Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından ihtiyaç sahibi ailelere ödenen Aile Destek Programı başvurularının yanında Aile sosyal yardım şartları, ödeme tarihleri ile ödeme tutarları sorgulanıyor. Aile Destek Programı detayları, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık tarafından açıklanmıştı. Aylık 450, 550, 600 olmak üzere düzenli olarak 12 ay verilen Aile sosyal yardım paralarının ilk ödemesi 29 Temmuz’da ödenmişti. Peki aile destek yardımı başvurusu nasıl nereden yapılır? Aile sosyal yardım başvuru şartları neler?
Aile Destek Programı başvuruları, e-Devlet Kapısı üzerinden ya da ikametgâh adresinin bağlı olduğu 3294 sayılı Kanun kapsamında kurulmuş Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına yapılabilmektedir.
Başvuran kişinin;
Bunun yanında başvuranın; cezaevi ve tutukevinde bulunan hükümlü veya tutuklu olması, öğrenci yurtlarında kalan öğrenci olması, yetiştirme yurdu gibi bakım kurumunda bulunan kişilerden olması ve zorunlu askerlik görevini ifa eden er/erbaş statüsündeki askerler olması halinde başvurular hane yaklaşımı çerçevesinde değerlendirilemeyeceğinden bu kişiler program kapsamı dışında tutulmuştur.
Bakanlığın sosyal medya hesabından, Türkiye Aile Destek Programı ödemelerine ilişkin açıklama yapıldı. Açıklamada, Türkiye Aile Destek Programı hak sahiplerini içerir ödeme listelerinin, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarının değerlendirmeleri ışığında, Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi üzerinden otomatik gerçekleştirildiği ifade edildi.
Vefa Projesi ile yaşlı, engelliler, ağır kronik hastalığı nedeniyle kendi öz bakımını yerine getiremeyenler ve 65 yaş üstü vatandaşların ihtiyaçlarını karşıladıklarını ifade eden Yanık, ağustos ayında 140,1 milyon lira tutarında destek verdiklerini söyledi.
Ağustos ayı içerisinde Eşi Vefat Eden Kadınlara Yönelik Yardım ile eşi vefat eden ve ihtiyaç sahibi kadınların yanında olmaya devam ettiklerini bildiren Yanık, ihtiyaç sahibi kadınlara bu kapsamda toplamda 111,8 milyon lira destek sağladıklarını belirtti.
Aile Destek Programı, ihtiyaç sahibi ailelerin desteklenmesi amacıyla Haziran 2022-Mayıs 2023 dönemi arasında, en fazla 12 aylık ödeme dönemi ile sınırlı olmak üzere, hanelerin kişi başına düşen gelir tutarına göre belirlenen 4 farklı gelir aralığı için 450-600 TL tutarları arasında değişen aylık yardım ödenmesini içeren bir yardım programıdır.
Başvurular, e-Devlet Kapısı üzerinden yapılabileceği gibi doğrudan başvuru yapan vatandaşın yerleşim yeri adresinin bulunduğu ilgili Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına da yapılabilir
Hak sahibi hanelerin yardım ödemesi tutarları, hanedeki kişi başına düşen aylık gelirin dâhil olduğu gelir aralıkları çerçevesinde belirlenir. Hanelerin kişi başına düşen gelir tutarları için geçerli olan gelir aralıkları ile bu gelir aralıklarında uygulanacak yardım ödeme tutarları şu şekildedir:
Hesaplanan hane içindeki kişi başına düşen gelirin her yıl belirlenen aylık net asgari ücretin 1/3'ünden az olması durumunda, Mütevelli Heyetinin Kararına istinaden yardım başvurusu kabul edilir, aksi halde yardım başvurusu reddedilir.
Gelir seviyesi tespiti, hane yaklaşımı çerçevesinde yapılır ve hane geliri ile hanedeki kişi sayısı üzerinden, hane içindeki kişi başına düşen gelirin tespitini içerir. Bu nedenle hanedeki tüm bireylerin gelir, servet ve harcama bilgileri hesaplamaya dâhil edilir. Bu hesaplamada GSS Gelir Testi kapsamında kullanılan yöntem kullanılır.
Bahse konu bilgiler, Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi üzerinden kurumların veri tabanlarındaki bilgilerin sorgulanması yoluyla ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarınca yapılan hane ziyaretleri veya temin edilen hane beyanları yoluyla elde edilir.
Hane içindeki kişi başına düşen gelir seviyesinin tespiti, hane yaklaşımı çerçevesinde yapılır.
Zira refah, ortak tüketim çerçevesinde hane içinde paylaşılan bir durumdur. 3294 sayılı Kanunun kapsamı incelendiğinde de hane içindeki kişi başına düşen gelirin aylık net asgari ücretin 1/3’ünün altında veya üzerinde kalma durumuna göre kapsama girme statüsünün
belirlendiği görülmektedir. Aynı yaklaşım çerçevesinde Aile Destek Programındaki hak sahipliği kararı, hane yaklaşımı çerçevesinde tespit edilen hane içindeki kişi başına gelir tutarına bağlıdır.
Hanedeki tüm bireylerin maaş, ücret, yevmiye gibi gelirleri ile düzenli sosyal yardım gelirleri hesaplamaya dâhil edilir.
Aylık olarak düzenli alınan maaş gibi gelirler doğrudan aylık gelir hesabına dâhil edilirken yıl içinde düzenli olmayan mevsimsel gelirler yıllık tutarları üzerinden ortalama aylık tutarları hesaplanarak dahil edilir.
