İsrail’in Gazze’de iki yıldır sürdürdüğü soykırım ateşkes sürecine girerken ABD Başkanı Donald Trump, bölge ülkelerinin İsrail ile normalleşmesi için yeni hamleler yapıyor. Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman’ın, yarın yapacağı Washington ziyareti öncesi, çarpıcı açıklamalar yaptı. Bin Selman’ı, ülkesinin İsrail ile ilişkilerini normalleştirerek Abraham Anlaşmaları’na katılmaya ikna etmeye çalışacağını söyleyen Trump, Riyad yönetiminin taleplerini de ancak bu şartlarla yerine getirebileceği işaretini verdi. Gazze’de 7 Ekim 2023’te başlayan soykırım öncesi İsrail ile normalleşmenin eşiğine gelen Suudi Arabistan yönetiminin ise nasıl bir yol takip edeceği merak ediliyor.
BİN SELMAN NE İSTEYECEK?
Washington’da Trump’ı ilk kez 2017 yılında ziyaret eden Bin Selman’ın, ikinci ziyareti kapsamında salı günü Beyaz Saray’da olması bekleniyor. BBC’nin verdiği bilgiye göre, Suudi Arabistan tarafı ziyaret kapsamında savunma anlaşması, nükleer şemsiye, F-35 satışı ve yapay zekâ teknolojileri gibi birçok olanda ABD’den taleplerde bulunacak. Pakistan’la imzaladığı savunma paktının ardından ABD’nin nükleer korumasına alınmayı hedefliyor. Riyad ayrıca Washington’dan sembolik değil, uygulanabilir ve uzun vadeli bir güvenlik düzenlemesi talep ediyor.
NÜKLEER SİLAH KONUŞLANDIRILABİLİR
İki ülke arasında sivil nükleer enerji alanındaki görüşmeler sürerken Suudi tarafı uranyum zenginleştirme hakkı konusunda ısrarını koruyor. Uzmanlar, bir uzlaşı durumunda ABD’nin Suudi topraklarına nükleer silah sistemleri konuşlandırmasının dahi masada olabileceğini belirtiyor. Ziyarette gündeme gelen bir diğer başlık, Riyad’ın F-35 tedarikine yönelik girişimleri ve 48 uçağa kadar çıkabilecek olası satış planı. Washington yönetimi, İsrail’in nitelikli askeri üstünlüğü ve Çin’in teknolojiye erişim riski nedeniyle bu konuda temkinli davranıyor. Suudi Arabistan ayrıca ABD’den MQ-9 Reaper başta olmak üzere yeni insansız hava araçları ve yapay zekâ destekli savunma sistemleri satın almayı hedefliyor.
TRUMP’TAN NORMALLEŞME BASKISI
Veliaht Prens’in ziyareti öncesi, Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, ön hazırlıklar için pazartesi ve salı günleri Washington’a gitti. Prens Halid bin Selman, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Savunma Bakanı Pete Hegseth ve Beyaz Saray Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile bir araya geldi. Trump ise dün hafta tatilini geçirmek için Florida’ya gitmeden önce uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan'ın çok yakında Abraham Anlaşmaları'na katılmasını umduğunu söyledi. Veliaht Prens ile yapacağı görüşmeyi sabırsızlıkla beklediğini belirten Trump, "Evet onlar F-35 almak istiyorlar, ben de bunu inceliyorum. Hatta aslında bundan daha fazlasını, birçok savaş uçağını almak istiyorlar" şeklinde konuştu. ABD Başkanı, Suudi Arabistan'ın İsrail'le ilişkilerini normalleştirme ihtimaline ilişkin, "Suudi Arabistan'ın çok yakında Abraham Anlaşmaları'na katılacağını umuyorum. Bu konuyu da yapacağımız görüşmede ele alacağız" değerlendirmesini yaptı.