde gerçekleştirilen karşılıklı ziyaretlerle yakalanan ivmeyi daha da güçlendirdiğine işaret ederek, Togo Cumhurbaşkanı Faure Essozimna Gnassingbe ile terörle mücadele ve bölgesel meseleler başta olmak üzere birçok konuyu ele aldıklarını, siyasi ve askeri alanda iş birliğini ilerletme arzusunu teyit ettiklerini söyledi.
Lome'de ayrıca Burkina Faso Cumhurbaşkanı Christian Kabore ve Liberya Cumhurbaşkanı George Manneh Weah ile de görüştüklerini anımsatan Erdoğan, şöyle konuştu:
İstanbul'da yapılacak Üçüncü Türkiye-Afrika Ekonomi ve İşbirliği Forumu'nun kapanış oturumuna katılacaklarını bildiren Erdoğan, yine İstanbul'da 17-18 Aralık'ta Üçüncü Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi'nde kıta ile bağları ve iş birliğini taçlandıracaklarını vurguladı.
"Bayraktar, muhterem bir insandı"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Afrika ziyaretine ilişkin değerlendirmesinin ardından basın mensuplarının sorunlarını yanıtladı.
Gazetecilerin, "Baykar Yönetim Kurulu Başkanı Özdemir Bayraktar'ın vefatı nedeniyle başsağlığı dileklerini iletmeleri" üzerine Erdoğan, "Allah razı olsun, sağ olun. Gerçekten Özdemir Bey için son zamanlarda hep yerli-milli ifadelerini kullanıyoruz. Bütün bunların yanında onunla yaklaşık 40 yıllık ağabey-kardeşliğimiz var, dostluğumuz var" karşılığını verdi.
Kendisinin Refah Partisi İl Başkanı olduğu dönemde, Bayraktar'ın da il yönetim kurulunda bulunduğunu ifade eden Erdoğan, şunları kaydetti:
Bayraktar'ın çok uzun süredir rahatsızlığının olduğunu hatırlatan Erdoğan, "Afrika'ya hareket etmemden bir gün önce hastaneye varıp kendisiyle helalleştim. Helalleştikten sonra da yola çıktık. Mekanı cennet olsun. Rabb'im inşallah sevgili habibine hep birlikte bizi komşu eyler. Tabutunu fabrikaya getirdiler. Orada 3500-4000 genç mühendis var, onlarla da helalleşti. Hamdolsun çocukları da aynı şekilde babalarının izinden gidiyorlar." ifadelerini kullandı.
"FETÖ'nün Nijerya'da ciddi bir altyapısı var"
"Afrika temaslarınız uluslararası medyada da geniş yer buldu. Ziyaret ettiğiniz üç ülkede de Türkiye'ye ve şahsınıza yönelik yoğun sevgi ortaya kondu. Bugüne kadar 30 ayrı Afrika ülkesine toplam 41 ziyaret gerçekleştirdiniz. Afrika neden önemli?" sorusu üzerine Erdoğan, şunları kaydetti:
Türkiye'nin Afrika'daki bu dönüşümünün durmaması gerektiğine işaret eden Erdoğan, "Afrika'da bizim yapacağımız daha çok işler var. İş adamlarımızın Angola'daki toplantısı gayet verimli oldu. Ama yetmiyor, bundan sonra bunun takibi gerekiyor." dedi.
"Onlar da kazanacak, biz de kazanacağız"
Angola'nın en önemli özelliğinin, yeraltı zenginliklerinin fazlalığı olduğunu, ülkede altın, bakır, çinko ve kurşunun bulunduğunu aktaran Erdoğan, "Bizimle bir paylaşım içerisinde kazan-kazan esasına göre adım atın diyorlar. Elmas yatakları da çok ileri derecede. Fransızlar bunları sömürdü. Ama bunlar bu işin farkına çok geç vardılar." diye konuştu.
