Bugüne kadar aralarında Gaziantep baklavası, Aydın inciri, Silifke yoğurdu, Aydın memecik zeytininin de yer aldığı 32 coğrafi işaret AB’de tescil edildi. Coğrafi işaret tescili AB Resmi Gazetesi’nde ilan edilen 8 ürün için üç aylık askı sürecinin sona ermesi bekleniyor. 72 ürün ise tescil masasında duruyor. 3 aylık askı sürecindekiler Kayseri pastırması, Aydın çam fıstığı, Afyon pastırması ve sucuğu, Gaziantep fıstık ezmesi, Isparta gül yağı, Kırkağaç kavunu, Mut zeytinyağından oluşuyor. Antep fıstığından Bursa kestane şekerine, Hatay kaytaz böreğinden Adana şalgamına, Van otlu peynirinden Antep lahmacununa kadar dünyaca ünlü lezzetler tescil aşamasında.
AB onayı bekleyenler şunlar: Antep fıstığı, Maraş çöreği, Tonya tereyağı, Erzurum su böreği, İpsala pirinci, Bursa kestane şekeri, Amasya çiçek bamyası, Hopa hamsili ekmeği, Urla sakız enginarı, Kilis zeytinyağı, Hatay kaytaz böreği, Adana şalgamı, Milas çekişke zeytini, Sinop kestane balı, Kayseri sucuğu, Şanlıurfa keten köyneği fıstığı, Kayseri mantısı, Manisa sultani çekirdeksiz üzümü, Fethiye kaya inciri, Antep lahmacunu, Oğuzeli nar ekşisi, Muğla çam balı, Gaziantep muskası, Denizli kekiği, Erzurum civil peyniri, ile küflü civil peyniri, Delice doğal kaynak tuzu, Afyonkarahisar manda yoğurdu, Afyon kaymağı, Kütahya Pazarlar kirazı, Gaziantep bulguru, Tavas yanık koyun yoğurdu, Geyve ayvası, Tavas baklavası, Taraklı uğut tatlısı, Denizli çalkarası üzümü, Denizli leblebisi, Buldan kestanesi, Kale biberi, Polatlı soğanı, Beypazarı kurusu, Ayvalık zeytinyağı, Bilecik şerbetçi otu, Gaziantep koruk ekşisi, Uşak helvası, Kapıdağ mor soğanı, Avşa ada karası üzümü, Karacadağ pirinci, Sinop lakerdası, Nizip nanesi, Sivas pastırması, Yenice ıhlamur balı, Erzincan Üzümlü sarucu, Kahramanmaraş bertiz kabarcık üzümü, Şanlıurfa peyniri, Bergama tulum peyniri, Nizip zeytinyağı, Şanlıurfa sadeyağı, Amasya misket elması, Akkuş şeker fasulyesi, Kırklareli hardaliyesi, Düzce kestane balı, Edirne beyaz peyniri, Salıpazarı kestane balı, Van otlu peyniri, Çeşme damla sakızı, Oğuzeli kurutmalığı, Antep bülbül yuvası, Gaziantep dolangel tatlısı, Gaziantep şöbiyeti.
AB onaylı olanlar ise şöyle: Gaziantep baklavası, Aydın inciri, Malatya kayısısı, Aydın kestanesi, Milas zeytinyağı, Bayramiç beyazı, Taşköprü sarımsağı, Giresun tombul fındığı, Antakya künefesi, Suruç narı, Çağlayancerit cevizi, Gemlik zeytini, Edremit zeytinyağı, Milas yağlı zeytini, Ayaş domatesi, Maraş tarhanası, Edremit Körfezi yeşil çizik zeytini, Ezine peyniri, Safranbolu safranı, Aydın memecik zeytinyağı, Araban sarımsağı, Bingöl balı, Osmaniye yer fıstığı, Bursa şeftalisi, Hüyük çileği, Bursa siyah inciri, Manisa mesir macunu, Gaziantep melengiç kahvesi, Silifke yoğurdu, Aydın memecik zeytini ve Erzincan tulum peyniri.
