Aileden sonra gelen ve en güçlü sosyal bağ olarak nitelendirilen komşuluk ilişkileri, modern dünyada ciddi anlamda darbe aldı. İçinde yaşadığımız apartmanlar, mekansal olarak yakın olmasına rağmen insanların sosyal ve duygusal anlamda birbirine uzak olmalarına sebep oldu. Pandemi döneminin yaşanması, dijitalleşmenin hayatımıza yerleşmesiyle sosyal ilişkilerin yerini sanal ilişkilere bırakması derken komşuluk ilişkilerinin zor bir sınavdan geçtiğini söylemek pek de yanlış olmaz. Areda Survey’in 2021-2022 ve 2023 yıllarında gerçekleştirdiği komşuluk araştırması verileri de bu durumu destekler nitelikte. 2021 yılında “Komşularınızla birbirinize gidip gelir misiniz?” şeklinde yöneltilen soruya “Pek gidip gelmeyiz” cevabını veren katılımcıların oranı yüzde 40,8 iken, 2022’de bu oran yüzde 32,3; 2023’de ise 42,8 olduğu görülüyor. “Sürekli gidip geliriz” diyenler; 2021 yılında yüzde 14,8, 2022’de yüzde 16,7; 2023’de ise yüzde 19.
Erkekler komşularına daha az güveniyor
Araştırmada “Komşularınıza güven bakımından aşağıdakilerden hangisine katılırsınız?” sorusuna yıllar içerisinde verilen cevaplar incelendiğinde pandemi sonrası normalleşme sürecini temsil eden 2022’de komşuya artan güvenin; sanal ilişkilerin iyice güçlenmesinin etkisiyle 2023’de tekrar düşüşe geçtiği söylenebilir. 2021 yılında komşuya duyulan güven sorusuna “Hiç güvenmem” diyenler yüzde 19 iken, 2022’de yüzde 23,4; 2023’de ise yüzde 27,4 olduğu görülüyor. “Her konuda güvenirim” diyenler; 2021 yılında yüzde 5,8, 2022’de yüzde 11,7; 2023’de yüzde 7.
Komşuya duyulan güvenin cinsiyetlere göre de farklılık gösterdiği görülüyor. 2023 yılı verilerine göre kadınların yüzde 21,6'sı komşusuna hiç güvenmediğini, yüzde 3,9'u her koşulda güvendiğini ifade ediyor. Erkeklerin ise yüzde 32,7'si hiç güvenmediğini, yüzde 9,9'u ise her koşulda güvendiğini belirtiyor.
Komşusuna en çok yaşlılar güvenmiyor
Komşuya duyulan güven durumu yaş gruplarına göre incelendiğinde “Hiç güvenmem” diyenlere ait en yüksek oran yüzde 39 ile 55 yaş ve üzerine ait durumda. 35-54 yaş arasında yüzde 21,1 iken, 18-34 yaş arasında yüzde 18,6 olduğu görülüyor. “Her konuda güvenirim” diyenlerin yüzde 11,6’sı 18-34 yaş, yüzde 6,4’ü 55 yaş ve üzeri, yüzde 4,7’si ise 35-54 yaş arasında.
Komşuluk ilişkileri genel olarak bitmiştir
“Türkiye’de komşuluk ilişkisiyle ilgili aşağıdakilerden hangisine katılırsınız?” sorusuna katılımcıların verdiği cevaplar yıllara göre benzer şekilde değişkenlik gösterse de 2023 yılında komşuluk ilişkilerinin genel olarak bittiğini belirtenlerin oranı dikkat çekiyor. Araştırma sorusuna “Komşuluk genel olarak bitmiştir” diyen katılımcılar 2021 yılında yüzde 21,6 iken, 2022’de yüzde 27; 2023’de ise yüzde 40,4 oranında olduğu görülmektedir. 2021 yılında “Komşuluk ilişkisi her şeye rağmen güçlüdür” diyen katılımcıların oranı yüzde 14,2 iken, 2022’de yüzde 13,7; 2023’de ise bu oran yüzde 7’ye düştüğü görülüyor.
“Komşularımın çoğunu tanır ve bilirim” diyen katılımcıların oranı 2021 yılında yüzde 45,1 iken bu oran 2022’de yüzde 51,7; 2023’de ise yüzde 48,5 durumda.