Galatasaray, Ünal Aysal'ın başkan olmasıyla birlikte transfer dönemlerinde sürekli aktif bir politika izledi. Son 2 yılda kazanılan şampiyonlukların yanısıra Drogba ve Sneijder gibi iki Dünya Yıldızı sarı-kırmızılı kulübün transfer politikasının görünen yüzü oldu.
Ünal Aysal Yönetimi transferin daima yüksek paralarla yürümeyeceğini ve sürekli para harcanan bu sistemle kulübün geleceğinin kararacağının farkındalar. Bu yüzden Galatasaray'ın oyuncu tarama ekibi, futbol şubesindeki etkinliğini her geçen dönem artırıyor. Sarı-kırmızılı kulübün aylık dergisinde futbol şubesinin oyuncu tarama (Scout) ekibinin başına getirilen Emre Utkucan ile yapılmış çarpıcı bir röportaj gerçekleştirildi.
Emre Utkucan ile yapılan röportaj;
Galatasaray bir oyuncuyu nasıl Scout ediyor? Prosesler nedir?
Bu bir filtreleme süreci. Bir oyuncu veritabanına sahibiz. Fatih Hoca beni göreve getireceğini tebliğ ettikten sonra oluşturmaya başladık bunu. Resmi göreve başladığımda veritabanı hazırdı. İçini doldurmaya, zenginleştirmeye ve arşiv haline getirmenin adımlarını atmıştık. Wyscout hizmeti alıyoruz. Dünyanın her liginden maçların görüntülerine ulaşabiliyoruz. Şimdi Instatscout ile de görüşüyoruz. HD görüntüleri alıyoruz. Bu firmalar profesyonel kulüplere 90 dakikalık maçların görüntülerini karşılaşmadan 4-5 saat sonra tedarik ediyor. Onlar kendi taglemelerini (detaylı kişisel video analizleri) de yapıyor ancak bizim için kalitesi düşük bir iş. Biz bunu hocalarımıza aktaramayız. Teknolojik ekibimizin oluşturduğu detaylı oyuncu video analizleri veritabanına aktarıldıktan sonra, ön plana çıkan oyuncuların taglemeleri hocalarımızca izleniyor. Bu çalışmalar vasıtasıyla oyuncuların hata ve avantajlarını en sağlıklı şekilde hocalarımıza sunmaya çalışıyoruz. Bir de güncel performansı ele almalıyız. Son oynadığı maçlardan geriye doğru bir arşivlemeye gidiyoruz. Bunun dışında oyuncunun verdiği röportajlar, hakkında çıkan haberler yerel veya enternasyonal basında, hatta bu haber kaynaklarının güvenirlik notuna varana kadar biz sürekli 24 saat güncelliyoruz veritabanını içeren internet sitemizi. Ayrıca canlı oyuncu izleme raporları siteye anında işleniyor, İngilizce ve Türkçe. Siteye Teknik Heyet, canlı oyuncu izleme scoutları ve teknik scoutlar erişebiliyor. Kurduğumuz bu sistemde her teknolojik scout için sorumluluk aldığı ligler var. Ekibin başı olarak ben de dünyada her ligi takip ediyorum. Yaklaşık günde 15 saat maç izliyorum. Bir havuz oluşturuyoruz. Önce havuzu dolduruyoruz. Filtreleme yapabilmek için bir kere dolu bir havuza ihtiyacımız var. Menajerlerden, teknik heyetten, idarecilerden gelen oyuncular, basın takibi üzerinden bulunanlarla doluyor havuz. Ekibimizde Yunanlı, İtalyan, Güney Amerikalı, İspanyol birçok teknik scoutumuz var. Galatasaray gibi uluslararası düzeyde marka olmuş bir kulüpte sadece Türklerle bu işin olmaması gerektiğini düşündük. Çok dil gerektiren bir iş yapıyoruz. Farklı perspektif ve altyapı içeren insanlar olmasına da dikkat ettik.
Scout olmak için aranan şartlar ne? Ekip kurarken neye dikkat ettiniz?
