Rus özel paralı asker grubu “ Wagner ”in kısa süren isyan girişiminin arka plânı hâlâ tartışılıyor. “Wagner”in ABD’nin Irak’ı işgal ettiği dönemde ismi çokça duyulan ve hakkında birçok soruşturma açılan “ Blackwater ” gibi özel bir askerî şirket olduğunu hatırlamak gerekiyor. Wagner için Irak’ta çalışan 4 paralı asker yargılanarak hapse mahkum edilmişti. Ancak önceki ABD Başkanı Donald Trump görev süresinin son ayında bu dört askerin cezasını affetmişti. “Blackwater”ın eski bir Deniz Subayı olan
Rus özel paralı asker grubu “
Wagner
”in kısa süren isyan girişiminin arka plânı hâlâ tartışılıyor. “Wagner”in ABD’nin Irak’ı işgal ettiği dönemde ismi çokça duyulan ve hakkında birçok soruşturma açılan “
Blackwater
” gibi özel bir askerî şirket olduğunu hatırlamak gerekiyor. Wagner için Irak’ta çalışan 4 paralı asker yargılanarak hapse mahkum edilmişti. Ancak önceki ABD Başkanı
Donald Trump
görev süresinin son ayında bu dört askerin cezasını affetmişti.
“Blackwater”ın eski bir Deniz Subayı olan kurucusu
Eric Prince
, Trump’ın Eğitim Bakanı
Betsy DeVos
’un kardeşiydi. Blackwater, “
Pentagon
” ile sözleşmeli iş yapan bir özel askerî güvenlik şirketiydi. “Blackwater” da birçok ülkede faaliyet gösteriyordu. Ruslar “Wagner”i kurarak, “
düşmanından öğrenmek
” konusunda Amerikalılardan geri kalmadıklarını gösteriyorlardı.
“Wagner”in patronu
Yevgeni Prigojin
kendisini var eden askerî bürokrasiye, daha da ötesinde Kremlin’e karşı nasıl bir saikle isyan girişiminde bulunabildi? Merak edilen konu, bu. İddialara bakılacak olur ise ABD İstihbaratı Prigojin’in isyan girişiminde bulunacağından haberdardı. ABD’deki Rus karşıtı şahinlerse isyandan pek umutluydular. Şahinlere göre Rus yönetici elitleri arasında derin bir çatlağa işaret eden isyan, “
Kremlin Rejimi
”nin sonunun başlangıcıydı. İsyanın 48 saat içinde son bulması şahinler için büyük hayal kırıklığı oldu tabii.
Amerikan İstihbaratının vakıf olduğu bir bilgiye, en azından Rus Askeri İstihbaratının vakıf olmaması düşünülebilir mi? “Wagner” ve resmî Rus Ordusu Ukrayna’da sırt sırta savaşıyorlar. “Wagner” ile Savunma Bakanlığı arasında ihtilaflar yaşandığı biliniyordu. İhtilafların sadece Ukrayna’da değil, Suriye dahil “Wagner”in faaliyet gösterdiği birçok ülkede yaşandığına dair birçok iddia öteden beri dillendiriliyordu. Bu yüzden Wagner’in, Rusya Genelkurmayının ve Savunma Bakanlığı’nın gözlerinin biribirinin üzerinde olduğu konusunda bir kuşku yok.
Uzmanlar ‘özel askerî
operasyon
’ olarak başlatılan Ukrayna Savaşı’nın beklenmedik şekilde uzamasının askerî bürokrasi içinde bir çatlağa sebebiyet verebileceğini göz ardı etmiyorlar. Birkaç gün içerisinde hedefine ulaşacağı beklenen ‘özel askeri operasyon’un kapsamlı bir savaşa dönüşmesinin Kremlin Sarayı’nda ciddi bir baş ağrısına yol açtığı aşikâr gözüküyor.
Bazı uzmanlarsa Rus Genelkurmayı ve Savunma Bakanlığı’nın Prigojin’e kendini asması için bir ip uzattıkları görüşündeler. Bu uzmanlara göre ‘baş belası’ Prigojin oltaya düşürülmüştü. Wagner’in paralı askerlerinin Ukrayna’dan Rusya topraklarına girerek rahat bir şekilde ilerlemesine ve sahte zaferler kazanmasına kasten göz yumulduğu bile öne sürülüyordu.
Ukrayna gibi “
savaş sisi
”nin yoğun olduğu bir alandan Rusya topraklarına intikal etmek, “Wagner” için kapana girmekle eşdeğer görülüyor. Tümüyle Rus ordusunun silah, mühimmat ve lojistik desteğine bağımlı olan Wagner’in gerçek bir askerî tepkiyle karşılaşması halinde kaybedeceği kesindi. Prigojin’in kapana girdiğini fark ettiği anda geri adım attığı söyleniyor.
Bir diğer yorum ise, Wagner askerlerinin Prigojin’in niyeti konusunda bilgi sahibi olmadıkları yönünde. Bu yoruma göre Wagner birlikleri bir isyanın içinde olduklarının farkında değillerdi. Tam aksine hareketlerinin Ukrayna’ya yönelik bir askerî manevra olduğunu zannediyorlardı. Aldatıldıklarını anladıklarında Prigojin için isyanı sürdürmek artık imkânsız hale gelmişti.
Bir diğer iddiaysa Rusya’nın Ukrayna’daki kuvvetlerine bir süre komuta eden
General Sergey Surovikin’
in isyan girişiminden önceden haberdar olduğuydu. Hatta Surovikin “Wagner”in gizli “VİP” üyelerinden biriydi. “
General Armageddon
” lakabıyla da anılan Surovkin’in isyana son verilmesi çağrısında bulunmuş olmasına rağmen gözaltına alındığı, hatta tutuklandığı söyleniyor. Surovikin Ocak 2023’te komuta görevinden alınmış, bu görevi de Genelkurmay Başkanı
General Valeri Gerasimov
üstlenmişti. Bütün bunlar “Ukrayna Savaşı”nın gidişatı konusunda üst düzey komuta kademesi arasında ciddi ihtilaflar olduğuna işaret ediyordu.
“Wagner”in isyan girişimine dair cevabını bulmamış pek çok soru var. Beyaz Rusya Devlet Başkanı
Aleksandr Lukaşenko
’nun isyanın durdurulmasındaki rolü dahil, doldurulması gereken pek çok boşluk var. Prigojin’in Beyaz Rusya’ya çekilmesi dosyanın nihaî olarak kapandığı anlamına gelmiyor. İsyanın artçı etkilerine dair daha birçok gelişme yaşanacaktır.
#Politika
#Rusya
#Wagner
#ABD
#Donald Trump
#Abdullah Muradoğlu
