Suriye
Suriye iç savaşı 10. yılına girdi. 15 Mart 2011’de başlayan iç savaş işkencenin, silahın ve ölümün her türlüsüne şahit oldu. 500 bin kişinin hayatını kaybettiği sanılıyor. Birleşmiş Milletler’e göre 6,7 milyon Suriyeli ‘mülteci’ konumuna düştü. Bu kişilerin yaklaşık 3,6 milyonuna Türkiye tek başına ev sahipliği yapıyor
Suriye iç savaşı 10. yılına girdi. 15 Mart 2011’de ülkenin güneyindeki Dera ilinde bir grup öğrencinin okul duvarına, Beşşar Esed’e hitaben, “Ey doktor (Beşşar Esed) şimdi sıra sende” yazmasıyla, Suriye’deki halk ayaklanmasının fitili ateşlendi. Esed rejiminin kışlalardaki askerlerini ve güvenlik güçlerini harekete geçirerek diğer illere de sıçrayan rejim karşıtı gösterileri güç kullanarak bastırmaya çalışması, barışçıl halk gösterilerinin iç savaşa evrilmesine yol açtı. Kimyasal silah kullanma, halkı açlığa sürükleme, tehcir, ablukaya alma, keyfi tutuklama ve işkence gibi savaş suçlarının sıklıkla işlendiği iç savaş boyunca 500 bin kişinin hayatını kaybettiği sanılıyor. Birleşmiş Milletler’e göre iç savaş nedeniyle 6,7 milyon Suriyeli ‘mülteci’ konumuna düştü. Bu kişilerin yaklaşık 3,6 milyonuna Türkiye tek başına ev sahipliği yapıyor. İşte savaş öncesi nüfusu 23 milyon düzeyindeki Suriye’de 10 yıldır süren kaosun rakamlara yansıyan bilançosu...
RAKAMLAR HER ŞEYİ ANLATIYOR
500 binden fazla insan öldürüldü. Esed rejimi, keyfi olarak alıkoyduğu on binlerce kişiden 14 bin 221’ini işkence ederek öldürdü. Muhalif kaynaklara göre, Esed rejimi güçleri iç savaşın başlamasından bu yana yaklaşık 500 bin kişiyi halen alıkoyuyor.
6,7 milyon kişi başka ülkelere göç etti. 6,1 milyon kişi de ülke içerisinde yer değiştirdi. Bunların 2,8 milyonu çocuk yaşta.
Sığınmacıların 3,6 milyonu Türkiye’de bulunuyor.
Lübnan’da 1 milyon, Ürdün’de 660 bin, Irak’ta 250 bin, Mısır’da 130 bin Suriyeli barınıyor.
Ülkesinden çıkmış her 4 Suriyeliden 3’ü ülkemize sığındı.
Her 3 Suriyeliden 2’si yani 13,1 milyon kişi yardıma muhtaç durumda. Bunlardan 5,6 milyonu acil yardım bekliyor; hasta ya da açlıkla boğuşuyor.
Akdeniz üzerinden Avrupa’ya geçmeye çalışanlardan 18 binden fazla Suriyeli ya boğuldu ya da kayboldu. Cesedi karaya vuran Aylan bebeğin sembol fotoğrafı hâlâ hafızalarda.
Esed rejimi, iç savaşın başlamasının ardından muhaliflerin kontrolündeki yerleşimlere 217 kez kimyasal silah saldırısına başvurdu.
Türkiye sürecin başından buyana gıda, barınma, hijyen, ilaç ve tıbbi malzemeler içeren 40 binden fazla TIR dolusu insani yardım gönderdi.
Birleşmiş Milletler’in insani yardımları toplamda 18 bin 305 TIR.
Türkiye’de ilkokul çağındaki Suriyeli çocukların okullaşma oranı yüzde 96’ya ulaşırken, mülteciler için dünya genelinde bu oran yüzde 61’de kaldı.
Ülkemizde eğitim çağında olan Suriyeli nüfusu 1 milyon 47 bin 536. Eğitime kazandırılan Suriyeli çocuklarla ‘kayıp nesil’ riskinin önüne geçildi. 300 binden fazla Suriyeli yetişkine mesleki ve genel eğitim verildi.
34 milyonun üzerinde poliklinik hizmeti verilirken, 1 milyon 188 binden fazla kişi ameliyat edildi. Tüm sağlık hizmetleri ve ilaçlar ücretsiz sağlandı.
Avrupa ülkeleri insanlık sınavında bir kez daha sınıfta kaldı. Ölmeden Avrupa’ya ulaşabilmiş Suriyeliler ırkçılık ve yabancı düşmanlığıyla karşılaşırken, sığınma başvurusu yapmış 1 milyondan fazla Suriyeliden çok azı amacına ulaşabildi.
Almanya 8 bin, Fransa 5 bin, ABD 3 bin, İsveç 2 bin, Kanada 2 bin, Avusturya 2 bin, İngiltere 120 bin, İtalya 118 bin, Hollanda 90 bin, Norveç 50 bin, Avustralya 35 bin, Belçika 35 bin, Danimarka 16 bin, Yunanistan 16 bin civarında mülteciyi barındırıyor.
Tek başına 3,6 milyon sığınmacıya ev sahipliği yapan Türkiye, kendi sınır güvenliği, sığınmacıların geri dönüşü ve Suriye’nin toprak bütünlüğünü sağlamak amacıyla sonuncusu İdlib’de olmak üzere, son 4 yılda 4 askeri harekât düzenledi.
Azez-Cerablus-Bab üçgeni Fırat Kalkanı Harekâtı ile DEAŞ’tan temizlenirken, Zeytin Dalı Harekâtı ile Afrin PKK/YPG’den arındırıldı. Sonrasında Mehmetçik ve Suriye Milli Ordusu, Tel Abyad-Rasulayn hattında PKK/YPG işgaline Barış Pınarı Harekâtı ile son verdi.
İç savaşın halihazırda en sıcak sahnesi olan İdlib’de rejim ve destekçilerinin saldırıları nedeniyle son dönemde yaklaşık 2 bin sivil öldü, 2 milyon sivil yerinden edildi. Türkiye sınırına 4 milyonluk yeni bir göç dalgası ihtimalinin önüne geçebilmek ve mazlumlara kalkan olmak için İdlib’de başlatılan Bahar Kalkanı Harekâtı’na, Rusya ile imzalanan ateşkes anlaşmasıyla ara verildi.
#Suriye
#İdlib
#Beşşar Esad
#Savaş