Şu anda ekipte çalışan tüm arkadaşlar benim tanıdığım insanlar. Yabancılar dahil. En önemli kriter güven. Bu biraz yatak odası işi. Bu işin bize has, bizim içimizde kalan bir iş olması lazım. Ailelerimize bile yansıtılmaması gereken bilgiler taşıyoruz. Çıkacak bir haber transferi engelleyebilir, kulübümden çıkacak parayı artırabilir yani Galatasaray'ın menfaatlerine zarar verebilir. Bunu asla göze almam. O yüzden güven, karakter adamlık, ondan sonra da kapasitesine, potansiyeline inanmam gerekir. Futbol gözü olmalı ayrıca.
Siz gelmeden önce Galatasaray'da durum neydi?
Cüneyt Tanman'a teşekkür etmeliyim. 2010'da scout ekibi başına Cüneyt Kaptan getiriliyor. Galatasaray'a hizmet etmiş eski futbolculardan oluşan bir ekip kuruluyor. Yani ilk head (chief) scout Cüneyt Tanman'dır. O dönem Cüneyt ağabey beni aradı ve Dünyadan Futbol konusunda uzman olduğumu öğrendiğini belirtip benden danışmanlık istedi. Profesyonel değil fahri olarak elimden geldiği kadarıyla destek olmaya çalıştım. Kaptan, teknik scoutlar da işe aldı. Emre Decdeli referansımla girenlerden biridir. Barkın Tanman, Cüneyt ağabeyin yeğeni, çok önemli bir webmaster. İkisi de devam ediyor bizimle. Beni scouting meselesine yönlendiren de Cüneyt Kaptandır bu vesileyle. Kendisi fikirlerine çok değer verdiğim, önemli bir futbol adamıdır.
Emre Utkucan'ın göreve gelmesi nasıl oldu?
2012 Mayıs, Fenerbahçe ile final maçına çıkacağız. Perşembe akşamı. Fatih Terim beni aradı. Telefon numarası kayıtlı değil, hiç tanışmamışım o güne kadar. Emre şu maçı atlatalım, engin bilgilerinden faydalanmak istiyorum dedi. Şampiyon olduk, haftasına randevu aldım ve hocaya bir prezantasyon gerçekleştirdim. Udinese, Stuttgart, Dortmund, Internacional gibi örnekler üzerinden, altyapı ve ne tür yollar izleniyor transferde temalı bir brifing verdim. Üç ay fahri olarak Hocanın transfer danışmanlığını yaptım. O dönem bir teste tabii tutulduğumu zannediyorum. Fatih Hoca Ağustos'ta beni scout ekibinin başına getirmeyi düşündüğünü ifade etti. Galatasaray'da göreve çağrıldığın zaman gitmek zorundasın. Ben de bundan kaçamazdım. Fatih Terim'in bana güvenmesi, bu göreve uygun görmesi benim için büyük bir onur. Şubat 2013'te resmi olarak göreve başladım. Aradaki süreçte hazırlıklar yapıldı; ekibin toplanması, organizasyonun şekillendirilmesi, veritabanının oluşturulması gibi yoğun bir çalışma içerisine girdik. Şu anda bayrak bizim ekibimizde, yeri ve zamanı geldiğinde başkalarına devredeceğiz.
Sevilla'da 700 Scout var deniyor. Büyük kulüplerde part-time Scoutlar çoğunlukta. Bizde yöntem ne olabilir?
Ekonomik açıdan dar bir yapıyla bu işe başladık. Göreve geldikten sonra scouting etkisi daha fazla hissedilir oldu. Bu bizi çok mutlu ediyor. Dünyadaki örneklerle bizi karşılaştırdığın zaman biz daha az bir bütçeyle daha çok iş yapma uğraşındayız. Onların yapmadıklarını yapmaya çalışıyoruz. Emekleme dönemini geçtik. Bundan sonra kabuğumuzu kırma çabasındayız. Scouting sınırı olmayan bir iş, bütçe-yatırım üstünden gidersek. Anderlecht'in Buenos Aires'te ofisi var. Afrika'da okulları olan kulüpler var. Scouting sadece oyuncu takibini barındırmıyor. Bu departmanın devamlı proje üretmesi şart. Pilot takımlar projesi, Galatasaray'ın dünyaya açılımına entegrasyonu, yurtdışı oluşumu için fizibilite raporlarının hazırlanması, kiralık oyuncu modelinin yerleştirilmesi, altyapının yani bizim öz kaynağımızın güçlendirilmesi. Bunların hepsi scouting görevleri arasında olmalı. Udinese, Granada'yı satın alıp La Liga'ya çıkartıyor. 100'den fazla lisanslı oyuncusu var. Pilot takım ve kiralık modeliyle. Sadece oyuncu bulmak, yetenek keşfetmek de yetmez. Teknik adamları oyuncular konusunda ikna edebilmek, yönlendirebilmek gibi farklı mecralarda farklı görevler doğabilir. En azından benim bakış açım öyle, kendi kulübümde de bunu yerleştirmeye çalışıyorum.
