ABD Başkanı Trump , Şarm El-Şeyh’te MİT Başkanı Kalın ’ın da katıldığı görüşmelerde ateşkes antlaşmasına varıldığını duyurduğunda yaptığım ilk şey detayları öğrenmeye çalışmak oldu. Henüz sıcak saatlerdi, bilgi edinmekte güçlük çektim. Ancak -rehine takası ve ateşkesten oluşan ilk aşamayı temsil etse de- ortada bir anlaşma vardı. Cumhurbaşkanı Erdoğan başta olmak üzere liderlerin yaptığı açıklamalara bakılırsa herkes memnundu. Açıklamalarda Türkiye, ABD, Katar ve Mısır’a özellikle teşekkür ediliyordu.
ABD Başkanı Trump
, Şarm El-Şeyh’te
MİT Başkanı Kalın
’ın da katıldığı görüşmelerde ateşkes antlaşmasına varıldığını duyurduğunda yaptığım ilk şey detayları öğrenmeye çalışmak oldu. Henüz sıcak saatlerdi, bilgi edinmekte güçlük çektim. Ancak -rehine takası ve ateşkesten oluşan ilk aşamayı temsil etse de- ortada bir anlaşma vardı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan
başta olmak üzere liderlerin yaptığı açıklamalara bakılırsa herkes memnundu. Açıklamalarda Türkiye, ABD, Katar ve Mısır’a özellikle teşekkür ediliyordu.
Ateşkes olmuştu ama rehineler serbest kaldıktan sonra ya İsrail saldırılara yeniden başlarsa? Filistinlileri İsrail’in gadrinden kim koruyacaktı? Detay öğrenememiş ama şunu duymuştum: “Türkiye, Mısır, Katar ve ABD bu
anlaşmanın garantör ülkeleri. Türkiye bölgede görev alacak.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan
da gün içerisinde detayları açıkladı. “Anlaşmanın sahadaki uygulamalarını takip edecek
görev gücünde
biz de yer alacağız” dedi. Büyük bir gelişmedir. Bu görev gücü kayıpların bulunmasına, insani yardımın koordinasyonuna destek olacak, ateşkesi denetleyecek. Görev gücünün,
daha önce tartışılan, nihai barışı denetleyecek uluslararası askeri barış gücüyle
aynı şey olmadığını düşünüyorum. Muhtemelen o daha sonraki aşamalarda, tarafların kabul etmesi durumunda, gündeme gelecek.
SORU İŞARETLERİ YOK MU? VAR!
Bu ateşkes ve rehine takası anlaşması… İkinci aşamada, Gazze’nin nasıl yönetileceği, Filistin Yönetimi’ne bağlanıp bağlanmayacağı, İsrail’in tüm hatlardan çekilip çekilmeyeceği gibi konular nasıl müzakere edilecek? Pürüz çıkacak mı? Netanyahu,
ultra-ırkçı, soykırımcı kabine üyelerinin
baskısından kaçmak, koltuğunu korumak için saldırılara yeniden başlayacak mı? Ateşkesi bozacak provokasyonlara imza atanlar çıkmaz mı? Hepsi mümkündür. Ancak şu da açık: Tel Aviv, Hamas’la masaya oturarak kendisini bağladı. Tarihinin en derin izolasyonu içindedir. Tüm dünya başkentlerinde
soykırımcı olarak tel’in edilmektedir. Süleyman Seyfi Öğün’ün
deyimiyle “Yahudiliğin dünya hakimiyetinin kültürel sütunu yıkılmaktadır.” İsrail bunu görüyor. Sumud filosu ve diğerlerine müdahale ederken
elini korkak alıştırması
da bununla ilgilidir.
“BÜYÜK İSRAİL” PLANI DERİN DONDURUCUYA
İsrail, 7 Ekim’i bir fırsata çevirmek istedi. Kafasındaki
kademeli plan
şuydu: Bir. Gazze ve (uzun vadede) Batı Şeria tamamen işgal/ilhak… Hamas ortadan kaldırılacak… Trump’ın Riveria planıyla Gazze “Arapsızlaştırılacak”, böylece iki devletli çözüm ihtimali sonsuza kadar gündemden kalkacak. Bu, planın Filistin kısmıydı. İki. Daha ötesinde İran’ın bölgede geriletilmesi ve zayıflatılması vardı. Üç. Lübnan’ın güneyinde tampon bölge kurulması, Hizbullah’ın silahsızlandırılması… Dört. Suriye’nin zayıflatılması, dört parçalı federasyon oluşturulması, ülkenin güneyinin silahsızlandırılması, tampon bölge kurulması, güneyde Dürzilerin, kuzeyde SDG’nin otonomi kazanması, İran-Irak’a ulaşacak bir
hava ve kara koridorunun (Davut Koridoru)
elde tutulması, Beş.
