Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İslam İşbirliği Teşkilatı-Arap Ligi (İİT-AL) Temas Grubu'nun Madrid'de düzenlenecek geniş katılımlı toplantısına iştirak edecek. İsrail-Filistin ihtilafının çözümünde bölgesel sahiplenme anlayışıyla hareket eden Temas Grubu, Gazze'deki savaşın durdurulması ve iki devletli çözüme ulaşılması amacıyla çalışmalarını sürdürüyor.
Toplantıda, Gazze ve Batı Şeria'ya yönelik İsrail saldırılarının acil ve kalıcı bir ateşkesle sona erdirilmesi, Filistin'in devlet olarak tanınması çabalarının sürdürülmesi ve iki devletli çözüm sürecinin canlandırılması konuları görüşülecek.
Bir önceki Madrid toplantısından daha geniş katılımlı gerçekleştirilecek toplantıya, İİT-AL Temas Grubu Dışişleri Bakanlarının yanı sıra, Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide, Slovenya Dış ve Avrupa İşleri Bakanı Tanja Fajon, Arap Ligi Genel Sekreteri Ahmed Aboul Gheit, Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı/Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile Nijerya ve İrlanda'dan da temsilciler katılacak.
Toplantı marjında, İİT-AL Temas Grubu Dışişleri Bakanları ve toplantıya katılacak diğer temsilcilerin, İspanya Hükümet Başkanı Pedro Sanchez tarafından da kabul edilmesi öngörülüyor.
İİT-AL Temas Grubu nedir?
Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da 11 Kasım 2023 tarihinde düzenlenen İİT-AL Olağanüstü Ortak Zirvesi'nde, Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 8 ülke (Türkiye, Filistin, Ürdün, Katar, Suudi Arabistan, Mısır, Endonezya, Nijerya) ile bahse konu iki örgütün Genel Sekreterleri, "tüm üye devletler adına Gazze'deki savaşı durdurmak için uluslararası girişimlerde bulunma ile kalıcı ve kapsamlı barışın sağlanması adına ciddi ve gerçek bir siyasi süreç başlatmak"la görevlendirilmiş olarak kabul ediliyor. Bu kapsamda Dışişleri Bakanları düzeyinde teşkil edilen İİT-AL Temas Grubu, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın da iştirakiyle Londra, Paris, New York, Washington, Ottawa, Oslo ve Madrid'in de aralarında olduğu çeşitli merkezlerde Gazze'ye yönelik saldırıların durdurulmasını teminen ortak girişimlerde bulundu.
İsrail'in Gazze'de yürüttüğü soykırıma varan saldırılarına karşı çıkan ülkeler, 7 Ekim'e sebebiyet veren İsrail'in yıllardır devam eden boğucu işgal politikasını engellemenin tek yolunun iki devletli çözümden geçtiğini savunuyor.
Son dönemde Filistin Devleti'ni tanıma kararı alan ülke sayısı Avrupa'dan Norveç, İrlanda, Slovenya ve İspanya'nın katılımıyla 149 oldu. İspanya Hükümet Başkanı Pedro Sanchez, İspanya'nın Filistin'i bir devlet olarak tanıması vesilesiyle, 29 Mayıs tarihinde Temas Grubu ülkelerinin Dışişleri Bakanlarını Madrid'e davet etti ve bu ziyaret vesilesiyle Gazze'deki şiddetin sona erdirilmesi ve iki devletli çözümün uygulanması konularında görüşmeler gerçekleştirdi.
Oslo Barış Anlaşması detayı dikkat çekti
Oslo Anlaşması (13 Eylül 1993)
Oslo I olarak bilinen ilk Oslo Anlaşması 13 Eylül 1993'te imzalandı.
Oslo I Anlaşması veya Oslo I, resmen Geçici Yönetim Düzenleme İlkelerinin Bildirgesi (Declaration of Principles On Interim Self-Government Arrangements) olarak adlandırılır ve Filistin-İsrail çatışması için bir dönüm noktasıdır. Bu görüşme, İsrail ile Filistin temsilcilerinin üst düzeyde ilk doğrudan yüz yüze anlaşma çabası olarak tarihe geçmiştir. Bu anlaşma görüşmeleri İsrail ve Filistinliler arasındaki çatışmaların iki taraf arasında kalan nihai olarak çözecek bir anlaşma ve gelecekteki ilişkiler için bir çerçeve olarak düşünülmüştü.
Anlaşma, Norveç'in başkenti Oslo'da 20 Ağustos 1993 tarihinde sonuçlandı. Daha sonra resmen Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Başkanı Yaser Arafat ve İsrail Başbakanı İzak Rabin tarafından 13 Eylül 1993 tarihinde Washington'da halka açık bir törenle imzaladı. Törene dönemin ABD Başkanı Bill Clinton, Filistin Kurtuluş Örgütü'nden Mahmud Abbas, İsrail Dışişleri Bakanı Şimon Peres, ABD Genel Sekreteri Warren Christopher ve Rusya Dışişleri Bakanı Andrei Kozyrev katıldı.
Bu düzenlemenin, kalıcı bir anlaşmanın müzakere edileceği beş yıllık bir ara dönem sürmesi bekleniyordu (en geç Mayıs 1996'da). Kudüs, Filistinli mülteciler, İsrail yerleşimleri, güvenlik ve sınırlar gibi geriye kalan sorunlar bu dönemde "kalıcı statü müzakerelerinin" bir parçası olacaktı.
Ağustos 1993'te heyetler, Oslo ziyareti sırasında Peres tarafından gizlilik içinde imzalanan bir anlaşmaya vardı. Karşılıklı Tanıma Mektupları'nda FKÖ, İsrail Devletini tanıdı ve şiddeti reddetme sözü verdi ve İsrail FKÖ'yü Filistin halkının temsilcisi ve müzakerelerin ortağı olarak tanıdı. Yaser Arafat'ın İşgal Altındaki Filistin Toprakları'na dönmesine izin verildi. 1995'te Oslo I Anlaşmasını Oslo II izledi. O da Filistin devleti vadetmedi.