
Güney Çin Denizi kısa ve orta erimde Uzak Doğu''nun potansiyel çatışma bölgesi durumuna yavaş yavaş geliyor.
Çinlilerin Güney Çin Denizi, Filipinlilerin Batı Filipin Denizi olarak isimlendirdikleri dünyanın bu köşesindeki aktörler Çin ve Filipinlerle sınırlı değil.
Bu denizdeki Spratly Adaları olarak bilinen bir grup ada üzerinde bu denize kıyısı olan ülkelerin hak iddiaları var.
Malezya, Bruney, Çin, Tayvan, Filipinler ve Vietnam''ın hak iddiaları var ve Bruney dışında her bir ülke adaların bir kısmını kontrolü altında tutuyor.
Bu adaların önemli kılan birkaç hususiyet var: Stratejik konumu, gemilerin uluslararası gemi taşımacılığı rotasını kontrol etmesi ve balıkçılık açısından zengin olması bu hususiyetlerden üzerinden durabileceğimiz bazı noktalar.
Ancak bu bölgeyi daha da önemli kılan ve ülkeleri çatışmanın eşiğine kadar getiren husus Spratly bölgesinin zengin gaz ve petrol rezervlerine sahip olmasıdır.
Bölgede daha önceden ölümcül çatışmalar da yaşanmıştır: 1988''de Çin ile Vietnam''ın Johnson Resifinde hâkimiyet sağlamak için çabaları çatışmaya yol açmış ve 64 Vietnam askeri öldürülmüştür.
Son dönemde Güney Çin Denizi üzerinde Çin ile Filipinler arasında Scarborough resifi üzerindeki gerginlik had safhaya ulaşmıştır. Aynı resif üzerinde Tayvan''ın da egemenlik iddiaları bulunmaktadır. Çin ve Filipinler resif üzerindeki tarihi egemenliklerini ispat edebilmek için resif için ayrı ayrı isimler kullanmaktadırlar. Çinliler resifi Huangyan, Filipinliler ise Panatag olarak isimlendirmektedirler.
Son haftalarda Çin ile Filipinler arasında bu "resif" sürtüşmesi hız kazanmıştır. Karşılıklı ağız dalaşı sürerken resif etrafındaki askeri hareketlilik de her geçen gün artmaya başlamıştır.
Taraflar her fırsatta reddetseler de, "savaş" sözcüğü dahi telaffuz edilmeye başlamıştır. Filipinler Senato başkanı Juan Ponce Enrile hükümete Çin ile askeri bir çatışmaya hazır olması ve Panatag (Scarborough) Resifinde sürtüşmenin tırmanması durumunda ülkeyi savunabilmek için silah satın almaya başlaması tavsiyesinde bulunmuştur.
Aynı zamanda eski savunma bakanı olan Filipinler senato başkanının bu çağrısının Çin dışişleri bakan yardımcısı Fu Ying''in Filipinleri tartışma konusu resifte gerginliği tırmandırmakla suçlaması ardından gelmesi manidardır.
Diğer taraftan Çin meselenin uluslararası platforma taşınmasını engellemek amacıyla Filipinler üzerindeki baskısını her geçen gün artırmaktadır.
En son Çinli üst düzey bir yetkili bu sorunun Filipinlerin resif üzerinde egemenlik iddiasından vazgeçmesi ve Çin''in iddiasına saygı gösterilmesiyle çözüleceğini söyleyerek aba altında sopa göstermiştir.
Çin Filipinlere baskı yolunda ekonomik enstrümanları da kullanmaktadır.
Bu çekişmede Filipinleri yalnız görmemek gerekir.
Bölgedeki dış aktörler olan Amerika Birleşik Devletleri ve Hindistan için aslında bu tür sürtüşmeler, çekişmeler Çin''in yumuşak karnı olarak değerlendirilip Çin aleyhine kullanılabilecektir. ABD''nin Filipinlerle yakın askeri ilişkileri buna yöneliktir. Orta ve uzun erimde Asya – Pasifik''te askeri varlığını artırıp Çin''i hasımları ile iş tutup çevrelemeyi planlayan Amerika''ya bu tür sürtüşmeler istediğini elde etme fırsatı verecektir.
Güney Çin Denizinde tansiyon yüksek seyrediyor ama bunun arkasından Çin''in bölgesel savaşlara çekilip gücünün zayıflatılması tuzağı çıkabilir.
BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez. BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz. Piyasa verileri iDealdata Finansal Teknolojiler A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. BİST hisse verileri 15 dakika gecikmelidir.