İş yapmanın kolaylığı

Önceki gün Dünya Bankası’nın Doing Business (İş Yapma) Raporu’nun 2019 versiyonu yayımlandı. Ve ilgili endeks, Türkiye’nin küresel listede hatırı sayılır bir yükselişine sahne oldu.

Geçtiğimiz yıl 190 ülke arasında iş yapma kolaylığında 60. olan ülkemiz, bir senede 17 basamak tırmanarak 43. sıraya yerleşti. Bir önceki yılı hatırlayacak olursak, orada da birtakım düzenlemeler eşliğinde 9 sıralık bir yükselme gerçekleştirmiştik. Son raporda kaydedilen 17 basamaklık artışta ise, Mart ayında “Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” kapsamındaki düzenlemelerin de etkili olduğu anlaşılıyor.

Bu bağlamda İş Yapma Endeksi’nde bu seneki en güçlü iyileşmeyi ortaya koyan 10 ülke arasında, Türkiye dikkat çekiyor. Hatta rapor tarihinde ilk kez, yıllık gelişimde en öne çıkan ekonomiler arasına girmiş bulunuyoruz. İlgili bir senelik dönem içinde reform çabası gösterip önemli yol kat eden diğer ülkeler ise, doğrusu irili ufaklı… Afganistan, Cibuti, Çin, Azerbaycan, Hindistan, Togo, Kenya, Fildişi Sahili ve Ruanda, Türkiye’nin yanı sıra yükseliş açısından göze çarpan diğer ekonomiler…

Bu noktada, ülkemizin kaydettiği başarının perde arkasındaki maddelere göz atmakta fayda var. Bilindiği gibi Dünya Bankası (WB), söz konusu raporda bu dinamikleri her ülke bazında özetliyor. Buna göre Türkiye, iki rapor arasındaki zamanda 7 alanda reform yapmış bulunuyor. Elektronik süreçler ve regülasyonlara dair bilgilendirmeler, WB raporunda vurgulanan iyileşmeler olarak öne çıkıyor ancak bahsi geçen reformlara ana hatlarıyla bakmak gerekirse;

* İş kurma süreçlerinde aslında öteden beri iyi sayılacak bir “skora” sahibiz. Bununla birlikte, noter mevzuu başta olmak üzere formalitelerde sağlanan son kolaylaştırmalar, bu alt endekste daha makbul bir başarıya yol açmış görünüyor.

* Yapı ruhsatı maddesinde, belirgin bir iyileşme söz konusu… Zira geçen yıl 96. sırada olduğumuz bu alt endekste, bir çırpıda 59. sıraya çıkmışız. Bunun arkasında ise, özellikle yapı kalite kontrollerindeki sıkılaşma rol oynuyor.

* Kredi alma kalemi de, Türkiye’nin son WB endeksinde bir diğer ciddi yükseliş kaydettiği alan. Ekonomimizi 77.likten 32.liğe çıkartan bu gelişmenin ardında, teminat kullanımı, kredilere dair bilgilendirme ve hukuki haklardaki ilgili iyileşme hususları dikkat çekiyor.

* Vergi ödeme meselesine gelince, orada da biri düzelme var ki, bu bilhassa elektronik sistemlerin getirdiği/artırdığı kolaylıktan ileri geliyor.

* Sınır ötesi ticaret, bir diğer hızlı çıkış yaptığımız alt endeks. Anlaşılan o ki; gerek ihracat ve ithalattaki süreçlerin elektronik hizmetlerle kolaylaştırılması, gerekse gümrük ve denetimdeki iyileştirmeler, bu alanda basamakları onar onar atlamamızı sağlamış.

* Sözleşme uygulaması ise, küresel listede en iyi olduğumuz maddelerden… 2019 raporunda 19.luğa tırmanış olmamız yargı süreçlerinin kalitesindeki adımlara bağlanmış ki, burada ticari davalara dair kararların kamuya açılması ve aracılık teşvikleri rol oynamış gözüküyor.

* Ve iflas prosedürleri, artı puan aldığımız bir diğer reform maddesi. Bu yıl 30 basamak birden atladığımız bu alt endekste, dünya sıralamamızı 109’dan daha iyi yerlere getirmemiz gerektiği ise ortada. Bu noktada, global endekste daha yüksek sıralara erişmek ve en kolay iş yapılan ülkeler arasına girmek hedefini, iş ortamını kolaylaştırıcı reformlarla sürdüreceğiz. Bakınız 2019 endeksi, konuya odaklandığımızda ve kararlı olduğumuzda başarının süratle geldiğini ortaya koyuyor.

Öte yandan küresel kıyaslamanın yanı sıra, özellikle bölgesel rekabet adına da son bir not düşmekte fayda var. Nitekim listeye içinde konumlandığımız Avrupa ve Orta Asya kapsamında baktığımızda, Türkiye’nin iş yapma kolaylığında bölgede giderek yükselen bir ekonomi olduğu da görülüyor.

Daha da iyi performanslar, gelecek endekslerin başına…