Türkiye'nin derdinin buraları sömürmek olmadığının altını çizen Erdoğan, şöyle devam etti:
"Garipler ölmüş, bitmiş, umurlarında değil"
"Afrika ülkeleri gerek İngilizler gerek Fransızlar tarafından senelerce sömürüldü. Bugün hala o sömürüden izler duruyor. Siz 'birlikte kazanma' teklifini öne sürdünüz. O bölge için bunu yapan ilk ve tek lidersiniz. Afrika kıtasında nasıl karşılanıyor bu teklifiniz?" sorusu üzerine Erdoğan, Afrika kıtasındaki ülkelerin bu teklifi çok önemsediğini ifade etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle konuştu:
"Fransa medyası ve siyaseti sizin Afrika'ya yönelik ilginizin ne anlama geldiğini çok iyi idrak ediyor. Ama maalesef bizim ülkemizde de 'Ne işimiz var Afrika'da' şeklinde yorumlar yapıldı. Fransızlar bu işin ehemmiyetini çok ciddi anlaşmışken, ülkemizde bir kesim de maalesef bunu itibarsızlaştırmaya çalışıyor. Siz bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?" sorusuna Erdoğan, "Şu anda Afrika şunu çok iyi görüyor, çok iyi anlıyor, diyorlar ki 'Sizin buraya gelişleriniz artık Batı'nın Afrika ile olan ilişkilerini de derdest ediyor. Afrikalı memnun. Bütün mesele şimdi bizim Afrika'yı uyandırmamız, ayağa kaldırmamız. Bizim iş adamlarımızın oradaki yatırımları inşallah Afrika'yı ciddi manada uyanışa geçirecek." yanıtını verdi.
"Afrika'da FETÖ ile ilgili bir çöküş başladı"
"Togo'da yaptığınız dörtlü zirve sonunda DAEŞ ve Boko Horom ile birlikte FETÖ ilk kez Afrika özelinde uluslararası bir metne terör örgütü olarak girdi. Hem bunu hem de Afrika'daki varlığımızın FETÖ ile mücadele açısından önemini değerlendirir misiniz?" sorusuna Erdoğan, şu yanıtı verdi:
Bir gazetecinin, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın BM'deki adaletsiz işleyişe dikkati çekmek için söylediği "Daha adil bir dünya mümkün" sloganının, Afrika ve Orta Doğu halkları ile hükümetleri nezdinde güçlü bir karşılık bulduğunu belirterek, "Bundan Fransa'nın ciddi bir rahatsızlığı var. Fransa bir süredir özellikle Cezayir'le ciddi siyasi kriz içerisinde. Macron'un bundan dolayı Türkiye'nin Cezayir halkını, devletini cesaretlendirdiği yönünde sözleri olmuştu. Peşinden de Yunanistan'a yönelik ciddi silah satışı oldu. En son da yine Türkiye karşıtı bir hamle olarak Lafarge'ın Türkiye'nin mücadele ettiği terör örgütlerine destek verdiğini de gördük. Fransa'nın, Türkiye karşıtı bu tutumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?" sorusu üzerine Erdoğan, Fransa'nın, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'la aslında çok ciddi bir kriz yaşadığını hatırlattı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
Muhalefet partilerinin de büyükelçilerin diliyle aynı dili kullandıklarının hatırlatılması üzerine Erdoğan, "Bunlardan başka bir şey bekleyemeyeceğiz. AK Parti ve MHP olarak Cumhur İttifakı'nda, biz milletimizin hakkı söz konusu olduğunda aynı hedefe vururuz. Ama diğerleri aynı hedefe vurmazlar." yanıtını verdi.
Onların birlikte hareket ettiğini vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları söyledi:
"Uluslararası camia içerisinde Soros ne ise Kavala o"
Muhalefet partilerinin neden Osman Kavala ve Demirtaş meselesine odaklandıkları, bunun arka planında ne gördüğü yönündeki soruya karşılık Cumhurbaşkanı Erdoğan, terörün beslendiği odakların belli olduğunu dile getirdi.
Erdoğan, konuşmasına şöyle devam etti:
F-35'lerden dolayı Türkiye'nin 1,4 milyar dolar alacağına karşılık, Amerika tarafından F-16 alımı ve mevcutların modernizasyonu için bir teklif geldiği hatırlatılarak, "Bu durum ABD Dışişleri Bakanlığına soruldu yalanlamadılar da doğrulamadılar da. Yine bir oyalama taktiği yürütüyorlar. Bundan vazgeçmeyecek mi Amerika?" şeklindeki soruyu da yanıtlayan Erdoğan, bu görüşmelerin şu anda alt düzeyde söz konusu olduğunu bildirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Ama biz bu bir milyar 400 milyon dolarımızı öyle veya böyle alacağız. Bütün bunlar konuşuluyor. Şu anda savunma bakanlarımız karşılıklı olarak bu görüşmeleri yapıyorlar. Şimdi Milli Savunma Bakanımız, Amerika Savunma Bakanı ile bir araya gelecek, görüşecekler. Mesafe alacağız diye inanıyorum. Roma'da G20 Toplantısı'nda Biden ile biz de bunu tabii konuşacağız. 'Ne yapıyoruz, ne oluyor' diye soracağız. Hiçbir şekilde Türkiye'nin haklarının yenmesine fırsat vermeyiz" diye konuştu.
