Ressam Alican Leblebici, efsanevi boksör Muhammed Ali üzerine çalışmaların yer aldığı “Ringin Ortasında” isimli bir sergi açtı. Merdiven Art Space’teki kişisel serginin dikkat çeken kısmı, ünlü boksöre yapay zeka ile bir video hazırlatıp, LGBT savunuculuğu yaptırmasıydı. Tanıtımlar da “Sanatçı, sergi kapsamında ringin unutulmaz temsilcisi, efsanevi boksör ve aktivist Muhammed Ali’nin politik ve sosyal etkisini odağına alarak ringi ve ringin ifade ettiği alanı günümüz gözünden yeniden şekillendiriyor” sözleriyle yapıldı.
Galerinin iki katına yayılan 16 eser arasında sanatçının hiper-gerçekçi oto portreleri, video enstalasyon ve heykel türünde eserleri yer alıyor. “Ringin Ortasında”nın ilk eseri, sanatçının sergi için en son ürettiği iş olan bir video. Üç farklı yapay zeka uygulamasıyla (sözler ChatGPT, görüntü Midjourney, ses OpenAİ) yapılan 2,5 dakikalık bu videoda, Muhammed Ali yaşasaydı günümüz insanına nasıl bir mesaj verirdi sorusu yanıtlanıyor. Ali’nin sesinden dinlediğimiz konuşmanın 20. saniyesinde kullanılan bir kelime serginin amaç ve samimiyetini sorgulatıyor. Efsanevi boksöre videonun başında, “Bugün sizden insan hakları ve eşitlik uğrunda mücadelede birbirimize destek olmanızı istiyorum. İster Black Lives Matter hareketinde ister LGBTQ haklarında ister savaş mağdurlarına yardım etmekte olsun hepimizin insanlığın daha iyi bir hale gelmesi için çaba göstermesi gerekmektedir” cümleleri kurduruluyor. Videonun ilerleyen kısmında ise Ali’nin ağzından “cinsel yönelim” kelimesi duyuluyor.
HAYATTA OLSAYDI ONAYLAMAZDI
1964 yılında Müslüman olan, kölelik ismi olarak gördüğü Cassius Marcellus Clay Jr.’ı Muhammed Ali ile değiştiren boksör, İslam’ın gereklerine göre hayatını şekillendirdi. 28 Nisan 1967’de ABD ordusu tarafından Vietnam Savaşı’na çağrıldığında, dini ve insani gerekçelerle tam üç kez savaşa katılmayı reddetti. Asker kaçağı suçlamasıyla 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı, üç yıllığına bokstan men edildi. Bu duruşu, inancı gereği hem kariyerinde hem de yaşamında türlü zorluklara maruz kalan Ali’nin dininin yasakladığı ya da uygun görmediği şeylere müsamahası olmadığının bir kanıtı.
Videoda “LGBT” gibi ifadelerin yer almasının ne anlam ifade ettiğini sorduğumuz sanatçı, cümlelerin tamamını kendisinin kurmadığı yanıtını vererek, “Muhammed Ali’nin LGBT ile ilgili böyle bir açıklama yapacağını ben de düşünmüyorum. Muhammed Ali hayatta olsaydı mutlaka ‘dinim için yanlış bir şey’ derdi. Ama genel bir şemsiye altında aslında bunu değerlendirmek gerektiğini düşünüyorum” dedi.
MÜSLÜMAN OLDUĞUNU UNUTMUŞUM
Biz de ChatGPT’ye, sanatçının sorduğu şekilde, Vietnam Savaşı’na katılmama gerekçesi kapsamında Ali’nin günümüz insanlarına nasıl bir mesaj vereceğini sorduk. Aldığımız yanıtların hiçbirinde ne “cinsel yönelim” ne de “LGBT” kelimeleri geçmedi. Soruları biraz daha ileri taşıyarak, “Muhammed Ali bugün insan hak ve özgürlüklerinin yanı sıra ayrımcılık ve ötekileştirme üzerine bir açıklama yapsaydı bu ne olurdu” sorusuna, Ali adına verdiği cevapta bir kere “cinsel yönelim” kelimesini kullandı. Boksörün Müslüman olduğunu, böyle bir kelimeyi tercih etmeyeceğini hatırlattığımızda ise bize hak vererek, “Evet, Muhammed Ali’nin İslam dini ile ilişkilendirilmesi gerektiğini unutmuşum. Haklısınız, Muhammed Ali’nin İslam inancına bağlılığı ve İslam’ın geleneksel olarak LGBT+ ilişkilerini kabul etmeyen bir görüşü yansıtması muhtemeldir” cevabını verdi.