Gelin ‘güçlü aile’ üzerinde anlaşalım

Aile, kadın, çocuk, çevre vb başlıklar siyaset için yumuşak konular (soft topic). O kadar yumuşak ki ideolojiler ince ince sızıyor mevzunun içine. Konuları ideolojilerden bağımsız tartışmak neredeyse imkansızlaşıyor.

Bugün biraz aile hakkında konuşalım isterim. Daha doğrusu ben yazayım, meramımı anlatayım. Belki anlaşırız…

Aile vb konuları karşılıklı müzakere edenler çoğu zaman aynı dili konuşmuyor. Kavram birliği de olmadığı için çoğu zaman aynı fasit dairenin içinde dönüp duruluyor. ‘Kadın hakları, fırsat eşitliği vb’ diyorsunuz, bazı aile savunucuları temkinli yaklaşıyor. ‘Aile bütünlüğü, ailenin korunması’ diyorsunuz, kadın hakları savunucuları veryansın ediyor. Sanki kadın hakları ve aile bütünlüğü birbirine hasımmış gibi.

Hep Aristo’nun yüzünden aslında. ‘Ya, ya da’ diyerek seçim yapmak zorundaymışız gibi bir tarafgirlik içinde debeleniyoruz. Oysa her iki konu hayatın tam da ortasında, insanlığın tam da kalbinde ve iç içe geçmiş durumda. Hem kadın güçlensin, eğitim başta olmak üzere fırsat eşitliği tam sağlansın, hem de aile yapımız, göç, yeni dünya düzenine rağmen güçlensin, aile bütünlüğümüz korunsun.

Bence mümkün!

Öncelikle müzakere edeceğimiz konularda kavram birliğini sağlamalıyız. Bu yazıda, aile üzerine bazı kavramlar ile başlayalım isterim. Farklı sebepler ile aile sosyologları, uzmanları ile birlikte çalışma fırsatım oldu. Ortak raporlar hazırladık ve hayli uzun mesai yaptık.

Uzmanlar, sağlıklı aile tanımını hak ve görev dengesi üzerinden yapıyor. Sosyoekonomik farklılıklara rağmen, bir ailede ‘kendi içinde hak ve görev dengesi kurulmuş’ ise bu sağlıklı bir ailedir. Burada esas, hakların bir tarafta, görevlerin de diğer tarafta yığılmaması. Elbette yarı yarıya, keskin bir paylaşımdan bahsedilmiyor. Kendi içinde hak ve görev dengesi sağlanmış ise o aile sağlıklıdır ‘’aman bozmayın!’’ diyor uzmanlar.

Güçlü aile, kısaca ifade etmek gerekirse, sorun çözme kapasitesi yüksek aile demektir. ‘Velev ki boşanmış veya ebeveynlerden biri ölmüş olsun, aile bir sorun ile karşılaştığında onu çözmek için bir araya gelebiliyor ve sorunu çözebiliyorsa o aile güçlüdür.’ diyor uzmanlar.

Genel kanaatin aksine, büyük, geniş veya eğitim, refah düzeyi yüksek aile değil, sorun çözebilen ve yoluna devam edebilen aileler ‘güçlü aile’ olabiliyor. Konuya önyargılı yaklaşanların aksine güçlü aile, kadın karşıtı, kadını eve hapseden, bir yapı değildir. Yani aile güçlenince kadın zayıflamaz. Bilakis güçlü aile, kadın, erkek, çocuk vd tüm aile üyelerinin hukukunu koruyan sürdürülebilir yapıdır.

Kadın ve çocuğa yönelik şiddeti konuştuğumuz hemen tüm zamanlarda, şiddet gerçekleştikten sonraki kolluk, adliye, sağlık ve sosyal hizmetler sürecini konuşuyoruz. Çağrı merkezlerini, koruma tedbir kararlarını ve uygulanacak ceza veya rehabilitasyonu müzakere ediyoruz çoklukla.

Oysa koruyucu önleyici tedbirlere daha çok odaklanmalıyız. Özellikle, ailenin çözüm üretme kapasitesinin yükselmesi önceliğimiz olmalı. İç göç, bireyselleşen yeni dünya ile koskoca şehirde bir başına kalan ailelerin çözüm üretme kapasitesini artıracak mekanizmaları inşa ederek, en önemli koruyucu önleyici tedbiri almış olacağız.

Kadın hakları ve aile bütünlüğünü sanki birbirlerine hasım ve rakipmiş gibi karşılıklı tartışmak yerine, gelin ‘güçlü ve sağlıklı aile’ üzerinde anlaşalım. Ailede hem ‘hak ve görev dengesini’ inşa edelim hem de ‘sorun çözme kapasitesini’ artıralım. Elbette bu, öncelikle uzmanların çalışması, model önerileri ve akabinde de devletin kuracağı sistem ile olacak… Toplumsal mutabakat ve sivil toplum iş birliği ise olmazsa olmazlardan…

Gelin anlaşalım ve çocuklarımızı sağlıklı, güçlü ailelerde büyütelim.