
7 Ekim sonrasında İsrail’in sistematik ve organize biçimde icra ettiği soykırım politikaları, tedrici bir biçimde yükselen İsrail karşıtlığına yol açtı. İsrail lobisi eliyle, milyarlarca dolarlık bir bütçe marifetiyle hem konvansiyonel hem de dijital medya üzerinden uygulanan sansür mekanizmasının yetersiz kaldığı bu süreç, sadece İsrail karşıtlığı ve izolasyonda değil, İsrail’e müzahir olmayı ya da onu desteklemeyi de sorunlu bir şey haline getirdi. Son günlerde siyaset sahnesinde, İsrail’e müzahir olmanın maliyet ürettiği ve seçmen nezdinde ciddi bir antipatiye neden olduğu açık biçimde görülmektedir.
Hollanda seçimleri, New York Belediyesi’ndeki mücadele ve ABD’de AIPAC’ın siyasetteki etkisinin azalması gibi somut göstergeler, İsrail’e destek vermenin ne denli maliyetli olduğunu gösteren örnekler. Hollanda’da erken seçim yapılmasına neden olan krizin başlangıcı, hatırlayacak olursak İsrail’i sınırlandırma ve yaptırımlar konusunda koalisyonda çıkan anlaşmazlıktı. Üç partinin koalisyonla yönettiği krizin arka planında, İsrail’e yönelik yaptırım tekliflerinin engellenmesi yatmaktaydı. Dönemin Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp ve sekiz bakanın istifası sonrası oluşan krizin etkileri, erken seçim sonuçlarına da yansıdı. Aşırı sağın ivme kaybettiği seçimlerde doğrudan İsrail faktörü söz konusu olmasa da dolaylı biçimde siyaset mekanizmasının işleyişine etki etmiştir. Özellikle Filistin’in tanınması noktasında belirgin bir farkındalık yaratan bu durum, siyasi partilerin tanıma noktasındaki adımlarını daha özgür bir biçimde atabileceği bir ortam tesis etmiştir.
İsrail ile ilgili tartışmaların siyasete etkisi bakımından en fazla gündeme gelen konulardan biri de New York seçimleri. Hiç kuşkusuz bir belediye seçimi olsa da Demokrat aday Mamdani ve onun etrafında tartışılan temalara bakıldığında, İsrail’in bu tartışmalarda baskın bir tema olduğu görülmektedir. Türkiye’de konvansiyonel medyada kendisine çok yer bulmayan bu seçim ve özellikle Mamdani kimliği üzerine sosyal medyada hatırı sayılır düzeyde bir içerik söz konusu.
Önemli bir mücadele sergileyen Mamdani’nin kamuoyu araştırmalarında seçimlerde ipi göğüsleme ihtimalinin oldukça yüksek olduğu görülmektedir. Ekonomik ve yerel sorunlar üzerinden seçim çalışmalarını yürüten Mamdani’nin özellikle Netanyahu ile ilgili sarf ettiği cümleler, konunun İsrail bağlamının görülmesi açısından önemli. Mamdani, seçilmesi durumunda Netanyahu ile ilgili Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin kararını uygulayacağını ve Netanyahu’yu tutuklayacağını söyledi. Tutuklama kararı ile pozisyonunu açık eden Mamdani, Gazze’de olan biteni açık biçimde soykırım olarak nitelemekte ve İsrail karşıtı boykot hareketlerine destek vermektedir.
Mamdani’nin bu konudaki açık tutumu, AIPAC ve İsrail lobisinin onu hedefe koymasını da beraberinde getirdi. Bu noktada ciddi bir bütçe ile Mamdani’ye yönelik karşı propaganda yapıldığı ve islamofobik tutumun sürdürüldüğü görülmektedir. Buna rağmen, biyografisinde önemli bir yer işgal eden Filistin konusundaki adımlarından geri adım atmayan Mamdani’nin, yarın yapılacak seçimleri kazanması durumunda, ABD’deki ana akım siyasete de Gazze konusunda açık bir mesaj verilmiş olacak.
İsrail ile yakın ilişki geliştirmenin ana akım siyasete de etki ettiği görülmektedir. Son dönemde özellikle AIPAC’ın açıktan eleştirilmesi bazı ABD’li siyasetçilerin bu lobi ile arasına mesafe koymasına neden oldu. Gittikçe artan İsrail eleştirisi, ABD’de AIPAC’ın da hedefe koyulmasını beraberinde getirdi. Uzunca süredir dile getirilen ABD dış politikasını İsrail’in belirlediği ya da İsrail’in bu konuda önemli bir ayrıcalığının olduğu argümanı daha yoğun biçimde dile getiriliyor. Bazı senatörlerin AIPAC’tan bağış almama kararı ise, orta-uzun vadede İsrail’in ABD siyasetinde nerede konumlandırılacağı hakkında somut bir ipucu vermektedir.
Hollanda’daki hükümet krizi ve seçim sonuçları ile açık biçimde hissedilen, New York belediye seçimlerinde tartışma konularından birisi haline gelen ve nihayet AIPAC ile aralarına mesafe koymayı zorunluluk olarak gören ABD’li siyasetçiler. Bu örneklerin her biri, Batı’da İsrail’i koşulsuz şartsız desteklemenin artık gittikçe zorlaşan bir durum olduğunu bizlere göstermektedir.
Bugüne kadar, İsrail karşıtı bütün diplomatik adımlar ve sivil inisiyatiflerin ortaya koyduğu çaba, iki yıl gibi çok kısa bir süre içinde meyvelerini veriyor. Geniş bir zamana teşmil edildiğinde, bu karşıtlığın artması ve İsrail’in uluslararası izolasyonunun tahkim edilmesi, makro siyasette de önemli sonuçlar üretecektir. Bugünden sonra, İsrail ve Netanyahu’yu normalleştirecek her adımın karşısında olmak ve İsrail’in bir soykırım devleti olarak tanınmasını sağlamak en önemli öncelik olarak karşımızda durmaktadır.
BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez. BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz. Piyasa verileri iDealdata Finansal Teknolojiler A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. BİST hisse verileri 15 dakika gecikmelidir.