Globalleşen dünyada finansal varlıklar günden güne farklılaşırken, yatırımcıların risk fiyatlamasında kullandıkları kredi risk primi (CDS) bunlardan biri olarak öne çıkıyor. İç veya dış etkenlerden etkilenebilen bir değer olan CDS, İngilizce açılımı ile "Credit Default Swap" olarak belirtilebilir. Türkçesi ise olarak bilinen CDS puanı, bir ülkenin aldığı krediyi geri ödememe ihtimaline yönelik bir değerdir.
CDS risk primi nedir?
Türkçeye çevrilmiş hâli Kredi Risk Primi olan CDS bir ülkenin aldığı krediyi geri ödememe riskini ifade eden değerdir. Bu değerin hesaplanmasında farklı hususlar göz önünde bulundurulur.
CDS risk primi nasıl hesaplanır?
Yaklaşık 30 yıl önce kullanıma sunulan CDS'ler bir çeşit sigorta olarak görev yaparken, yatırımın riskini en aza indirmek için ödenmesi gereken tutarın hesaplanmasında yardımcı oluyor.
Bir türev varlık olan, yani fiyatı bir dayanak varlığa dayanan CDS'ler şirketlerin ve ülkelerin risk seviyelerinin fiyatlanmış hali olarak yatırımcının karşısına çıkıyor.
Bu durumda risk arttıkça ödenecek sigorta bedeli de artıyor. Öte yandan, CDS'lerdeki gerileme yatırımcıların risk algısının da azalmasına yardımcı oluyor. Böylece yatırımcıların söz konusu ülke veya şirkete yatırım yapma kararları pozitif etkileniyor.
CDS risk priminin hesaplanmasında dikkate alınan diğer parametreler ise aşağıdaki gibidir:
CDS'ler varlık fiyatlarını nasıl etkiler?
CDS'ler varlıklarına yatırım yapılan bir devletin veya şirketin temerrüde düşme, yani batma durumu için önlem alınmak istendiğinde ortaya çıkıyor.
CDS işlemleri genellikle yabancılar tarafından yapılan kompleks işlemler olarak dikkati çekerken, bu işlemlerde arbitraj dahil olmak üzere birçok faktör etkili oluyor.
CDS'lerin ayrı bir varlık olarak alınıp satılabilse de genel olarak CDS'ler tahvil ihraçlarında gerçekleşen faizin belirlenmesinde oynadığı rolle fonlama maliyetlerinde belirleyici konumda bulunuyor.
Kredi risk primi yüksek olan devletler veya kurumlar fonlama ihtiyaçlarını giderirken daha fazla faiz ödemek durumunda kalıyor, CDS'leri geriledikçe de daha az faiz ödeme fırsatı yakalıyor.
Yüksek CDS priminin yorumlaması nasıl yapılır?
Bir ülkenin CDS priminin yüksek olmasının ya da zaman içerisinde yükseliş göstermesinin nasıl yorumlandığı sıklıkla araştırılan konulardandır. CDS priminin yükselmesinin işaret ettiği durumlar ise aşağıdaki gibi sıralanabilir: