Tam bir yıl önceydi. Gazze Şeridi'nin kuzeyinde yaşayan ve 7 Ekim’de İsrail’in saldırıları başlayınca yerlerinden edilen diğer insanlar gibi evlerini terk eden Muhammed el-Kumsan ile Cumann Arfa çifti daha iç kesimlerdeki Deyr el-Belah’a yerleşmişlerdi. Henüz bir yıllık evliydiler. İkisi de eczacılık yapıyor ve anne-baba olmak için gün sayıyorlardı. Artık bir apartmanın en üst katındaki köşe dairede oturuyorlardı. Şimdilik daha güvenli bir evdi. İşte o gün gelmiş ve 10 Ağustos’ta biri kız diğeri
Tam bir yıl önceydi. Gazze Şeridi'nin kuzeyinde yaşayan ve 7 Ekim’de İsrail’in saldırıları başlayınca yerlerinden edilen diğer insanlar gibi evlerini terk eden Muhammed el-Kumsan ile Cumann Arfa çifti daha iç kesimlerdeki Deyr el-Belah’a yerleşmişlerdi. Henüz bir yıllık evliydiler. İkisi de eczacılık yapıyor ve anne-baba olmak için gün sayıyorlardı. Artık bir apartmanın en üst katındaki köşe dairede oturuyorlardı. Şimdilik daha güvenli bir evdi. İşte o gün gelmiş ve
10 Ağustos’ta biri kız diğeri erkek ikiz bebeklerini kucaklarına almışlardı.
Cumann Arfa eczacılığın yanında plastik cerrahi alanında dersler veriyordu. Artık anneydi. Savaş altında ve
soykırımın gölgesinde olsalar da mutluluğunu Facebook sayfasından paylaşmıştı.
Facebook’un hazır şablonları arasından seçtiği uçan balonlu fotoğrafların altına “yeni ikizler” etiketini eklemiş;
erkek bebeğe Asser, kıza ise Aysel adını verdiklerini ilan etmişti.
Bir yandan da paylaşımın altına gelen tebrik mesajlarını yanıtlıyordu.
Baba Muhammed el-Kumsan doğumdan üç gün sonra ikiz çocuklarının kayıtlarını yaptırmak için Filistin İçişleri Bakanlığına gitmişti. Resmi işlemler tamamlamış, belgeleri yarın gelip alabileceği söylenmişti. Asser ve Aysel bebeklerin doğum belgeleri, dünyaya geldiklerinin dördüncü günü olan 13 Ağustos'ta çıkmıştı. Genç baba, çocukların kimlik belgelerini teslim alırken telefonu çalmıştı. Arayan kayınbiraderi Fera Arafa'ydı. Yaşadıkları daire bombalanmıştı. El-Aksa Hastanesi’ne vardığında, dünyasını başına yıkan haberi almıştı. Eşi, ikiz bebekleri ve kendileri ile yaşayan kayınvalidesi İsrail’in dairelerini hedef alan füze saldırısında ölmüşlerdi. Asser ve Aysel’in doğum belgeleri elindeydi ve
bu evraklar artık dört gün önce dünyaya gelen bebeklerin ölüm belgesi olmuştu.
***
Günlerce haber oldular. İsrail destekçisi Amerikan basını dahi haberleştirdi bu trajediyi. İkiz bebeklerin hem dünyaya dört gün önce gelmeleri hem de doğum belgelerinin çıktığı dakikalarda öldürülmeleri dikkatleri çekmişti.
Diğer yandan Gazze’de 7 Ekim’den beri her gün ortalama 28 bebek veya çocuk İsrail saldırılarında ölüyor.
Asser ve Aysel’in ardından, Gazze’de 10 binde fazla bebek daha katledildi.
Hikâyeye geri dönecek olursak; genç bir anne ile dört günlük ikizlerin öldürülmesinin; sıradan bir saldırı olmadığı ve dahası Facebook kullanan, sosyal medyada konum bildiren herkesin İsrail’in güdümlü füzelerinin açık hedefi olabileceği üzerinde pek durulmadı.
Muhammed el-Kumsan ve Cumann Arfa çiftinin Deyr el-Belah’ta yaşadıkları daire nokta atışı saldırı ile hedef alınmıştı. İsrail füzesi, apartmanın en üst köşe ve katını, anne ile çocuklarının bulunduğu odayı isabet almıştı.
Medyaya düşen fotoğraflar da evin kasıtlı hedef alındığını gösteriyordu. Alttaki dairenin camları bile kırılmamıştı.
Sosyal medyada yapılan bazı yorumlarda, saldırının akıllı mühimmatla yapıldığına dikkat çekiliyordu. İsrail’in Gazze’deki kampları ve evleri hedef alırken uçaklardan ya da karadan atılan güdümlü bombalar kullandığı birçok kez delilleri ile basında yer almıştı.
Peki genç bir anne ve bebekleri neden füzeli suikast sonucu öldürülmüş olabilirdi?
