Koronavirüs salgınıyla mücadele, umut veren aşı denemeleri ile yeni bir düzlüğe girdi. 1.3 milyondan fazla insanı öldüren ve yüzbinlerce kişiyi etkileyen koronavirüse karşı başarılı aşı denemeleri yapılmaya başlandı.
ON BİNLERCE GÖNÜLLÜ KATILDI
Milyarlarca dolar akıtılan ilaç devleri rekor hıza etkili bir aşı sunmak için yarışırken, on binlerce gönüllü de büyük ölçekli denemelere katıldı.
ABD ilaç şirketi Pfizer ve Alman ortağı BioNTech COVID-19 aşısının 3. Aşama denemesinin sonuçlarını açıkladı ve aşının yüzde 95 etkili olduğunu müjdeledi. Bu son aşama denemelerinde şimdiye kadarki en büyük başarı oldu.
Deneme sonuçlarına göre, aşının ciddi bir yan etkisi yoktu ve genellikle şiddetli COVID-19 geliştirmeye daha yatkın olan yaşlı yetişkinlerde yüzde 94 etkili oldu.
Aynı zamanda bir ABD ilaç şirketi olan Moderna'nın, aşı adayının yüzde 94,5 etkinlik oranına sahip olduğunu gösteren umut verici veriler yayınladı.
Geçen hafta Rusya da aşı deneme araştırmalarında yüzde 92 etkili aşı geliştirdiklerini açıkladı.
Genel olarak, Oxford Üniversitesi ile ortaklaşa geliştirilen AstraZeneca tarafından geliştirilen de dahil olmak üzere şu anda son aşama denemelerinde olan 12 aday var. Sonuçları haftalar içinde belli olacak.
DENEMELERDE 3. AŞAMA NASIL OLUYOR?
Aşıların tedavi unsuru olarak kabul edilmeleri için bazı aşamalardan geçmeleri gerekiyor. Bu aşamalardan biri de üçüncü aşama. Aşı denemesinin üçüncü aşaması, farklı geçmişlere sahip binlerce insan üzerinde yapılan denemeleri kapsıyor. Örneğin Pfizer ve BioNTech, yaklaşık 44 bin kişi üzerinde, Moderna ise30 bin kişi üzerinde deneme yaptı.
Acil durum nedeniyle bir aşı, resmi onay almadan önce ABD Gıda ve İlaç Dairesi veya Avrupa İlaç Ajansı gibi bir kurum tarafından acil / geçici kullanım izni alabiliyor.
İlaçlar onay alırsa, acil kullanım için geçici bir lisans alacaklar. Bulgular 12 ay sonra hala olumluysa, lisans kazanacaklar.
UZUN VADELİ KORUMAYABİLİR
Dünya Sağlık Örgütü "Şimdiye kadar gördüğümüz tüm sonuçlar üç veya dört aylık takip analizine dayanıyor, bu da [aşıların] uzun vadeli koruması veya yan etkileri hakkında hiçbir şey söyleyemeyeceğimiz anlamına geliyor" açıklamasını yaptı.
AŞI NASIL DAĞITILACAK?
Aşıların etkinliği kadar hangi ülkelere satılacağı ve tedarik sorunları da merak ediliyor.
Örneğin Pfizer-BioNTech adayının -80 santigrat derece (-112 derece Fahrenhayt) depolanması gerekiyor. Bu da havalimanlarına ve uzak bölgelere soğuk zincir dağıtımını gerektirdiği anlamına geliyor. Dağıtımı kolaylaştırmak için Pfizer-BioNTech, sıcaklığı 10 güne kadar -70C (-94F) tutabilen "kuru buz paketi" kapları sağlayacağını duyurdu.