Pos cihazının arızalı olduğu bahanesini kullanan, iş yerlerinin görünür alanlarına IBAN numarasını asanlar derken, son zamanlarda nakit ödemeye yüzde 10 indirim uygulayıp vergi kaçıran kötü niyetli işletmeler ortaya çıktı. Pazarcı esnafından lokantaya, züccaciyeden konfeksiyona birçok sektörde başvurulan yeni yöntemde; aldığınız hizmet karşılığı ödediğiniz indirimli nakit tutar eğer fiş kesilmediyse veya talepte bulunmadıysanız sizden kayıt dışı tahsil edilmiş oluyor. İşletmeler, belirli bir miktardaki nakit parayı gün sonu aldıkları Z Raporu'nda göstermeyerek vergi kaçırdıkları gibi sundukları uygun fiyatlarla da daha fazla müşteri çekme fırsatını yakalayabiliyor.
MALİ YÜKÜMLÜLÜKTEN BÖYLE KAÇIYORLAR
Örneğin bir restoranda arkadaşlarınızla birlikte 3 bin liralık yemek yediniz. Kasada işletme sahibi, hesabınızı nakit ödemeniz halinde sizlere yüzde 5 ila 10 arasında değişen oranlarda indirim yapabileceğini söyledi. Teklif cazip olduğu için fiş talep etmeyi unutabiliyorsunuz ya da görmezden gelebiliyorsunuz. Zaten fiş kesmekten kaçınmak için sizin bu boşluğunuzdan yararlanan ilgili firma KDV, gelir vergisi başta olmak üzere tüm mali yükümlülüklerden sıyrılıyor. Kötü niyetli işletmelerin bu hamlesini boşa çıkaracak en önemli adım müşterinin fiş almayı alışkanlık haline getirmesi.
FİŞ VERMEYENE DE ALMAYANA DA CEZA
Oysa Hazine ve Maliye Bakanlığı, kayıt dışılıkla mücadele etmek amacıyla temmuz ayında yaptığı düzenlemede, fiş kesmeyenler kadar almayanları da sorumlu tuttu. Düzenlemeyle, e-fatura gibi gider beyanı göstermeyen işletmelere 10 bin ila 100 bin lira arasında ceza kesiliyor. Alışverişlerinde fiş almayan tüketicilere kesilecek ceza miktarının alt limiti 5 bin, üst limiti 50 bin lira olarak belirlendi. Alınan bu caydırıcı önlemler büyük oranda meyvesini vermeye başlasa da fırsatçılar her geçen gün yeni bir yöntemi denemekten geri durmuyor.
FAHİŞ KOMİSYON TALEP EDEN BİLE VAR
Kayıt dışı kalmayı alışkanlık haline getiren işletmeler arasında kredi kartı kullanmak isteyen vatandaştan yüzde 10 hatta yüzde 20'leri bulan oranda komisyon talep edenler de var. Normalde işletme sahipleri, kredi kartı tahsilatının ertesi gün hesabına geçmesini istemişse, banka yüzde 3,5’lik bir kesinti yapıyor. Daha sonraki günlerde hesaba aktarılırsa, komisyon oranı düşüyor. İşletme kredi kartı tahsilatının 40 gün sonra hesabına ödenmesini kabul etmişse komisyon oranı sıfırlanıyor. Banka anlaşmalarına göre, kredi kartı taksiti devreye girerse komisyon oranları daha da yükselebiliyor. Kötü niyetli firmalar ise fahiş komisyon oranı talep ederek, bu yolla hem vatandaşı nakit ödemeye zorlayıp kayıt dışı satış yapabiliyor hem de bankanın keseceği tutarın önemli bir kısmını tüketicinin sırtına yüklüyor.
TÜKETİCİNİN BİLİNÇLİ OLMASI ŞART
Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Mahmut Şahin, işletmelerin vergilerini tam ödemeleri için bazı alanlarda rahatlatılması gerektiğini belirterek, özellikle bankaların yüksek komisyonlarına dikkat çekti. Mahmut Şahin, kötü niyetli iskonto teklifleri hakkında şu bilgileri verdi: "Vergi ödememek adına nakit alınıp fiş verilmiyorsa burada tüketicinin kârından bahsedemeyiz. Tüketici bir miktar indirim için fiş veya faturasını almazsa kâr ettiğini düşünmesin. Çünkü yaptığı bu alışverişten dolayı bir zarar görürse, ürün ayıplı ise bu sefer tüketici hakkını arayamayacak. Sadece ben vergimi ödemezsem ne olur ki demeyin. Çünkü herkes böyle düşünürse vergi azalır ama devletin masrafı azalmaz. O masrafı başka bir şekilde bizden yine tahsil eder" dedi.