Kılıçdaroğlu'nun "siyasi cinayetler işlenebilir" iddiası
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun "siyasi cinayetler işlenebilir" şeklindeki sözleri sorulan Erdoğan, şu değerlendirmede bulundu:
"Seçimler 2023 Haziran'da"
Seçimlere daha uzun bir zaman olduğu belirtilerek, "Muhalefet partilerinde, gerek liderlerin söylemlerinde, gerekse sözcülerin açıklamalarında son dönemde bir özgüven artışı hissediliyor. Girdiği bütün seçimleri kazanmış bir lider ve Türkiye'nin en tecrübeli siyasetçisi olarak, muhalefetteki bu durumu nasıl yorumluyorsunuz?" sorusunu Erdoğan, şöyle cevapladı:
"Bunlar neredeyse iki yıldır hep erken seçim demiyorlar mı? Çok açık net bir gerçek var ortada, ben 'seçimler zamanında yapılacak diyorum, asla geri adım yok' diyorum. Devlet Bey, aynı şekilde, Haziran 2023'ü söylüyor, 'seçimler zamanında yapılacak' diyor. Ama bunlar hala avara kasnak gibi dönüp dönüp duruyorlar. Yok böyle bir şey, olmayacak böyle bir şey. Seçim zamanında yapılacak. Türkiye, seçimlerin zamanında yapılması olayını yaşayacak. O tarih de Haziran 2023'tür."
"Suriye konusunda kesinlikle taviz yok"
Suriye'deki terörist gruplara yönelik operasyon konusundaki görüşleri de sorulan Erdoğan, "Şu anda bizim bölgede ciddi manada hassas noktalara operasyonlarımız devam ediyor. Kesinlikle taviz vermek yok. Suriye'deki bu süreci devam ettiriyoruz. Şu an itibarıyla da rejim nasıl bir tavır alır onu bilemiyorum ama biz özellikle İdlib'deki bu yaklaşım tarzına karşı gereği neyse onu yapmaya ve bütün ağır silahlarımızla beraber cevabını vermeye devam ediyoruz. Bu işi kendi akışına bırakamayız." dedi.
Azerbaycan'a 26 Ekim'de yapacağı ziyaretin ayrıntıları sorulan Erdoğan, "Programda Bakü yok ama (Fuzuli Uluslararası) Havalimanı'nı inşallah açıyoruz. Bu konuyla ilgili olarak İlham Aliyev kardeşimle de görüştük. O günkü programda havalimanıyla birlikte oradaki birkaç kara yolunun ve tarımla ilgili atılan bazı adımların açılışını da inşallah yapacağız. Zengezur koridorunun açılmasıyla ilgili kararlılığımız da aynı şekilde devam ediyor. Bu arada bizim mayın tarama araçlarımızdan Azerbaycan'a verdik, veriyoruz. Onlar da çok takdir topladı. Mayın taramada bu araçlar çok çok başarılı oldular. Togo ve Burkina Faso'ya da ikişer tane verdik. Onlar da çok mutlu oldular." değerlendirmesinde bulundu.
"İran, yeni yönetimi de öyle zannediyorum ki bu yanlışı devam ettirmez"
İran'ın Nahçıvan ve Güney Kafkasya sınırında bir askeri hareketliliğinin söz konusu olduğu vurgulanarak, "İran bir taraftan da Azerbaycan'ın İsrail ile ilişkilerine atıfta bulunuyor. Türkiye'nin Kafkasya'da aktif ve kalıcı aktöre dönüştükten sonra İran'ın bu eylemlerinin bir anlamı var mı ve bu sıcak bir krize dönüşür mü?" sorusunu da yanıtlayan Erdoğan, "Benim şahsen böyle bir beklentim yok. İsrail'in Azerbaycan ile olan ilişkileri nedeniyle, İran kalkıp da Azerbaycan'a karşı, Azerbaycan'ı hedef tahtasına koymak gibi bir duruma girmez. Çünkü bugün İran'daki Azeri oranı ortadadır. Bu tabii düşündürür. Öyle kolay değil. Yapılan iş yanlıştır. İran, yeni yönetimi de öyle zannediyorum ki bu yanlışı devam ettirmez." ifadesini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Togo, Burkina Faso ve Liberya liderleriyle buluşmasındaki dörtlü sohbetten keyifli anların kameralara yansıdığı anımsatılarak, "Orada neler yaşandı, ne konuşuldu da o keyifli görüntü ortaya çıktı?" sorusu üzerine şunları anlattı: