ABD-OPEC krizinde çatlak derinleşiyor: Petrol üreticileri ‘üretimi artırın’ talebine karşı vanayı kıstı

Ukrayna savaşı küresel enerji fiyatlarında ciddi bir artışa neden olurken, dünyanın en büyük petrol üreticileri ile ABD arasındaki çatlak her gün derinleşiyor. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ve Rusya’nın da aralarında bulunduğu OPEC+, küresel petrol arzını günlük 2 milyon varil azaltma kararı aldı. Savaş nedeniyle üç haneli sayılara ulaşan petrol fiyatları, ABD Başkanı Joe Biden’ın üç ay önce düzenlediği Körfez turundan sonra düşüş eğilimi göstermiş, 90 doların altına kadar gerilemişti. Söz konusu kararın, Avrupa Birliği ülkeleri ve ABD’nin Rus petrol ihracatına ‘tavan fiyat’ uygulama konusunda anlaşmasıyla aynı gün alınması dikkati çekerken, kararla birlikte brent petrolün varil fiyatının yeniden 100 doların üstüne çıkması bekleniyor. Rusya’nın Batı ile yaşadığı gaz ihtilafı nedeniyle petrole hücum yaşanacağını öngören uzmanlar, Biden yönetimi ile başta Körfez ülkeleri olmak üzere OPEC+ arasındaki gerilimin artacağı yönünde görüş bildiyor.

BIDEN: BU İŞ BURADA BİTMEDİ

Savaş süresince Rusya’yı baskılamak adına uygulanan yaptırımların ve ‘tavan fiyat’ kararının ileride kendilerine karşı uygulanmasından endişe duyan OPEC ülkeleri, Biden’ın “üretimi artırın” talebine kayıtsız kaldı. Üretimi düşürme kararına ilişkin Energy Aspects baş petrol analisti Amrita Sen, “Bu hayli siyasi bir karar, OPEC’in tavan fiyat uygulamasından hiç mutlu olmadığının açık bir göstergesi” değerlendirmesinde bulundu. Ayrıca Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) ağustos ayı verilerine göre, Körfez ülkelerinin, savaş nedeniyle artan enerji fiyatları sayesinde kasalarına 1,3 trilyon dolarlık ek gelir koyacağı düşünülüyor. Uzmanlar, petrol üreticisi ülkelerin, fiyatları düşürmek için üretimi artırma planı ile bu gelirden mahrum kalmaya sıcak bakmadığı görüşünde. Kararın açıklanmasından sonra Washington kanadından ilk tepki, Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karine Jean-Pierre’den geldi. Basın açıklamasında Jean-Pierre, “OPEC+’nın Rusya ile uyumlu hareket ettiği açık” ifadesini kullandı. Yükselecek fiyatlarla Kasım 2022’deki ara seçimler öncesi baskı altında kalacak Biden yönetimi ile Körfez arasındaki gerilimin artması bekleniyor. Riyad yönetiminin, Demokrat Partili Biden ve ekibiyle sürtüşmeler yaşadığı ve Cumhuriyetçi yönetimlerle iyi ilişkilere sahip olduğu da biliniyor. Vanayı kısma kararına tepki gösteren Biden, “Bu iş burada bitmedi” derken, Demokratlardan gelen yasa tasarısı teklifi de , OPEC- ABD arasındaki sürtüşmenin artacağının sinyalini verdi. Temsilciler Meclisi’ndeki 3 Demokrat tarafından sunulan tasarıda, halihazırda Suudi Arabistan ve BAE’de 5 bine yakın Amerikan askerinin geri çekilmesi, Patriot ve THAAD gibi bölgede konuşlu hava savunma sistemlerinin de kaldırılması talep edildi. Tasarıyı hazırlayan vekiller yaptıkları yazılı açıklamada, “Suudi Arabistan ve BAE, yıllardır güvenlikleri ve petrol sahaları konusunda Amerikan askeri varlığına güvendi. Bu ülkeler aktif bir şekilde bizim aleyhimize çalışırken, burada askeri varlığımızı sürdürmemiz için bir neden göremiyoruz” ifadesine yer verdi.