Tescil için bilimsel merkez
Akdeniz Üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren Coğrafi İşaretler Uygulama ve Araştırma Merkezi coğrafi işaretli ürün tesciliyle ilgili çalışmalara bilimsel destek veriyor. Antalya genelindeki coğrafi işaret potansiyeli taşıyan ürünlere ilişkin saha araştırmaları yaparak ürün envanteri oluşturan merkezde yöre halkıyla birebir görüşmeler yapılıyor, geleneksel üretim yöntemleri kayıt altına alınıyor ve bilimsel verilerle desteklenmiş tescil dosyaları hazırlanıyor. Üreticilere danışmanlık hizmeti de sunan merkezde ürünlerin tescil sürecine uygun hale getirilmesi sağlanıyor; coğrafi işaret başvuru süreci, gerekli belgelerin temini, denetim mekanizmaları ve yasal haklar konusunda da rehberlik hizmeti veriliyor. Araştırma merkezinde halihazırda Korkuteli Yelten tarhanası ile Side narının da aralarında bulunduğu 70 ürünün araştırma ve belgelendirme süreci yürütülüyor. Yalnızca ürün odaklı çalışmayıp aynı zamanda kültürel mirasın korunmasına yönelik önemli bir misyon üstlenen merkezin faaliyet alanı geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Türkiye’de benzeri bulunmayan ilk ve tek merkez çalışma alanını genişletip ülke çapında hizmet vermeyi amaçlıyor. Merkezin en önemli hedefi üreticileri sürece dahil ederek kooperatifleşme yoluyla kaliteyi ve ekonomik katkıyı artırmak.
Gözüme takılanlar
Balıkesir’e 41 kere maşallah
Gönen baldo pirinci ve Erdek Kapıdağ zeytinyağı, Türk Patent ve Marka Kurumunca coğrafi işaretle tescillendi. Böylece Balıkesir’deki coğrafi işaret sayısı 41’e ulaştı. Gönen pirinci ise 2021’de tescil edilmişti. Ülke genelinde toplam 1700 coğrafi işaret tescilli ürün var. Coğrafi işaret sayısı açısından dünyada Çin’den sonra ikinci sıradayız.
Altınmarka’nın yeni ürünleri
Dünyanın en büyük çikolata üreticilerinden Altınmarka yenilikçi kakao ve çikolata ürünlerini özel bir lansmanla tanıttı. Sunumda yeni ürün ailesi Cacaonly, Altınmarka Xplore Fonksiyonel Çikolata ve Altınmarka Xplore Orijin Çikolata serileri yer aldı. Ünlü araştırmacı şef Diego Prado’nun küratörlüğünü üstlendiği buluşma gastronomi dünyasını bir araya getirdi.
Afet durumları için noodle
Afet anlarında hayati öneme sahip gıdaya erişimi kolaylaştırmak amacıyla çalışmalar yürüten Eriş Gıda, suya ve pişirmeye gerek kalmadan tüketilebilen ve yaklaşık 20 yıla kadar raf ömrü bulunan “afet ve acil durum noodle”ı üretti. 2013’te fonksiyonel noodle ürünleri üretmeye başlayan ve noodle alanında uzmanlaşmış ilk gıda Ar-Ge merkezini kuran şirket glutenli ve glutensiz olmak üzere iki farklı afet ürünü geliştirdi.
Adı tulumdan tadı yayladan
Erzincan tulum peyniri beyaz ve krem renkte, kolay dağılmayan, ağza alındığında bileşenlerinden kaynaklanan kendine özgü aroması kolaylıkla hissedilen, yarı sert, homojen yapıda ve belirgin asidik tatta bir özelliğe sahip.
Göçerlerin zengin bitki örtüsüyle kaplı yaylalarda besledikleri hayvanlarından akkaraman koyunu ile kıl keçisinden sağılan sütler Kemah tuzu ve doğal üretilen peynir mayası (şirden) ile birleştirerek elde ediliyor. 6 ay olgunlaşmasını beklendikten sonra peynirler koyun postundan yapılan tulumlara, plastik bidonlara ve vakumlu ambalajlara konularak satışa sunuluyor. Peynir adını ambalaj için kullanılan tulumdan alıyor.
AB’den 32. ürünümüz olarak coğrafi işaret alan bu ürün aynı zamanda Erzincan’ın AB nezdindeki tescilli ilk ürünü. Erzincan Ticaret ve Sanayi Odası’nın başvurusu üzerine 2001 yılında coğrafi işaret ile tescillenmişti. Ülkemizde Erzincan dışında Aksaray, Atlantı Dededağ, Ağrı, Bergama, Karaman Divle Obruğu, Kargı ve İzmir olmak üzere 7 ayrı yöre ismiyle tescilli tulum peyniri daha var.