Peygamber Efendimiz (s.a.v.) de günlük yaşamında sıkça tövbe etmiş ve ümmetine de Allah'tan af dilemelerini tavsiye etmiştir. Tövbe duasını içtenlikle ve samimiyetle yapmak, kişinin günahlarından arınmasına vesile olur. Peki, Tövbe nedir? Tövbe nasıl edilir? Tövbe İstiğfar (Tevbe) Duası-(Türkçe-Arapça Okunuşu) nedir? İşte detaylar…
Bu tür söz ve dualar kalpteki pişmanlık duygusunu yansıtırsa bir anlamı ve değeri olur. Pişmanlık duymadan sadece dille yapılan tövbenin hiçbir değeri yoktur. Mümin bilerek veya bilmeyerek işlediği günahlardan dolayı tövbe eder.
Affı ve mağfireti için Allah’a yalvarır. Peygamberimiz, gelmiş geçmiş bütün günahları affedilmiş olmasına rağmen, günde yüz kere tövbe eder, Allah’tan af dilerdi. (Müslim, Zikir, 41) Bundan dolayı hiçbir mümin “Ben günah işlemedim, niye tövbe edeyim!” diyemez. Çünkü kul kusursuz olmaz, bilerek veya bilmeyerek işlenen pek çok günah vardır. Yüce Allah, “... Kendinizi temize çıkarmayın.” (Necm, 53/32) buyurur.
TÖVBE DUASI NEDİR, NASIL TÖVBE EDİLİR?
Allâh’a kulluğun en mühim tezâhürü, istiğfar ve duâdır. Zira istiğfar ve duâ ile meşgul olan kişi, hem acziyetini idrâk etmiş, hem de Rabbini zikredip O’nunla beraberlik hâlini yaşamış olur. İşte Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) uygulayarak yaptığı ve bize öğrettiği istiğfar duası.
Cenâb-ı Hak şöyle buyurur:
“(O müttakîler), geceleri pek az uyurlar, seher vakitlerinde de istiğfâra devam ederler.” (ez-Zâriyât, 17-18)
Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz şöyle buyurmuşlardır:
“Ey insanlar! Allâh’a tevbe edin ve O’na istiğfâr edin! Muhakkak ki ben her gün yüz defa, hattâ yüzden daha fazla, Allâh’a tevbe ediyor ve O’na istiğfâr ediyorum.” (Ahmed, IV, 261; Nesâî, Kübrâ, IX, 168; Krş. Müslim, Zikir, 42)
“Her sabaha çıktığımda mutlakâ Allah Teâlâ’ya yüz defa istiğfâr ederim.” (İbn-i Ebî Şeybe, Musannef, VI, 57/29445; Nesâî, Kübrâ, IX, 167)
Bu sebeple seher ve fecir vakti, selef-i sâlihîn arasında, “İstiğfar ve duâ vakti” olarak bilinir ve ona göre îtinâ gösterilir.
İbn-i Ömer -radıyallâhu anhumâ- şöyle der:
“Biz, Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’in bir mecliste yüz defa:
"Rabbiğfir-lî ve tüb aleyye, inneke ente’t-tevvâbü’r-rahîm"*
Ebû Hüreyre -radıyallâhu anh- da şöyle der:
“Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem Efendimiz’den daha çok
"Allâh’a istiğfâr eder ve O’na tevbe ederim!» diyen başka birini görmedim." (Nesâî, Kübrâ, IX, 171; İbn-i Hibbân, Sahîh, III, 207/928)
Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz de şöyle buyururlardı:
“Bir kimse istiğfârı dilinden düşürmezse, Allah Teâlâ ona her darlıktan bir çıkış, her üzüntüden bir kurtuluş yolu lûtfeder ve ona ummadığı yerden rızık lûtfeder.” (Ebû Dâvûd, Vitir, 26/1518; İbn-i Mâce, Edeb, 57; Ahmed, I, 248; Hâkim, IV, 291/7677)
En güzel tövbe ve istiğfar nasıl getirilir, hangi dua edilir?
Yine Nebiyy-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, istiğfârın en güzel şeklini beyan sadedinde buyurmuşlardır ki:
“İstiğfârın efendisi ve en üstünü şöyle demendir:
- “Allahümme ente Rabbî lâ ilahe illâ ente halaktenî ve ene abdüke ve ene alâ ahdike ve vâ’dike mes’tetâtü eûzü bike min şerri mâ sanâtü ebû’ü leke bi-nîmetike aleyye ve ebû’ü bizenbî fağfirlî feinnehû lâ yağfıruz-zünûbe illâ ente”*
Allâh’ım! Sen benim Rabbimsin. Sen’den başka ibadete lâyık hiçbir ilâh yoktur. Beni Sen yarattın. Ben Sen’in kulunum. Ezelde Sana verdiğim sözümde ve vaadimde hâlâ gücüm yettiğince durmaktayım. İşlediğim kusurların şerrinden Sana sığınırım. Bana lûtfettiğin nîmetleri yüce huzûrunda minnetle anar, günahımı îtirâf ederim. Beni affet, şüphe yok ki günahları Sen’den başka affedecek kimse yoktur.”
Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem- sözlerine şöyle devam etmişlerdir:
- “Her kim, bu Seyyidü’l-İstiğfâr’ı sevâbına ve fazîletine bütün kalbiyle inanarak gündüz okur da o gün akşam olmadan ölürse, o Cennet ehlindendir. Yine her kim, sevâbına ve fazîletine gönülden inanarak gece okur da sabah olmadan ölürse, o kişi de Cennet ehlindendir.” (Buhârî, Deavât, 2, 16; Ebû Dâvûd, Edeb, 100-101; Nesâî, İstiâze, 57/5519; Tirmizî, Deavât, 15/3393)
Tövbe Etmek ve Şartları
Tövbe nasıl edilir? Tövbe etmenin şartları ve yükümlülükleri nelerdir? Tövbenin bozulması durumunda ne yapılmalıdır?
Büyük Tevbe ve İstiğfar Duâsı
Estağfirullah. Estağfirullah. Estağfirullahe'l-azîm el-kerîm, ellezî lâ ilâhe illâ huve'l-hayyu'l-kayyûmu ve etûbu ileyhi. sözünü 7-11-33-99 şeklinde tekrar edebilirsiniz.
- Kerîm ve Azîm olan Allah'ım! Bu ana gelinceye kadar benim dilimden, gözümden, kulağımdan, ayağımdan ve elimden bilerek veya bilmeyerek meydana gelen bütün günah ve hatalarıma tevbe ettim. Küfür, şirk, isyan, günah ve kusur her ne türlü hâl vaki oldu ise, cümlesine tevbe ettim, pişmanlık duydum. Bir daha yapmamaya karar verdim. Sen bu tevbemi kabul eyle. Şüphesiz Sen Kendisinden başka ilah olmayan, Hayy ve Kayyûm olansın.
- Eşhedu en lâ ilâhe illallâh ve eşhedu enne Muhammeden abduhû ve resûluh Ben, Allah'tan başka ilah olmadığına şahadet ederim. Yine Muhammed Aleyhissâlatü Vesselâmın O'nun kulu Peygamberi olduğuna da şahadet ederim.
- Ey bütün günahları bağışlayan Gaffâr! Dilimle, nefsimle, bedenimle ve azalarımla işlediğim bütün günahlarımın affı için senin bağışlayıcılığına ve büyüklüğüne iltica eder, yalnız
- Senden affımı isterim.
- Her şeyi bütün incelikleriyle gören Basîr! Bedenime ve yarattığın azalarıma şükürsüz davrandım isyan ettim. Gözlerimle, kulaklarımla, ellerimle, ayaklarımla, dilimle, midemle ve bütün vücut azalarım ile günah işledim günahlarımdan tevbe ettim. Gözlerimle; haram olana baktım, kınadım, hor gördüm, Basir! isminle tevbe ettim.Affeyle Rabbim!
- Ey gizli açık her sesi işiten Semi'! Kulaklarımla; gıybet ve dedikodu dinledim, kötü ve yasak olanı işittim, Semi' isminle Tevbe ettim. Mağfiret eyle Mevlâm!
- Estağfirullahe'l Azîm, Yâ Gaffâr! Yâ Tevvâb! Yâ Afuvv! Yâ Basîr! Yâ Semi'! Yâ Bâtın! Yâ Alîm!) Ey her şeyi hakkıyla bilen Alîm! Midemle; helal olmayan şeyleri yedim, içtim, boğazımdan geçirdim. Bilerek ya da bilmeyerek faize bulaştım. Bu günahlarıma Âlim isminle tevbe ettim. Tevbemi kabul eyle Allah'ım!
- Ey bütün mahlûkatı maddî manevî kirden arındıran Kuddûs! Kalp ve ruhumda beslediğim; kibir, adavet, öfke, kin, nefret, ucûb, hırs, aç gözlülük, kendini beğenme ve başkalarından üstün görme, haset, ikiyüzlülük, isyan, fesatçılık, fitnecilik, riyakârlık, hıyanet, sevgisizlik, merhametsizlik, cimrilik, kıskançlık günahlarımdan Kuddûs isminle tevbe ettim. Bu ismin hürmetine bütün bu kötü hasletlerden kalp ve ruhumu temizle Allah'ım!
Tövbe duası, kişinin iç dünyasıyla yaptığı bir hesaplaşma ve Allah'a yönelerek bağışlanma dilemesidir. Samimi bir niyetle yapılan tövbe, Allah'ın affediciliği sayesinde kabul olur. Unutmayın: Tövbe sadece dil ile yapılan bir işlem değildir. Kalben de inanarak ve günahlardan vazgeçme azmiyle yapılmalıdır. Tövbe, insanın kendini yenilemesi ve daha iyi bir insan olması için önemli bir fırsattır.