CHELSEA CHİEF SCOUT RAKİP TAKIM ANALİZİ DE YAPIYOR. DEDİĞİN GİBİ GÖREV TANIMI ÇOK DEĞİŞKENLİK GÖSTEREBİLİYOR SANIRIM YAPILANMAYA GÖRE
Scouting bir ekip işi ve nihayetinde teknik adama yardımcı oluyor. Hoca departmanı nasıl kullanmak isterse o şekilde değerlendirebilir. Fatih Hoca'nın son döneminde altyapının scouting biriminin de bana bağlanması hususunda prensip kararı alınmıştı. Ve maç analizi hususunda da ekibimden destek istenmişti. Fatih Terim ayrılıp Mancini geldikten sonra İtalyan Hoca benden analiz üzerine destek talebinde bulundu. Biz zaten analize dair veritabanında bir bölüm oluşturmuştuk Galatasaraylı futbolcularla ilgili. Metin Çakıroğlu'nun hakkını verelim. Kendisinin Fatih Hoca dönemindeki analiz uzmanı olarak bu işte çok önemli bir rolü olduğunun altını çizelim. Futbolcularımızın her birinin her maçtaki performanslarını taglemelerle sisteme geçtik. Onlara kullanıcı adı ve şifre verdik, ayrı ayrı. Oyuncular veritabanının yalnızca bu kısmına erişim sağlayabiliyor. Fakat oyuncular transfer amaçlı yaptığımız scouting çalışmalarını göremiyor. Şu örneği vereyim; Amrabat kendini seyrediyor, bununla yetinmeyip pozisyonundaki rakibi Emre Çolak'a da bakıyordu. Bununla sınırlı kalmadık. Galatasaray'ın oynayacağı rakip takım futbolcularının taglemelerini de sisteme yükledik. Geçen sezon Real Madrid, Schalke 04 maçlarında tüm rakip oyuncuların son üç maç taglemesinde uyguladık bunu. Yani Şampiyonlar Ligi çeyrek finale kalma maçından önce Hamit girip Bastos'u inceleyebiliyordu. Veya Riera Farfan'ı. Hizmeti Galatasaray'ın teknik scoutları verdi. İşin bu kısmına çok büyük önem verip destek olmaya çalıştım. Mancini Hoca takımın başına gelince kendisine yaptığımız işleri anlattım. Beğendi ve çok olumlu yaklaştı bize. Şu anda Galatasaray'da çalışan üç maç analiz uzmanından ikisi scouting ekibinde benimle çalışıyordu. Kendisinden direk böyle bir talep gelince çok inandığım iki insanı oraya kaydırdık. Biri Türk, Biri İtalyan, 13 senedir tanıdığım UEFA coaching lisansı olan, birçok dili mükemmel düzeyde bilen Marco Fumagalli. Bu tür bir desteğim vardı kısaca ama hoca benden rakip takım analizi de isterse, git izle şu takımı rapor ver derse elbette yaparım.
Chelsea'nin veritabanında 70 bin oyuncu bulunduğunu duymuştum. 1500-3000 gibi sayılar telaffuz etmiştiniz. 100'lerce sol bek izlediğinizi belirtmiştiniz. Galatasaray kapasitesinde bu kadar çok sol bek olma şansı var mı? Nicelik arttıkça nicelik azalmaz mı bu işte?
