Salgın döneminde uygulanan para ve maliye politikalarının etkilerinin devam ettiği bir yıl olan 2022 yılında beklentiler büyük oranda bozuldu. 2022 yılı, büyüme açısından pozitif bir yıl olmasına karşın tüm dünyada özellikle de Türkiye’de fiyat artışları nedeniyle ekonomik olarak zor bir yıl olarak kayıtlara geçerken aynı zamanda enflasyon ve kur konusunda yaşanan sorunların derinleştiği bir yıl oldu. Son bir yılın ekonomik göstergelerinin mukayeseli yapıldığı İLKE Vakfı İslam İktisadı Araştırma
Salgın döneminde uygulanan para ve maliye politikalarının etkilerinin devam ettiği bir yıl olan
2022 yılında beklentiler
büyük oranda bozuldu.
2022 yılı, büyüme açısından pozitif bir yıl olmasına karşın tüm dünyada özellikle de Türkiye’de
fiyat artışları
nedeniyle ekonomik olarak zor bir yıl olarak kayıtlara geçerken aynı zamanda
enflasyon ve kur
konusunda yaşanan sorunların derinleştiği
bir yıl oldu.
Son bir yılın ekonomik göstergelerinin mukayeseli
yapıldığı İLKE Vakfı İslam İktisadı Araştırma Merkezi’nin (İKAM) raporunda
Türkiye’nin 2022 yılındaki ekonomik görünümü analiz edilmiş.
**
Biz burada yer darlığından dolayın raporun özetlenmiş haliyle yetineceğiz:
“
Jeopolitik riskler
, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası ve Amerikan Merkez Bankası’nın
faiz kararları
, göç yönetiminin iyi kurgulanamaması, Covid-19 krizi ve kısıtlayıcı önlemler,
petrol
fiyatlarında ve
döviz
kurlarında yaşanan değişimler, Süveyş Kanalı’nın geçici bir süre kapanması, lojistik ve tedarik sürecinde yaşanan kesintiler,
çip krizi,
komşu ülkelerde yaşanan olumsuz gelişmeler,
Rusya-Ukrayna Krizi
Türkiye ekonomisinin toparlanma sürecini olumsuz etkileyen gelişmeler arasında sayılabilir.”
**
“Türkiye, geçtiğimiz 20 yılda, OECD ülkeleri arasında
enerji talebinin en hızlı arttığı ülke oldu.
Bu dönemde,
elektrik ve doğalgaz
talep artışında Çin’den sonra dünyada ikinci sıraya yerleşti.
Enerji talebi ve tüketiminin artmaya devam etmesi beklenen Türkiye, enerji ihtiyacının
yüzde 76’dan
fazlasını yurt dışından ithal ediyor ve enerji ihtiyacının önemli bir bölümünü
ithal fosil yakıtlardan
karşılıyor.
Bu durum Türkiye’nin
cari açık ve ekonomik sorunlarla
karşı karşıya kalmasına neden oluyor.
Türkiye,
enerji verimliliği
açısından;
rüzgâr
enerjisinde İngiltere’den sonra ikinci,
güneş
enerjisinde ise İspanya’dan sonra ikinci sırada. Ancak rüzgâr ve güneş enerjisi toplam verimlilikte birinci.
Türkiye’nin üç tarafının denizlerle çevrili olması, sahip olduğu
rüzgâr
nehri ve verimli
güneş
ışınım değerleri, Türkiye’yi yenilenebilir enerji pazarında söz sahibi yapmalıdır.
Ayrıca
yeşil dönüşüm
, Türkiye’nin
cari açıkla
mücadelesinde
de önemli bir güç olacaktır.
Bu noktada, yasal düzenlemeler, mevzuat ve regülasyonların oluşumu, birincil adım olmalıdır.
Üretim maliyetlerinin
düşmesi için fon ve teşvikler üretilmesi, ilk aşamada zorunlu görünmektedir.”
**
“Toplam
sanayi ve imalat sanayiinde
üretim değerlerinin 2010 yılından 2022 yılına kadar aşamalı olarak artarak son 12 yılda sırasıyla yüzde 101,2 ve yüzde 109,9 oranlarında büyüdüğü görülüyor.
Her iki ana sektör
2018-2020 yılları
arasındaki duraklama hariç, diğer yıllarda ve özellikle 2021 yılında GSYH’nin (yüzde 11,4) üzerinde hızlı bir büyüme (sırasıyla yüzde 17,2 ve yüzde 18,5) sergiledi.
Ancak
son üç çeyrek
verilerine göre 2022 yılında sanayide yüzde 5,4, imalat sanayiinde ve GSYH’de yüzde 6,2 ile daha düşük oranlı bir büyüme eğilimine girdi.”
**
“2017’den itibaren
çift haneli seyreden enflasyon
rakamları, 2022 yılında
hızlıca artarak yüzde 85,51’e kadar yükseldi.
Böylece son 20 yılın enflasyon rekoru kırıldı. En yüksek artışların konut, gıda ve alkolsüz içecek alt gruplarında görülmesi
enflasyonun yoksul kesim
tarafından daha fazla hissedilmesine yol açtı.
Yİ-ÜFE rakamları da 2022 ekim ayında yüzde 157’lik zirveden sonra 2022 yılını yüzde 97,72 ile tamamladı.”
**
“Enflasyon ve küresel emtia fiyatlarının
artışına bağlı olarak gelişen konut fiyatlarındaki yükseliş 2022 yılı boyunca sürdü.
Konut fiyatlarındaki artış tüm dünyada genel fiyat düzeyinin üzerinde bir seyir gösterirken Türkiye 2022 yılında konut fiyatlarının en hızlı arttığı ülke oldu.”
**
Oldukça ayrıntılı hazırlanan İktisat İzleme Raporu 2022’de, büyüme, enflasyon, tarım, dış ticaret, işgücü, genç işsizlik, konut fiyatları, para politikası gibi birçok başlıkda değerlendirilmiş.
Raporun ayrıntısını öğrenmek isteyen
İlke Vakfı’nın
sitesinden ulaşabilir. (https://ilke.org.tr/iktisat-izleme-raporu-2022-turkiye-ekonomisinin-gorunumu)
Ekonomi, toplum, eğitim, hukuk ve sivil toplum
olmak üzere temelde beş alanı kapsayan raporda hem bir yılın özeti hem karar alıcı ve uygulayıcılar için önemli tespit ve öneriler yer alıyor.
#Ekonomi
#Enflasyon
#faiz
#Doğalgaz
#Rusya
#Ukrayna
