Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından pandemi olarak kabul edilen yeni tip koronavirüs (Covid-19) hastalığı tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli bir tehdit oluşturuyor. Hastalığın kişiden kişiye damlacık enfeksiyonu şeklinde bulaştığını ve bulaştırıcılık oranının çok yüksek olduğunu söyleyen Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Özgür Karacan, kronik akciğer hastalıklarının, diyabet ve kalp hastalıklarının ardından üçüncü önemli risk grubunu oluşturduğuna dikkat çekti.
Kronik akciğer hastalıkları içinde astım hastalığının da sayıldığını kaydeden Karacan, “Astım hastaları, akciğer fonksiyonları düşebilen, solunum yollarında iltihabi hücrelerin artış gösterdiği ataklar yaşayabilen, solunum zorluğu gelişebilen hastalardır. Hastalığın ağırlığına bağlı olarak bir veya daha fazla ilacı bazen sürekli kullanmak zorunda kalabilirler” diye konuştu.
Karacan, astım hastalarının Covid-19 döneminde dikkate alması gereken 10 hususu şöyle sıraladı:
• Astım hastalarının yaşadığı kuru öksürük, nefes darlığı, göğüs kafesinde baskı, huzursuzluk hissi Covid-19 hastalarında da görülebilmektedir. Covid-19 hastalarında, ateş sıklıkla bu tabloya eşlik ederken astım hastalarında grip benzeri bir enfeksiyon tabloya eşlik etmiyorsa ateş görülmez. Bu benzer klinik görünüm karışıklıklara ve yanlış tanılara neden olabileceği için Covid-19 ayırıcı tanısında mutlaka astımın sorgulanması gerekmektedir.
• Özellikle bahar döneminde astım ataklarının yaşanabileceği ve astım başvurularının her sene bu dönemde artış gösterdiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Maske paniğe sokuyor
• Covid-19, kişisel korunma tedbirleri arasında yer alan el hijyeni ve maske kullanımı astım hastaları için sorun yaratmaktadır. Dezenfeksiyon solüsyonları buharlaşmakta ve solunum sisteminin her noktasında tahriş yaratmakta, hatta astım atağını tetikleyebilmektedir. Maske ise zaten solunum zorluğu eğilimli astım hastalarında paniğe, endişeye neden olmaktadır.
Aşırı dezenfektandan kaçınılmalı
• Tüm toplumda olduğu gibi astımlı hastalar da hijyen stratejileri ve kişisel koruyucu ekipman kullanımı hakkında; Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığımızın enfeksiyon kontrolü önerilerine uymalıdırlar. Dezenfektanların aşırı kullanımının astım şikayetlerini artırabileceği akılda tutulmalı ve bu noktada dikkatli olunmalıdır.
• Bu dönemde astım hastaları yakınmalarını en az düzeye indiren ilaçları kullanmaya devam etmelidir.
• Kortizon içeren ilaçları kullanmalarını Covid-19 riskini düşürmek için kesmeleri durumunda hastalıklarının kötüleşmesi daha büyük risk oluşturmaktadır.
• Ağızdan alınan kısa süreli kortizon tedavisi dahil astım ilaçlarının kullanımı Covid-19 için risk oluşturmamaktadır.
• Bu dönemde buhar makinelerinden ilaç almaları parçacık (aerosol) oluşturma riski nedeniyle tavsiye edilmemektedir. Bunun yerine hastalar, toz/gaz ilaç veya kapalı sistemli ilaçları kullanmalıdır.
• Solunum fonksiyon testi de aynı şekilde parçacık saçılımına neden olacağı için sadece gerekli önlemlerin alındığı laboratuvarlarda ve hekim isteği ile yapılmalıdır.
• Covid-19 hastalığına yol açan virüs de diğer virüsler gibi astım atağına neden olabilir. Bu durumda makrolid grubu antibiyotikler astımın kontrolü için belirgin yarar sağlamaktadır. Hekim kontrolünde kullanılmalıdır.