Wyscout üzerinden bütün videoları çeksek biz de 100.000 oyunculu bir database elde ederiz. Ama verimli bir iş değil. Biz balık tutmak zorundayız filtrelemeden önce. Havuzu doldurduğumuz birçok kaynak var. Galatasaray'ın yiyebileceği kıvamda boğaz lüferini yakalayabilmek için bütün balıkları bir araya koymak gerekiyor. Bazen hedeften de gidebilirsin ama genel yapı böyle. Oyuncu izliyorsun, takip ediyorsun, teknik scoutlar tagleme yapıyor, transfer dönemi yaklaştığında menajerlerden gelenleri dikkate alıyorsun. Cenk ağabeye (Ergün) 100'lerce isim geliyor. Bize yönlendiriyor. Mancini birçok önemli kulüpte görev yapmış dünya çapında birisi, ona isimler geliyor. Rapor isteniyor bizden. Bir oyuncunun canlı olarak izlenmesi gerektiğine nasıl karar veriyoruz onu da belirteyim. İki kriterimiz var. Hoca X oyuncunun canlı izlenmesini istiyorum diyebilir. Diğer durum da ekibimizin filtrasyonundan geçenler. Misal bir oyuncuyu Venezuela gazetesinden bulduk. Canlı izlemeye karar verdik. Basın takibi işin önemli parçalarından.
Forumlar, Blog'lara da bakılıyor mu?
Forumlar, bloglar bilgi amaçlı kullanıyoruz. Her oyuncu için scout görüşünü yazıyor, olumlu veya olumsuz. Ekibin başı olarak 1500 oyuncunun tamamını izlemeliyim ki eliminasyon yapılsın. Misal bir haftada 100 oyuncu geldi, bunların 60'ını eliyorum. Ama elenenler de data olarak sistemde kalıyor. Çünkü ileride bir gün gelişim kaydedebilir. Yıldız-derecelendirme yöntemimiz var. Puanlamasını Galatasaray uygunluğuna göre yapıyoruz. Raporlamayı da bir standart haline getirdik, işimizi kolaylaştırıyor geri dönüşlerde. Benden sonra geleceklere büyük bir arşiv bırakmakla yükümlüyüm. Ham gelen oyuncular süzgecimden geçiyor. Ondan sonra kalan 40 oyuncuyu izliyoruz ekip olarak. Sayı 15-20 seviyesine iniyor ve hocaya izletiyoruz. Hoca da beşe indiriyor. Hocanın onayıyla birlikte scoutlar canlı seyretmeye gidiyor oyuncuyu. Canlı izlemeden raporlar oluşturuluyor. Bruma'da da bu yolu izledik. Dünyadaki örneklere baktığımız zaman canlı oyuncu izleyen scout sayısı olarak az gözükebiliriz. Ama özellikle isimlerini söylemem lazım. Metin Çekiçler Türkiye'nin en iyi canlı oyuncu izleme scoutu bana göre. Kıdemli scoutum kendisi. Galatasaray'ın eski futbolcusu, altyapımızda da hoca olarak çalışıyor. Turgay Aksu, Cihat Aksu, Murat İnan, Aydın Güleş, Mehmet Özgül. Scout ekibi sekreteri, teknik scoutumuz Tuncay Kırman da ekibimizde. Onlara, ekibime çok güveniyorum. Organizasyonun başında ben varım sadece. Karargahta, Florya'dayım. Olmam gereken yerdeyim. Galatasaray taraftarı rahat olsun. Fiziksel engelim kesinlikle bir bahane değil. Bunun arkasına sığınmam. Canlı oyuncu izleme olarak zamanla daha da kuvvetleneceğiz. Kulübün menfaatleri doğrultusunda doğru bir biçimde çalışmayı sürdürmeliyiz.
Bir oyuncunun yıllık ücretine ulaşma şansı var mı?
Bu tür bilgileri basından yakalayabiliriz. Veya kontaklar vasıtasıyla. Yeniliklerden biri de şu veritabanında; her oyuncunun temsilcisinin kontaklarını sisteme geçiriyoruz. İdari menajerimiz Cenk Ergün veya sportif yöneticilerimiz için hazırlıyoruz bunların hepsini. Bu konularda dışarıya aşırı ketumuz ama içimizde dayanışmamız var.
2015 yazında sözleşmesi sona erenlerin 2014'te görece düşük bonservis bedeliyle transfer olasılığı doğabiliyor. İlkay Gündoğan misal. Scouting strateji üretir mi?
Böyle bir misyonu elbette var. İlk geldiğim zaman dünyada sözleşmesi 2013-14 sezonu sonunda bitecek olan tüm oyuncuların listesini oluşturmuştuk. Bunu ansiklopedik hale getirmiştik diyebilirim. Bunu yapmaya da devam ediyoruz. Head scout transfer konusunda hocanın ve yönetimin baş danışmanıdır. Bütün bu hizmetleri hazırlayan ve veren, mutfağından çıkartıp bunun sorumluluğunu alandır. Hocamız veya yönetim kendisi de bir transfere karar verebilir. Şu algıyı da yenmek lazım. Transferleri scouting departmanı yapmaz, yapmıyor. Biz işimizi yaparız. Özetle bizim işimiz her pozisyona talep geldiği zaman en azından 5 oyuncuyla hazır olmak. Sadece 11 değil, aklınıza ne kadar mevki geliyorsa. Çift yönlü orta saha, sol ayaklı stoper vs. gibi. Hoca bunları izler, zaman zaman beğenir bize katılır, zaman zaman beğenmez bize katılmaz, başka oyuncuya gitmek ister. Umuyorum transferlerde scouting ekibi zamanla daha da etkin rol alır. Örnek vermem gerekirse Alex Telles'te çok ısrar ettim. Hocayla defalarca konuştum. Israrcı oldum. Ama her transfer böyle olmaz. Her transferin farklı hikayesi var. Oğuzhan Kayar'ı mesela Manisa'nın A2 takımında izledik. Antrenmanlarına kadar takip ettik. Şunu da dile getirmeden edemeyeceğim. Yönetim Kurulumuza, başkanımıza, Fatih Hocaya çok teşekkür etmek istiyorum. Benim devam etmemi istediler. Hoca Galatasaray her şeyin önünde gelir dedi. Mancini yaptığımız işleri gördükten sonra bize değer verdi, defalarca ve saatlerce bizimle oyuncu videosu izledi. Hocamızla çok iyi bir uyum yakaladık, çok iyi bir iletişimimiz var.
Kulüpler arası Scout transferi oluyor mu?
Oluyor.
Galatasaray gelecekte önemli Scout transferleri yapabilir mi?
Yapabilir. İlerleyen dönemlerde yapacaktır da. Yapmalıdır da.
Çok ünlü Şef Scout'lar kimler?
Carnevale, Udinese modelini hep takdir etmişimdir. Comolli (eskilerden) Bale'ı Tottenham'a getiren isim. Newcastle'da Graham Carr var. 70 yaşında ve sekiz senelik kontrat yaptılar. Carr, başkan Mike Ashley'e şart koşarak Londra'da ikamet ediyorum, tren ile gidebileceğim yerlerin dışına çıkmam dedi. Kuzey Fransa, Batı Almanya, Belçika, Hollanda gibi. Zaten Alan Pardew de başta. Newcastle'ın transferlerini görüyorsunuz. Üç ismin ortak karar verdiği ayrı bir yapısı var. Ben kişilerden bağımsız ekip başarısına daha çok inanan biriyim. Elbette liderlik önemli ama hiçbir zaman da kendimi takım arkadaşlarımın önünde görmem. Ekibin her zaman bir parçası oldum, sadece kaptanlık bandı kolumda takılıydı. Bunu hiçbir zaman unutmadım. Bir lider ekibinden en yüksek verimi nasıl alabilir, empati kurarak bunu analiz edip uygulayandır. Onu yapmaya gayret ediyorum. Hayatım boyunca da böyle oldu. 33 yaşındayım, genç sayılırım. 50-55 yaşında tecrübeli insanların üstü konumundayım ve iyi anlaşıyoruz. Teknik scoutlar ile canlı oyuncu izleme scoutlarını bir melez haline getirip kendi modelini kurmaya çalışan bir departmanımız var. Kalıcı bir yapı oluşturmaya çalışıyoruz. Galatasaray'da devamlılık esastır. Yönetimler, teknik heyetler değişebilir, ben değişebilirim ama bu kurulan düzen devam etmeli. Bunları ilk kez en ince ayrıntısına kadar kulübümüzün aylık resmi yayın organı olan Galatasaray Dergisi'ne, senin aracılığınla anlatıyorum. Bundan 5-10 sene sonra yurtdışından belki bizimle röportaj yapacaklar, modelimizi incelemek isteyecekler. O günleri de göreceğimizi umuyorum.