Gelirler, brüt tutarları üzerinden değil haneye giren net tutarları üzerinden hesaplamaya dâhil edilir. Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi kullanılarak SGK’nın veri tabanlarından yapılan sorgular üzerinden resmi kayıtlara ulaşılır. Bu sorgularla, çalışan memurlar ile emeklilerin net ücret bilgileri sistem üzerinden temin edilirken, diğer statülerde çalışanların brüt ücretleri temin edilebilmektedir. Brüt ücretlerden haneye giren net ücret hesaplanarak veya başvuran kişiden net ücrete ilişkin kesin bilgi alınarak hesaplama yapılır.
Tarımsal, ticari ve hayvancılık gibi faaliyetlerden elde edilen gelirler aylık olarak düzenli elde ediliyorsa aylık tutar, yıl içinde mevsimsel olarak değişen şekilde elde ediliyorsa yıllık tutar üzerinden hesaplanacak ortalama aylık tutar hesaplamaya dâhil edilir.
Gelir ve servet unsurları haricinde hanenin harcama durumu da, tespit edilemeyen gelir unsurlarının tespitinin sağlanması amacıyla, incelenebildiği ölçüde hesaplamaya dâhil edilir.
Tespit edilen aylık geliri aşan bir harcama durumu varsa hane gelirine bu aşan miktar eklenir.
Başvuran kişinin;
Hak sahipliği kararı yetkisi ve sorumluluğu, 3294 sayılı Kanun çerçevesinde kurulan ve her il ve ilçede bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarındadır. Hak sahipliği kararının Vakıf Mütevelli Heyetlerince, başvurunun alınmasından itibaren en geç bir ay içinde verilmesi zorunludur. Bu sürenin aşılması durumunda hukuki sorumluluk ilgili Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarındadır.
Hanenin sosyoekonomik profilinin ve gelir seviyesinin belirlenmesi için hane ziyareti veya beyan yoluyla Sosyal Yardım İnceleme Formunun güncel olması esastır. Son bir yıl içinde yapılan hane ziyaretleri veya hane beyanları güncel kabul edilir. Hane ziyareti zorunluluğu bulunmamakta olup Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi üzerinden sorgulanan kurumların veri tabanlarındaki resmi bilgiler ile Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sisteminde kayıtlı bilgiler yoluyla Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarının Mütevelli Heyetlerince hak sahipliği kararı verilir.
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Mütevelli Heyeti tarafından hak sahibinin ve hanesinin hak sahipliği şartlarını taşımaya devam etmediği yönünde karar alınması durumunda yardım reddedilir.
Ayrıca her ödeme döneminde ödeme listesi oluşturulmadan önce gerekli merkezi kontroller yapılarak hak sahibinin vefat etmesi ya da Aile Destek Programı kapsamı dışına çıkması halinde yardım, Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi tarafından feshedilir.
Feshedilen ödemelerden sonra kişilerin tekrar Aile Destek Programına başvuru yapmasının önünde engel bulunmamaktadır. Yapılan bu başvuru, bu başvurunun karar tarihi itibariyle sonuç doğurmakta olup önceden feshedilen yardıma ilişkin sonuç doğurmaz, feshedilen yardımın tekrar devam ettirilmesi imkânı bulunmamaktadır.
Hak sahiplerinin ve hanelerinin sosyoekonomik durumlarında Aile Destek Programı hak sahipliğini etkileyecek şekilde değişiklik olduğunun tespit edilmesi durumunda Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Mütevelli Heyeti tarafından yardım durumu yeniden değerlendirilmektedir. Ayrıca Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi tarafından, hak sahibinin adresinin Vakıf sınırları dışına çıktığının, Hane Gelir Tablosunun doldurulma tarihi üzerinden bir yıldan fazla zaman geçmesi nedeniyle güncelliğinin yitirildiğinin, kapsam ve ön elemede belirtilen şartları sağlama durumunun değiştiğinin tespit edilmesi durumunda hak sahipliği için geçici durdurma işlemi uygulanır.
Geçici durdurma uygulanan yardımlara ilişkin olarak hak sahibinin ve hanesinin program şartlarını taşımaya devam ettiği yönünde ilgili Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Mütevelli Heyetince karar alınması durumunda yardım kabul durumuna geri getirilir. Bu hanelere geçici durdurma tarihinden itibaren yapılmayan yardım ödemeleri geriye dönük olarak ödenir. Eğer hanenin program şartlarını taşımaya devam ettiği yönünde karar alınmasına rağmen yapılan ödeme tutarını değiştirecek şekilde hane durumunun değiştiğinin tespit edilmesi durumunda, ödeme tutarı değişikliği bu karar itibarıyla uygulanır. Ancak Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Mütevelli Heyetince hak sahibinin ve hanesinin hak sahipliği şartlarını taşımaya devam etmediği yönünde karar alınması durumunda yardım feshedilir ve herhangi bir ödeme yapılmaz.
Geçici durdurma uygulanan yardımlarda, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Mütevelli Heyeti tarafından, geçici durdurma işleminden itibaren en geç 1 ay içinde, hanenin durumuna ilişkin karar verilir.
Aile Destek Programı ödemeleri, aylık olarak hazırlanan ödeme listeleri çerçevesinde merkezi olarak yapılmaktadır. Hak sahibi hanelere yapılacak ödemeler, hak sahipliği kararının alındığı Mütevelli Heyeti kararı tarihini içeren ay için başlar ve takip eden ay içinde ilk ödeme gerçekleştirilir. 2022 yılı Haziran ayı ile 2023 yılı Mayıs ayı arasındaki 12 aylık dönemde uygulanacak Aile Destek Programının son ödeme dönemi olan 2023 yılı Mayıs ayı ödemesi takip eden Haziran ayı içinde gerçekleştirilerek program sonlandırılacaktır.