Bölgede hegemon güç temerküzü elde edilmesi
, Körfez ülkelerinin bunu kabul etmesinin sağlanması, İbrahim anlaşmalarının bu dengesiz jeo-politik düzlemde bağlanması,
Ankara’nın Suriye ve bölgede nüfuz kazanmasının önüne geçilmesi
.. Buraya kadar olan kısım kağıt üzerindeki stratejidir. Ultra ırkçı İsrailli karar alıcılar bu stratejiyi arkaplanda
Büyük İsrail hayalleriyle
yoğuruyorlardı.
TEL AVİV İÇİN KADERİN CİLVESİ
Ancak İsrail için deniz bitmiştir.
Tel Aviv, bu planın ilk aşamasında (Filistin’de) tökezlemiştir.
Hedeflerinin önemli bir kısmına ulaşamamıştır. Gelinen süreçte genel tablo şudur: Bir. Gazze’nin işgal/ilhakı engellenmiştir. İki. ABD, Batı Şeria’nın ilhak edilmesine izin vermeyeceği yönünde garanti vermiştir. Üç. Gazze’nin “Arapsızlaştırılma” projesi başarısız olmuştur. Sürgün engellenmiştir. Dört. Bu süreçte İngiltere ve Fransa dahi Filistin devletini tanımıştır. Beş. En önemlisi… Garantörlük mekanizmasıdır. Yapılacak devam görüşmelerde… Eğer Gazze’ye uluslararası güç konuşlanırsa… Bu İsrail’in bir daha Gazze’ye saldıramayacağı anlamına gelir. Ve Türkiye Gazze’de garantör olarak konuşlanırsa…
SDG üzerinden Türk sınırına gelmeye çalışan Tel Aviv için kaderin -ya da diplomasinin- cilvesi
olacaktır.
SURİYE SAHASI BU STATÜKOYU TAŞIYAMIYOR
Bu tablo İsrail’in bölgesel planının sonraki kademeleri için de yol gösterici olabilir (Irak’taki Haşdi Şabi varlığı ve İran’a yönelik yeni hazırlıkları bunun dışında tutuyorum.) Hatırlıyorsunuz… İsrail, Şam’a saldırdığında Suriye yönetimi Türkiye’den askeri destek talebinde bulunmuştu. Bunu “
Ankara masaya silah koydu
” diye yorumlamıştık.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın
ABD ziyaretinin ardından bu konuda gelişmelerin olacağını da yazmıştık. Her ne kadar Şam yönetimi 10 Mart anlaşmasının öngördüğü yıl sonunu beklemek istese de
Suriye sahası bu statükoyu artık taşıyamıyor.
Halep’te geçtiğimiz günlerde çıkan çatışma bunun göstergesidir.
İsrail’in alanının daralması SDG’nin de elini zayıflatıyor. SDG,
Şam üzerinde üçüncü taraf baskısı arayışındaydı.
Suriye ile yapılan görüşmeleri Paris’e taşımak istemişti. Şam, Ankara’nın telkiniyle kabul etmedi. Saha hareketlenince
ABD’li Barrack
ve
CENTCOM Komutanı Cooper,
Mazlum Abdi’yi Şam’a getirdi. Görüşme sağlandı.
SDG’YE SON ÇAĞRI FIRSATI
ABD, tam olarak SDG çizgisinde durmuyor. SDG bu yüzden müzakerelere ABD, Fransa ve
-artık- Körfez ülkelerinin de katılmasını istiyor
. SDG’nin tüm planı ademi merkeziyetçilik ve silah bırakmamak üzerine. Şam’dan, Mazlum Abdi için Savunma Bakanlığı ya da Genelkurmay Başkanlığı istemişler. Bu da kabul görmemiş. Bir SDG yetkilisinin (İlham Ahmed), ”
Türkiye’yi Şam’la yapılan müzakerelerde tarafsız arabulucu olmaya
” davet ettiğini de haberlerde okudum. Bunlar şu anlama geliyor: SDG için de deniz bitmiştir. Üzerindeki zaman baskısı ağırlaşmaktadır.
Bu yüzden…
MHP lideri Bahçeli’nin
“İmralı SDG’ye yeni bir çağrı yapsın” teklifi -Komisyonun İmralı’ya gidip gitmemesi başka bahistir- zamanlama açısından doğrudur. SDG’ye silah bırakma, eşit yurttaşlar olarak Suriye’ye entegre olma konusunda alan açar. Bu fırsat değerlendirilmeli.
#Gazze
#Hamas
#İsrail
#Suriye
#SDG
