Yazı dizimizin bugünkü bölümünde kendi alanında oldukça yetkin bir isme kulak veriyoruz. Sorularımızı cevaplandıran Bursa Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Arif Karademir, kâğıt üretimi ve geri dönüşüm konusunda çarpıcı tespitlerde bulundu. Karademir, Türkiye’nin ilk 10 ekonomi arasına girebilmesi için atık kazanım rakamlarımızı da yüzde 70’lere çıkarılması gerektiğine işaret etti. Bu konuların temelinde eğitim ve bilinçli bir toplum gerçekliğinin yattığını belirten Karademir, dünyayı tüketen israfa dur demek için global bir hareket başlatılması çağrısında bulundu. İşte Karademir'in sorularımıza verdiği yanıtlar:
Nüfus artışı ve kâğıt tüketimi arasında nasıl bir bağlantı var?
AVRUPA'DA ATIK KÂĞIDIN GERİ KAZANIM ORANI %70
Türkiye'nin atık kâğıt ve sıfır dönüşüm konularındaki performansını nasıl değerlendiriyorsunuz? Avrupa ile kıyaslandığımızda ne durumdayız?
Bildiğimiz gibi yapısal ve teknolojik konularda sağlıklı revizyon yapılamayan SEKA’ların özelleştirilmesinden sonra selüloz hamuru üretimi ülkemizde artık yapılmıyor. Öyle ki ülke içerisinde toplanan atık kâğıtlar yeterli olmadığı için zaman zaman yurt dışından atık kâğıt ithal etmek zorunda kalıyoruz.
YILDA 8,5 MİLYON TON KÂĞIT TÜKETİYORUZ
GÜZEL UYGULAMALAR VAR ANCAK YETERSİZ
Devlet kurumları başta örnek olmak üzere, banka, sigorta, proje ağırlıklı iş kolları, eğitim kurumları, yerleşim siteleri, organize üretim alanları kullanılan kâğıt/karton ürünlerinin yerinde ayrıştırılması, biriktirilmesi ve sağlıklı, düzenli olarak kâğıt fabrikalarına ulaştırılması konusunda güzel projeler yapabilirler. Bu konuda eğitimler, teşvikler, tanıtımlar yapılabilir. Ülkemizde kâğıt, atık yağların toplanması ve benzer konularda güzel uygulamalar var ancak, yetersiz ve çok artması gerekiyor. Bir ülkede eğer atıklar çöp tenekelerinden veya çöp dağlarından “vahşi toplama” metodu ile ayrıştırılıyor ve ilgili fabrikalara düzensiz ulaştırılıyorsa bu ülkenin gelişmediğinin göstergelerinden birisidir.
SIFIR ATIK PROJESİNE DESTEK VERELİM
Vatandaşlara bu konuda düşen sorumluluklar neler?
GELİŞMEK İÇİN ENDÜSTRİYEL ORMANCILIK ŞART
Selüloza yıllık 1 milyar dolar para ödüyoruz. Bu ithalatı nasıl azaltabiliriz?
Selüloz elyaf eldesinde temelde 3 ana kaynak vardır. Bunlar, ormanlar, atık kâğıtlar, tarımsal ve yıllık bitki artıklarıdır. Ormanlardan sürdürülebilir ve rekabet edebilir kereste, reçine ve bilhassa selüloz elyafı için kâğıtlık odun üretimi yapabilmek için, planlı yönetilen ve endüstriyel işletilen özel ormancılığa kesinlikle geçilmesi gerekmektedir.
3R MODELİYLE İSRAFI ÖNLERİZ
Geri dönüşüm kâğıt işiyle uğraşan fabrikalar, kaynağında doğru ayrıştırılamayan kâğıtlardan dolayı ithal geri dönüşüm kâğıt almak zorunda kalıyor. Bu konunun önüne geçebilmek için neler yapılabilir?
PLASTİK KULLANIMINI AZALTALIM
Son olarak plastik konusunu yorumlamak ister misiniz?
Atık diye tanımlanan malzemenin kaynağı, doğaya karıştığında etrafına yapacağı etki ve en önemlisi kaç yılda bertaraf olacağı, yok olacağı konusu en önemli hususlardır. O açıdan plastik malzemenin özellikle elde edilmesi sürecinin çevresel olarak faturası çok yüksektir. Bu açıdan üretilen ve çevreye atılan plastik ürün miktarı ile doğanın plastiği ayrıştırma hızı arasında son derece dengesiz bir ilişki vardır. Toprak, hava ve özellikle su kaynaklarımız yoğun bir plastik kirlenmeye maruz kalıyor. En iyi çözüm önerileri ise plastik kullanımını kısıtlamak, doğada kolay çözünebilen plastikleri teşvik etmek ve organik selüloz kaynaklı biyokompozit ürünlere yönelmek olabilir.
ATIK AYRIŞTIRMASI EVDE VE İŞ YERİNDE BAŞLAMALI
Ülkemizde yoğun üretim yapılan rantabl ham madde potansiyeli olan bölgelerde tarımsal atıklardan kâğıt hamuru üreten fabrikalar kurulabilir.