Prof. Dr. Celalettin Yavuz / Güvenlik Politikaları Uzmanı
16. Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı “IDEF-23”, 25-28 Temmuz tarihlerinde, İstanbul’da TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi’nde gerçekleştirildi. Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı tarafından 1993 yılından itibaren iki yılda bir tekli yıllarda önce Ankara’da düzenlenmeye başlayan IDEF, 2009’da İstanbul’a taşındı ve dünyanın sayılı sanayii fuarlarından biri haline geldi.
Pandeminin etkilediği 2021 yılındaki 15. Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı’na 53 ülkeden 537’si yerli ve 701’i yabancı toplam 1.238 firma, 81 ülke ve 2 uluslararası kuruluştan 614 heyet üyesi katılmıştı. Ayrıntılı sonuçları yakında yayınlanacak olan IDEF-2023, bu yıl 689 yerli, 55 ülkeden 772 yabancı katılımcı olmak üzere 1.461 firma yanında 81 ülkeden 189 heyete de ev sahipliği yapıldı. IDEF-2021’den sonra Türk savunma sanayiinin özellikle Dağlık Karabağ’da ve Ukrayna’da öne çıkan SİHA ve İHA’ları ile MİLGEM ve TCG Anadolu gibi sadece Türkiye’de değil, dost ya da hasım hemen her kesimde dikkat çeken projeler sebebiyle IDEF-2023, Türk savunma sanayiinin tanıtımında daha da önemli rol oynayacaktır.
AMİRAL GEMİLERİ
Bu fuar öncesinde Türk savunma sanayii ürünlerinin ihraç edildiği ülke sayısı 170’e, ihraç edilen ürün çeşitliliği ise 230’a çıktı. IDEF’te görüşme ofisi açan 31 Türk tedarik makamınca firmalar ve heyetlerle 4.914 ikili görüşme ve 120 anlaşma imzalanması planlanmış, 2022 yılında 4.4 milyar dolara ulaşan ihracatın hedefi de 6 milyar dolara çıkartılmıştı.
Büyükçekmece’deki fuar alanı açıklarında Türk tersanelerince Deniz Kuvvetleri ve Sahil Güvenlik komutanlıkları için inşa edilen gemilerin ayrı bir boyut kattığı IDEF-2023’e katılan Türk savunma sanayiinin en köklü firmaları arasında 2022 yılında dünyanın ilk 100 savunma sanayii firması arasında 49’ncu sıradaki ASELSAN vardı. Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı çatısı altında TUSAŞ, ROKETSAN, HAVELSAN ve ASPİLSAN da ayrı yere sahiptirler.
SİHA’larıyla dünyaca tanınan BAYKAR, MİLGEM korvet ve firkateyn projesi ve çok maksatlı amfibi hücum gemisi TCG Anadolu’nun ana üstlenicisi STM, silahlı insansız deniz aracını (SİDA) üreten ARES ve Meteksan, FNSS, RAM Dış Tic. AŞ, Anadolu Deniz İnşaat, NUROL, OTOKAR, Alp Havacılık, Sedef tersanesi de özel sektördeki amiral gemileridir. İlaveten SARSILMAZ, TAPASAN, TİSAŞ, Girsan, MKEK de önemli firmalar arasındadır.
FUARIN GÖZDELERİ
İngiliz Genelkurmay Başkanı Oramiral Tony Radakin’in Kızılelma SİHA’larına ilgi duyarak Mayıs 2023’te ziyaret ettiği, İngiliz ve ABD basınının da ilgisini çeken BAYKAR’ın ürünleri, TUSAŞ patentli ANKA-3 İHA/SİHA’lar kuşkusuz fuarın gözdeleriydiler. ULAQ sınıfı SİDA’lar, Denizaltı Savunma Harbi maksatlı MİR İDA’lar, yerli füze savar sistemleri ve yerden yere füze sistemleri de gene en gözde ürünler arasındaydılar.
Bunlar arasında GÖKSUR yakın hava ve güdümlü mermiye karşı savunma sistemi, ROKETSAN - STM işbirliği ürünü, hareketli veya sabit kara, deniz hedeflerine, hafif zırhlı kara veya deniz araçlarına karşı kullanılan “akıllı dolanan mühimmat” ALPAGUT güdümlü mermi sistemi, ASELSAN’ın yakın hava savunma ve füze savunma sistemlerinden KORKUT ve GÖKDENİZ, Türkiye’nin en uzun menzilli Balistik Füzesi TAYFUN ve diğer füze sistemlerinden Kasırga-Yıldırım ve Bora, ilk milli uzun menzilli hava savunma sistemi SİPER, gemiden gemiye güdümlü mermi sistemi ATMACA öne çıkmaktadır.
Keza, zırhlı amfibi hücum aracı (ZAHA) başta taktik zırhlı araçlar, yerli motorlu milli helikopter GÖKBEY, yerli sonar ORKUN-2053, piyade silahları, askeri simülatörler, elektronik harp çözümleri, güç grupları, patlayıcı madde imha ekipmanları ve deprem felaketlerinde kullanılacak detektörlere kadar pek çok ürün IDEF-2023’te ışıldadılar…