Dünyanın en büyük siteleri neden ücretsiz?

Dünya üzerinde milyarlarca aktif kullanıcıya sahip Google, Facebook, Twitter, WhatsApp ve Instagram gibi internetin vazgeçilmez platformları çıktığı ilk günden beri ücretsiz olarak kullanıma sunuldu. Bizlerin daha eğlenceli vakit geçirmesi, kolay iletişim kurabilmemiz ve bilgi alış verişi yapabilmemiz için sunulan iyi niyetli hizmetler gibi görülse de işin aslı böyle değil. 2000'ler sonrası hayatımıza giren ve adı "sosyal medya" olan Facebook, Twitter, WhatsApp ve Instagram gibi internet siteleri neden ücretsiz olduğunu ve bizimle ilgili hangi verileri topladığını gelin hep birlikte öğrenelim.

Yeni Şafak
Sosyal medya uygulamaları kişisel verileri topluyor.

Sosyal medyanın gelecekte bir tehdit unsuru olabileceği ve doğru kullanılmazsa insan hayatını olumsuz etkileyeceği uzun yıllar önce söylenmişti. Bizler birer sosyal medya bağımlısı olup bu gibi uyarılara kulak asmadığımız için bu zamana kadar gerçekleri görememiştik.

Ta ki geçtiğimiz yıl patlak veren ve 234 bini Türkiye'den olmak üzere toplamda 50 milyon Facebook kullanıcısının kişisel bilgilerinin toplanıp işlendiği Facebook-Cambridge Analytica veri ihlali gerçeği ortaya çıkana dek.

Facebook-Cambridge Analytica veri skandalının ne olduğunu merak edenler aşağıdaki videoyu izleyebilir.

TEKNOLOJİ
Facebook'un Cambridge Analytica skandalı hakkında her şey

Yaşanan bu olay Facebook, Google, Twitter, WhatsApp ve Instagram gibi uygulamaların neden ücretsiz sunulduğu gerçeğini ortaya koyuyor. Evet, kişisel bilgilerimiz toplanıyor. Toplanmakla kalmayıp bu veriler işlenip ve tekrar önümüze konuluyor.

WhatsApp ilk çıktığı yıllarda bazı kullanıcılarından yıllık ücret talep ediyordu. Buna rağmen kullanıcı sayısında yaşanan artış Facebook’un dikkatini çekti ve 2014 yılında 19 milyar dolara satın aldı. Daha sonra tamamen ücretsiz oldu.

Facebook topladığı verilerle ne yapıyor?

Hakkımızda daha fazla bilgi toplamak isteyen Facebook, sık kullanılan WhatsApp ve Instagram'ı da bünyesine katarak yoluna devam ediyor.

http://image.piri.net/resim/upload/2018/11/06/11/49/3f809c04fd61e5a2giphy1.gif

Nerede olduğumuzu, kredi kartı bilgilerimizi ve telefon verileri gibi kritik bilgileri toplayan şirket, yapay zeka desteğini de arkasına alarak kullanıcı davranışlarını daha iyi çözümlemek istiyor. Facebook'un topladığı verilerle daha başka neler yaptığını okuyabilirsiniz.

Ortam dinlemesi gerçek mi?

Akıllı telefon ve tabletinize yüklediğiniz uygulamaların istediği izinleri hiç kontrol ettiniz mi? Eğer cevabınız hayır ise hemen uygulama ayarlarından kontrol etmenizi tavsiye ederiz. Bakın bakalım farkında olmadan hangi uygulamalara hangi izinleri (özellikle mikrofon izni) vermişsiniz.

Her ne kadar Apple, Google, Facebook, WhatsApp ve Amazon gibi dev şirketler ortam dinlemesi yapmadığını iddia etse de, aşağıdaki görsel dinlendiğimizin en büyük ispatı.

https://image.piri.net/resim/imagecrop/2018/11/06/12/10/resized_2a34e-195d1959865130_0.jpg

Arkadaşıyla birlikte İtalya'da bir şehir olan Perugia üzerine konuşan bu kişi bir süre sonra Perugia şehrinde son dakika fırsatları var! reklamıyla karşılaşıyor.

Mikrofon izni isteyen ve hatta çalışması için zorunlu tutan uygulamalar, ortam sesi dinleyerek size uygun reklamları bir fırsatmış gibi sunuyor.

Siri gerçeği

Hoşsohbet bildiğimiz Siri bile sizin ona sorduğunuz her şeyi kayıt altına alıyor. O yüzden Siri ile her şeyi paylaşmayın. Sonra karşınıza reklam olarak çıkar.

https://image.piri.net/resim/imagecrop/2018/11/06/12/21/resized_e486f-ca80ef9ewhysirisucks.jpg

Siri ilk çıktığı yıllar da şimdiki kadar başarılı değildi. Sorulan sorulara doğru cevap veremiyordu. Yapay zeka özelliğine sahip olması, onu her geçen gün daha iyi bir konuşmacı yaptı.

Facebook, WhatsApp, Instagram, Twitter neden ücretsiz?

Toplanan kişisel bilgilerimizin işlenmesi ve satılması, bize uygun reklamların sunulması, telefona yüklediğimiz uygulamalar ve internette yaptığımız her paylaşım Facebook, WhatsApp, Instagram ve Twitter'ın ücretsiz olmasını sağlıyor.

Reklamları engelleme yöntemleri

Dev şirketlerin ortam dinlemesi yaparak bizlere reklam sunmasının önüne geçmek tamamen mümkün değil. Google Play ve App Store'da yer alan her uygulamayı yüklemeyerek ve uygulama izinlerini kontrol ederek, reklam hedefleme sürecini geciktirebilirsiniz. Onun dışında markalardan gelen can sıkıcı reklam SMS'lerini engellemek mümkün.

TEKNOLOJİ
Reklam SMS'lerini kolayca engelleyin

Yalan haberle mücadele

Başta Facebook olmak üzere, Twitter ve WhatsApp, dünya genelinde yalan haberlerin kolay yayılması için en uygun 3 mecra.

Kişisel verilerimizin toplanıp işlendiği yetmiyormuş gibi, bir de ortaya çıkan ve insanları tedirgin eden yalan haberler internetin her köşesini sarmış durumda. Önüne geçebilmek yine sizin elinizde. Sadece 4 adımda şüphe ettiğiniz bir haberi doğrulayın.

TEKNOLOJİ
İnternette her gördüğünüze inanmayın