15 Temmuz 2016 gecesi, Türk demokrasi tarihinin en kritik dönüm noktalarından biri yaşandı. FETÖ’nün silahlı terör örgütü tarafından gerçekleştirilen hain darbe girişimi, Anadolu coğrafyasında asırlardır kök salmış milli irade bilinci karşısında hezimete uğradı. Bu gece, sadece bir direnişin değil, milletin tüm kesimleriyle topyekûn varoluş mücadelesinin sahnelendiği epik bir destana dönüştü.
EN FAZLA ŞEHİT ANKARA’DAN
Araştırmalara göre, darbe girişimi sırasında şehit düşenlerin yüzde 19,3’ü Ankara, yüzde 13,9’u İstanbul, yüzde 4,8’i Adana, yüzde 4,2’si Malatya ve yüzde 3,6’sı Şanlıurfa doğumluydu. Şehitlerin büyük bir çoğunluğu Ankara ve İstanbul’da yaşıyordu. Bu iki şehir, darbe girişiminin en şiddetli yaşandığı yerler olarak öne çıktı. Ayrıca, şehitlerin yüzde 33,2’si Ankara ve İstanbul doğumluydu. Fransa’da yaşayan bir vatandaş da şehitler arasındaydı. Çanakkale’de 15’inde şehit olan ataların torunları, 15 Temmuz’da da 7’den 70’e canlarını bu ülke için siper ettiler. Şehitlerin yaş ortalaması 36 olarak tespit edildi. En genç şehit 15, en yaşlı şehit ise 63 yaşındaydı. “Vatan namustur” diyerek, kadınıyla erkeğiyle meydanlara koşan Zeynep Sağır’lar, Abdullah Tayyip’ler, Nene Hatun’ların, Seyit Onbaşıların emanetine sahip çıktılar. Şehitlerin yüzde 95,8’i erkek, yüzde 4,2’si kadındı.
AİLELER VE GERİDE KALANLAR
Vatan için o gece kutlu bir yolculuğa çıkan anne ve babaların öksüz ve yetim kalan evlatları, kahramanların birer emaneti olarak kaldı. Şehitlerin yüzde 61,4’ü evli ve çocuk sahibiydi. Bu durum, darbe girişiminin 373 çocuğu anne veya babasız bıraktığını ortaya koydu.
STATÜ FARK ETMEDİ
15 Temmuz Gecesi eğitim farkı gözetmeksizin herkes müdafaa-i vatan için meydanlardaydı. Şehitlerin eğitim durumları incelendiğinde, yüzde 36,9’unun lise, yüzde 30,1’inin lisans ve lisansüstü eğitim aldığı görüldü. Türkiye genelinde lise ve üzeri eğitim oranı yüzde 32,8 iken, şehitlerde bu oran yüzde 67’ye ulaştı. İlkokul ve ortaokul mezunu şehitlerin oranı ise sırasıyla yüzde 18 ve yüzde 15’ti. İşçisiyle, emeklisiyle, öğrencisiyle, memuruyla “önce vatan” dediler, ne iş ne de aş düşündüler. Mesleki dağılımda, şehitlerin yüzde 31,3’ü memur, yüzde 30,1’i işçi, yüzde 18’i serbest meslek sahibiydi. Profesörden öğretmene, mühendisten esnafa kadar her meslek grubundan vatandaş, o gece vatan savunmasında yer aldı.
KURŞUNLA ŞEHİT OLDULAR
Tanklara siper oldular, kurşunlara göğüs gerdiler. Asla geri dönmeyi düşünmediler. Şehitlerin yüzde 47,5’i çatışmada kurşunla vurularak, yüzde 21’i hava saldırıları sonucu, yüzde 9’u ise tankların altında kalarak hayatını kaybetti. Bu veriler, o gece yaşananların bir savaş sahnesinden farksız olduğunu gösterdi.