Dünya genelinde milyonlarca kullanıcısı olan sosyal tartışma platformu Reddit’te dile getirilen iki iddia dikkatimi çekti. İlkinde,
“Genç anne, Gazze halkına sağlık alanında hizmet verdiği için hedef alınmıştı”
deniliyordu. Kaldı ki İsrail’in Gazze’deki doktorları ve gazetecileri özellikle hedef aldığını artık tüm dünya biliyor. İkinci iddia ise şuydu:
“Eczacı Cumann Arfa, İsrail keskin nişancılarının Gazze’deki çocukları nasıl hedef aldığı hakkında rapor hazırladığı için öldürülmüştü.”
Burada açık kaynaklardan elde edilen çok önemli bir detay daha var:
Füze isabet eden dairenin konumu.
O anda oturulan odanın yönüne kadar
lokasyon “bildirimi” söz konusuydu.
Kaynak Facebook’tu! Cumann Arfa çocukların doğduğunu Facebook’tan paylaşmıştı. En önemli detay ise şuydu:
Arfa’nın Facebook sayfasında yer bildirimleri açıktı.
Bu durumda akıllı mühimmat özelliği olan İsrail füzesi; anne, anneanne ve bebeklerin bulunduğu odayı isabet alırken cep telefonunda yüklü olan Facebook üzerinden her an takip edilmeleri ihtimali çok yüksekti.
Daha önce de gündeme gelmişti. “Filistin için Teknoloji” oluşumundan Paul Biggar'ın ortaya çıkardığı raporlar; Facebook, Instagtam ve WhatsApp’ın Gazze’de yaşayan insanların ve özellikle de
Hamaslıların bulundukları yerleri İsrail ile paylaştığını ortaya koymuştu.
En büyük suç ortakları ise
İsrail ordusuna
y
apay zekâ desteği veren Microsoft’tu.
Bu işbirliği geçtiğimiz nisan ayında, Microsoft’un 50. yıldönümü partisinde Harvard mezunu yazılımcı İbtihal Ebu Saad’ın ayağa kalkarak Microsoft AI'ın CEO’su Mustafa Süleyman'ı
ortaya dökülmüştü.
Öte yandan META şirketi alt markaları üzerinden milyarlarca abonesinin konumlarını toplama merkezine dönüştü. WhatsApp’tan birbirine konum göndermeyen yoktur. Geçtiğimiz aylarda İsrail ile İran arasında patlayan
12 Gün Savaşları’nın arka planında da WhatsApp olduğu en büyük ve sarsıcı iddia olarak orta yerde duruyor.
Tahran’da yaşayan üst düzey askeri isimler ve nükleer alanında çalışan uzmanlar yaşadıkları evlerde yine nokta atışı hedef alındılar ve yer bildirimlerinin
WhatsApp üzerinden takip edilmiş olabileceklerini İranlı yetkililer açıkladı.
Şimdi META, Instagram’ı da devreye sokarak, paylaşım yapan herkesin anlık olarak konumlarını bildirdikleri harita özelliğini kullanıma açtı. Amerika’da bile tartışmaya neden olan bu güncelleme takip ettiğiniz kişilerin bulundukları yeri harita üzerinden herkese gösteriyor.
Washington Post
, Instagram haritasını “
Arkadaşlarınızın ve muhtemelen eski sevgililerinizin her hareketinizi takip etmesini sağlar”
ifadeleri ile haberleştirdi ve
bu bakış açısı bile insanları hayli tedirgin etti.
Bir yıl önce Gazze’de vurulan bir evde yeni doğan ikiz bebekler ve annelerinin “konum bildirimi” maharetiyle öldürülüş olma ihtimali ise hiç konuşulmadı. İnsanların fiziken nerede olduklarını, gerçek zamanlı olarak Instagram üzerinden arkadaşlarıyla paylaşmaları kulağa eğlenceli gelebilir. Fakat b
u masum etkileşimin; devletleri ve halkları, masum sivilleri zamanla nasıl bir uçuruma sürükleyeceğini artık ciddi ciddi konuşmak gerekiyor.
Dijital ekosistemde "gizliliğin ihlali" suçlarının ötesine çoktan geçildi. Görünürde İsrail ve tabii ki sosyal medya şirketleri, elde edilen verilerle
“varlığı yok etmenin” yollarını açtılar.
İsrail’in, savaş suçu delillerini toplayan ve maalesef konumunu da açık tutan bir sağlık çalışanı anne ile bebeklerini katletmesi, üzerinden bir yıl geçmiş olsa da her sosyal medya kullanıcısı için açık tehdit değil midir?
Not:
Yazıyı kaleme alırken, eşim Nuriye Çakmak Çelik’ten geriye dönük tarama ve sosyal medya editörümüz Mahmut Hüdayi Uysal’dan da teknik destek aldım. Cumann Arfa’nın profilini Hüdayi inceledi ve bilgileri teyit etti. Sayfası açıktı. Ancak yazıyı yazarken girmeye çalıştığımda erişime kapatılmıştı. Anlaşılan “birileri”, gazeteciler tarafından sayfanın mercek altına alınmasından rahatsız olmuştu.
#Gazze
#soykırım
#Ersin Çelik
