İSO'nun Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2024 Araştırmasına göre, TÜPRAŞ üretimden satışlarda 651 milyar 642 milyon lirayla en büyük sanayi kuruluşu olmaya devam etti.
TÜPRAŞ Sanayi Liderliğinde Zirvede
İstanbul Sanayi Odası, Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması'nın sonuçlarını yayımladı.
Bu yıl da zirveyi Tüpraş aldı, Tüpraş'ı Ford ve Star Rafineri takip etti.
İSO 500 Sanayi Liderleri Sıralaması
2024 Sıra 2023 Sıra Firma Üretimden net satışlar (TL)
1 1 TÜPRAŞ-Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. 651,642,671,671
2 2 Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. 355,965,482,773
3 3 Star Rafineri A.Ş. 201,649,898,936
4 5 Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş. 168,993,344,898
5 4 İstanbul Altın Rafinerisi A.Ş. 166,585,257,103
6 6 Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. 159,369,763,588
7 7 Arçelik A.Ş. 133,336,266,536
8 12 İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. 109,987,451,957
9 10 Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. 103,693,627,463
10 13 Hyundai Motor Türkiye Otomotiv A.Ş. 103,045,629,000
11 17 TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. 98,058,095,572
12 8 Mercedes-Benz Türk A.Ş. 93,217,951,977
13 15 EÜAŞ Elektrik Üretim A.Ş. 90,670,804,917
14 14 Çolakoğlu Metalurji A.Ş. 88,447,241,399
15 57 Tosyalı Demir Çelik Sanayi A.Ş. 85,798,171,736
16 23 Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı 82,486,584,509
17 19 Aselsan Elektronik San. ve Tic. A.Ş. 78,633,876,567
18 21 Tosçelik Profil ve Sac Endüstrisi A.Ş. 77,594,444,844
19 20 Vestel Beyaz Eşya San. ve Tic. A.Ş. 72,775,093,170
20 16 Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 72,523,608,366
REEL DÜŞÜŞ YÜZDE 3.4
Araştırmaya göre İSO 500'de üretimden satışlar 2024 yılında nominal olarak yüzde 36.3 oranında artarak 6 trilyon 375 milyar liradan 8 trilyon 688 milyar liraya çıktı. Ancak yurt içi üretici enflasyonu göz önünde bulundurulduğunda sanayi devlerinin satışlarında reel olarak yüzde 3.4'lük düşüş kaydedildi.
Böylece üretimden satışlar reel olarak 3 yıl üst üste geriledi. İSO 500’ün 2024'te faaliyet kârı ise bir önceki yıla göre yüzde 32 düşerek 640 milyar lira oldu.
İSTİHDAMDA ARTIŞ
Sanayinin 500 büyüğünde istihdam yüzde 2.6 artarak 825 bine ulaşırken, maaş ödemeleri de yüzde 91 yükselerek 813 milyar liraya çıktı.
İSO BAŞKANI BAHÇIVAN: TARİHİ OLUMSUZ SONUÇLAR
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, düzenlenen basın toplantısında İSO 500’ün 2024 yılı sonuçlarına bakıldığında üç temel veride tarihi olumsuz sonuçlarla karşı karşıya olunduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
“Birincisi, İSO 500’ün üretimden net satışları üç yıldır üst üste reel olarak geriliyor. İkincisi; sanayicinin elde ettiği kârın önemli bir kısmını finansman giderlerine ayırmak zorunda olduğu gerçeği, bu yıl çok daha ağır bir noktaya gelmiş durumda. Maalesef “Sanayici kazandığı paranın yarısını finansmana ayırıyor” sözleri bu yılki sonuçları açıklamaya yetmiyor. Çünkü son yıllarda ilk kez sanayiciler kazandıkları paranın neredeyse tamamını finansman giderlerine ayırmak zorunda kaldılar. Üçüncü olarak 2024’te karlılık rasyolarının son 10 yıl ortalamasının çok altında kaldığını gösteren iki veriye daha dikkat çekerek devam etmek istiyorum. İSO 500’ün faaliyet kârlılığı 2014-2023 döneminde yüzde 10.4 düzeyinde iken, 2024’te yüzde 6.2’ya gerilemiş durumda. Benzer şekilde satış karlılığının da geçtiğimiz 10 yılda ortalama yüzde 7.1 düzeyinde iken, 2024’te yüzde 2.6’ye gerilemesi de bize göre geçtiğimiz yılın dikkatle değerlendirilmesi gereken verileri arasında öne çıkıyor.”
"TERSİNE ÇEVİRMEK ELİMİZDE"
İSO 500 verilerinin Türkiye'nin üretimden uzaklaşan bir döngünün içine girme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu gerçeğini gösterdiğini ifade eden Bahçıvan “Bunu kırmak, tersine çevirmek elimizde. Bu görev ise sadece sanayicilerin değil herkesin görevi olmalı. Çünkü sanayi sektörü ve üretim, küresel gerilimlerin ve korumacılığın alabildiğine yükseldiği bu dönemde ülkemiz için hayati önemdedir. Türkiye üretimden daha fazla uzaklaşma döngüsüne girmeden teknolojiye ve ihracata dayalı nitelikli üretim anlayışıyla rekabetçi kaliteli ve sürdürülebilir bir büyümeyi ve refahı en önemli stratejik hedef olarak ortaya koymalıdır" diye konuştu.