Geçtiğimiz Perşembe günü TÜİK, Haziran ayına ilişkin enflasyon oranlarını açıkladı. Haziran enflasyonundaki gelişmeler bir süreden bu yana yaşanan gelişmelerden dolayı her zamankinden daha önemli hale gelmişti. Zira Merkez Bankası’nın faiz indirimine hazırlık yaptığını tahmin ettiğimiz bir dönemde her ne kadar tek değişken olmasa da aylık enflasyonun seyri büyük önem taşıyor. Ayrıca İsrail-İran savaşı neticesinde artan akaryakıt fiyatları da bazı hesapların değiştirilmesi gerektiğini göstermişti.
Geçtiğimiz Perşembe günü TÜİK, Haziran ayına ilişkin enflasyon oranlarını açıkladı. Haziran enflasyonundaki gelişmeler bir süreden bu yana yaşanan gelişmelerden dolayı her zamankinden daha önemli hale gelmişti. Zira Merkez Bankası’nın faiz indirimine hazırlık yaptığını tahmin ettiğimiz bir dönemde her ne kadar tek değişken olmasa da aylık enflasyonun seyri büyük önem taşıyor. Ayrıca İsrail-İran savaşı neticesinde artan akaryakıt fiyatları da bazı hesapların değiştirilmesi gerektiğini göstermişti. Bununla birlikte otomatik ÖTV artışları ve memur/emekli maaş zamları da Haziran ayı enflasyonunun açıklanması ile netleşiyor. Yani nereden bakarsanız bakın Haziran enflasyon verisi son derece önemli bir veri.
Gelelim Haziran ayı verisine. TÜİK hesaplamalarına göre Haziran ayında TÜFE aylık bazda %1,37 olurken yıllık enflasyon da %35,05’e düşmüş oldu. Böylelikle yıllık enflasyon düşmeye devam ederken aylık enflasyon da beklentilerin altında kalarak olumlu bir seyre işaret etti. Piyasa anketleri aylık enflasyonun %1,5-1,6 civarında olacağına işaret ediyordu. Bu bakımdan %1,37’lik enflasyonu son dönemdeki zorlu koşulları da göz önünde bulundurarak oldukça “iyi” olarak nitelendirebiliriz.
Haziran enflasyonunun alt kırılımlarına baktığımızda aylık olarak en çok etkinin yine konut grubundan geldiğini görüyoruz. Bu konuyu daha önce de defalarca kaleme almış ve 2025 yılı boyunca konut grubunun enflasyonun düşmesini yavaşlatacağını belirtmiştim. Zira konut grubu içinde yer alan kiralar yıllık enflasyona göre değil 12 aylık ortalama enflasyona göre belirleniyor. 12 aylık ortalama enflasyon da bu dönemde yıllık enflasyonun üzerinde gerçekleştiği için kira artışları enflasyonun üzerinde oluyor. Bu da konut grubunun enflasyonist etkisini sürdürmesine neden oluyor.
Aylık enflasyondaki ikinci en yüksek katkı ulaştırma grubunda. Bu da son dönemde İsrail-İran savaşına bağlı olarak hızla artan akaryakıt fiyatlarından kaynaklanıyor. Ayrıca akaryakıt fiyatlarındaki artışlar enflasyonun yayılımını da artırıyor. Fakat bu etkinin daha fazla takip eden aya kaydığını da biliyoruz. Bu bakımdan Temmuz verisinde de ulaştırma grubunu ve dolaylı etkisini göreceğiz.
Yıllık enflasyonda da yine konut ve eğitim grubu enflasyonun düşüş hızını yavaşlatmış görünüyor. Bu etkilerin bir süre daha bizimle olacağını unutmamak gerekiyor. Zira birkaç ay sonra eğitim kurumlarına kayıtlar başlayacak ve yeni fiyatlar belli olacak.
Gelelim tüm bu gelişmelerin sonuçlarına. Bana göre aylık %1,37 olarak beklenti altı gerçekleşen enflasyon 24 Temmuz’daki PPK’da faiz indiriminin önüne daha da açtı. Elbette Merkez Bankası son PPK metninde işaret ettiği üzere bir faiz indirimi yapma hazırlığında ancak bu indirimin oranının ne olacağı konusu giderek daha fazla konuşulmaya başlandı. Bana göre ciddi bir faiz indirimi için alan var ancak Merkez Bankası’nın daha “temkinli” bir şekilde 250-350 baz puanlık bir faiz indirimini gündeme alabileceğini düşünüyorum. Zira PPK üyelerinin piyasadan daha tedirgin olduğunu değerlendiriyorum. Ayrıca Merkez Bankası rezervleri halen dalgalanıyor ve yurtiçi döviz talebinin de tam olarak yavaşladığına ilişkin henüz bir kanaat oluşmamış durumda.
Bu bakımdan Merkez Bankası’nın ilave adımlarla reel sektöre nefes aldırması gerektiği aşikar. TL ticari kredilerdeki aylık büyüme sınırları artık reel sektörü kilitlemiş durumda. Bu bakımdan bu alanda yeni bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu yeniden hatırlatmış olayım. Çözüm önerim için de daha evvelki yazılarıma göz atabilirsiniz.
#PPK
#Merkez Bankası
#Levent Yılmaz
