ABD Suud’a yaptırıma hazırlanıyor: Washington-Riyad hattında OPEC gerilimi tırmanıyor

Aralarında Suudi Arabistan ve Rusya’nın da bulunduğu petrol üreticisi ülkelerin oluşturduğu OPEC+ grubunun petrol arzında kesintiye gitme kararı sonrası ABD’den Riyad’a yönelik tepkiler çığ gibi büyüyor. Washington yönetimi olası yaptırımları değerlendirdiğini duyururken, ABD’li Demokrat Senatör Chris Coons, Başkan Joe Biden ve Kongre’nin Suud’a yönelik silah satışlarını askıya alma yönünde adım atabileceğini söyledi. Senato Dış İlişkiler Komitesi Üyesi de olan Coons, CNN televizyonuna yaptığı açıklamada, “Hem Biden yönetiminin hem de Senato’nun bu konuda sessiz kalmayacağını ve karşı adım atacağını göreceksiniz. En olası hamle ise Suudi Arabistan’a silah satışlarını askıya almaktır” ifadelerini kullandı. Birkaç gün önce de ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez, Washington’ın Riyad’la iş birliğini dondurması çağrısı yapmıştı. Suudi Arabistan’ı Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı sürdürmesine yardım etmekle suçlayan Menendez, “Silah satışı ve güvenlik iş birliği dahil tüm ilişkiler durdurulmalı. Ukrayna’daki savaş konusunda pozisyonunu netleştirene kadar Riyad ile herhangi bir iş birliğine yeşil ışık yakmayacağım” demişti.

GÜVENLİK STRATEJİSİNDE YER ALMADI

İki ülke arasında yaşanan gerilimin ardından, geçen çarşamba günü yayımlanan 2022 ABD Ulusal Güvenlik Stratejisi belgesinde Suudi Arabistan’a yer verilmemesi dikkat çekti. 48 sayfalık belgede Rusya’dan 71, Ukrayna’dan 32, Çin’den 9 ve İran’dan 7 kez bahsedildi. Raporda, “Rusya’nın kontrol ettiği petrol ve gaz kaynaklarını silahlandırmasından kaynaklanan ve OPEC’in arzda daralmaya gitme kararıyla şiddetlenen küresel bir enerji krizi yaşadık. Müttefiklerimiz ve ortaklarımızla enerji piyasalarını istikrara kavuşturmak ve ihtiyacı olanlara tedarik sağlamak için tüm fırsatları araştırmaya devam ediyoruz” ifadeleri yer aldı.

CNN’DEN ÜÇ ÖNERİ

Amerikan haber kuruluşu CNN’de yayımlanan bir makalede ise ABD lideri Biden’ın söz konusu krize karşı atabileceği adımlar değerlendirildi. Hükümete önerilerde bulunulan yazıda 3 seçenek ele alındı. İlk olarak NOPEC (Petrol Üreten ve İhraç Eden Kartellerin Yasaklanması Yasası) tasarısının hayata geçirilebileceği belirtildi. Tasarının kabul edilmesi durumunda, OPEC ülkelerinin petrol fiyatları üzerindeki tekelinin kırılacağı ve petrol şirketlerinin dokunulmazlığının ortadan kalkacağı ifade edildi. Tasarı mayıs ayında ABD Senatosu komitesi tarafından onaylanmıştı. Ancak yasa haline gelmesi için önce Senato ve Meclis’ten geçmesi, sonra da Başkan tarafından imzalanması gerekiyor. Makalede ikinci olarak Riyad’a silah satışının durdurulmasına değinildi. Demokrat senatörlerin bu teklife yoğun destek verdiği belirtilen yazıda, bu durumun Suud’u daha fazla Rusya’nın kollarına itmesi ve Riyad’ın ABD silah pazarının yüzde 24’üne tekabül eden büyük bir müşteri olması dolayısıyla, böyle bir adım atmanın zor olduğu ancak silahların türü üzerinde kısıtlamaya gidilebileceği kaydedildi. Son olarak da ABD askerlerinin Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden çekilmesi konusu ele alındı.

MÜTTEFİKİMİZ DEĞİL!

ABD merkezli Foreign Policy dergisinde yayımlanan yazıda ise “Suudi Arabistan ABD’nin müttefiki değil” başlığı kullanılırken, Biden’a, Riyad’a müttefik gibi davranmayı bırakması çağrısı yapıldı. Dış Politika Uzmanı Aaron David Miller imzalı yazıda, “Bu adım, Biden’ın siyasi konumunu baltalayacağı bilinciyle atıldı. ABD ara seçimlerinden haftalar önce Suud Veliaht Prensi Muhammed bin Selman (MbS), petrol fiyatları ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile olan yakın ilişkisi söz konusu olduğunda hiçbir şeyi takmayacağını ortaya koydu” ifadelerine yer verildi. MbS’den “takıntılı, acımasız ve öngörülemeyen bir lider” olarak bahsedilirken, “Biden yönetiminin, Bin Selman yönetimindeki Suud’un, Washington’ın müttefiki olmadığını anlaması gerekiyor” denildi.