GAZİLİK ONURUNA ERİŞTİLER
Vatan için can veririz dediler, gazilik onuruna eriştiler. Gazilerin doğum yerlerine bakıldığında Türkiye’nin neredeyse her ilinden katılım olduğu görülüyor. İstanbul doğumlular yüzde 22,7 ve Ankara doğumlular yüzde 21,2 ile başı çekerken, Azerbaycan, Almanya, İsviçre, İran ve Fransa gibi ülkelerde doğan vatandaşların da bu mücadelede yer alması dikkat çekiyor.
EN GENÇ GAZİ 9, EN YAŞLISI 83 YAŞINDA
Araştırmaya göre gazilerin ortalama yaşı 36,4. En genç gazi 9, en yaşlı gazi ise 83 yaşında. TÜİK verilerine göre Türkiye’nin ortalama yaşı 31,5 iken, gazilerin yaş ortalamasının daha yüksek olması, direnişe ağırlıklı olarak orta yaş ve üstü kesimin katıldığını ortaya koyuyor. Gazilerimizin yüzde 93,7’si erkek, yüzde 6,3’ü kadın. Bu oran, kadınların da 15 Temmuz gecesinde aktif rol oynadığının bir kanıtı.
EĞİTİM SEVİYESİ YÜKSEK DİRENİŞ
Gazilerimizin yüzde 56,3’ü lise ve üzeri eğitime sahip. Bunların yüzde 22’si lisans, yüzde 3’ü yüksek lisans ve doktora mezunu. TÜİK’in 2016 verilerine göre Türkiye genelinde lise ve üstü mezun oranı yüzde 32,8 iken, gazilerimizde bu oranın yüzde 56,3 olması, eğitimli kesimin de vatan savunmasında ön saflarda yer aldığını gösteriyor. İşçisi, çiftçisi, memuru, emeklisi vatan için etten duvar ördüler, vatansız can bir işe yaramaz dediler. Gazilerin yüzde 43,7’si işçi, yüzde 25,1’i esnaf, yüzde 11’i memur.
CUMHURBAŞKANI’NIN ÇAĞRISI
Gazilerin yüzde 100’ü, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çağrısının ve camilerden okunan birlik selalarının direnişte “çok etkili” olduğunu belirtiyor. FETÖ’nün Darbe Girişiminin yapıldığı gece okunan birlik selalarının etkili ve çok etkili olduğunu düşünen gazilerin oranı yüzde 100. Gecenin karanlığını yırtan sela sesleri, İslam inancını, kültürünü derin kodlarına işleyen millet, Ezan-ı Muhammedi’nin çağrısını karşılıksız bırakmadı.
VATAN SELAMET OLSUN
Canım mühim değil, vatan selamette olsun diyerek şeref madalyasını göğüslerine taktılar. Gazilerin yüzde 85,3’ü tank, helikopter ve uçak saldırılarıyla yaralandı. Yüzde 40’ı doğrudan kurşunlarla vuruldu. Yaralanma biçimleri arasında dipçik darbesi, cam kesikleri, bombaların şarapnel etkisi ve tank altında kalma gibi savaş koşullarını hatırlatan vakalar var. Gazilerin yüzde 6,6’sı organ kaybı yaşadı. Bacak, kol, göz, parmak ve iç organ kayıpları en yaygın olanlar. Bazı gazilerde yüzde 70-100 arası iş göremezlik durumu var. Yani birçoğu, hayatlarının geri kalanını bu ağır yaralarla sürdürmek zorunda.
GURUR VE İYİLEŞEN YÜREKLER
15 Temmuz darbe girişiminden bir ay sonra yapılan psikolojik değerlendirmeler, gazilerin yüzde 56,7’sinin gazi olmanın onuru ve mutluluğunu hissettiğini ortaya koydu. Yüzde 24,1’i ise olayın psikolojik etkilerinin devam ettiğini ve desteğe ihtiyaç duyduğunu ifade etti. Gazilerin kimi gurur ve mutluluk hissederken, kimi ani seslerden etkilendiğini, kimiyse darbeci gruplara karşı derin bir öfke beslediğini belirtiyor. Gazilerin sadece yüzde 6,6’sı o geceyi sık sık rüyalarında gördüğünü, yüzde 3,6’sı ise psikolojik destek ihtiyacı hissettiğini söyledi.