Koronavirüs salgınını yönetmekte sınıfta kalan Avrupa Birliği, aşıya ulaşmada da kendisine komşu ülkeleri yolda bıraktı. Bosna Hersek, Kosova, Kuzey Makedonya, Ukrayna henüz aşılama programlarına başlayamadı. Brüksel’in yüzüstü bıraktığı ve ellerinde tek doz aşı bulunmayan ülkeler çareyi Çin ve Rus aşısı gibi alternatiflerde aramaya başladı.
Avrupa Birliği geçen yıl Kovid-19 salgınında başta kendi üyeleri olmak üzere özellikle Balkanlarlar ve Ukrayna gibi işbirliği ve ortaklık içinde olduğu ülkelere yardım politikasındaki yetersizlik aşıda da kendini gösteriyor.
Brüksel hali hazırda, İngiltere, ABD ile girdiği aşı savaşında çaresiz bir konumdayken, öte yandan Ukrayna, Bosna Hersek, Kuzey Makedonya, Kosova ve Sırbistan gibi yakın komşularının aşı ihtiyacını karşılama konusunda da sınıfta kaldı.
Euronews’un haberine göre AB, gelişmekte olan ülkelere aşı yardımı yapmayı amaçlayan COVAX programı için 870 milyon euroluk ve ek olarak “Batı Balkanlar Ortaklık Programı” çerçevesinde 70 milyon euroluk yardım taahhüt etmesine rağmen Balkan ülkelerinin çoğu henüz aşılamaya başlayamadı. Gelişmeler karşısında AB’den umudunu kesen bazı ülkeler ise Çin ve Rus aşılarına yöneldi.
3,3 milyon nüfusa sahip Bosna Hersek, henüz tek doz dahi aşıya ulaşamayan, AB’ye komşu ülkelerin başında geliyor.
2016 yılında AB’ye üyelik başvurusuna bulunan, ve COVAX programına ilk kayıt yaptıran ülkeler arasında yer alan Bosna Hersek, 1 Şubat itibariyle henüz aşıya ulaşamadı. Gelişmeler neticesinde Brüksel’den umudu kesen ülke yönetimi Çin, Rusya ve Pfizer’dan direkt sipariş vereceğini duyurdu.
Bosnalılar, AB’ye karşı yaşadıkları düşkırıklığını da saklamıyor. Bosna salgında nüfusa ölüm oranında en yüksek rakamlara sahip ülkeler arasında.
ARNAVUTLUK YALNIZ BIRAKMADI
Kosova da, Bosna Hersek gibi AB’nin salgın karşısında yolda bıraktığı ülkeler arasında yer alıyor. 1 Şubat itibariyle Kosova’ya henüz ulaşan aşı bulunmuyor.
Ülkenin sağlık bakanı Armed Zema, “ilk paket aşının Şubat ayının ikinci yarısında ülkelerine gelmesini beklediklerini” açıkladı. COVAX programına Aralık ayında dahil olan ülkeye yardım Arnavutluk’tan geldi.
AB’nin aşı politikasını eleştiriyle bilinen Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Kosova’da ön saflarda mücadele eden sağlık personelinin aşılanması için sembolik miktarda aşı vereceklerini belirti. Ramai Kosova ve Arnavutluk “sevinç ve tasada birdir” açıklaması yaptı.
MAKEDONYA PEKİN’LE GÖRÜŞÜYOR
AB’ye üyelik hedefi bulunan Kuzey Makedonya Cumhuriyeti de henüz Brüksel’den beklendiği yardımı alabilmiş değil.
Dahil olduğu COVAX programından henüz aşıya ulaşamayan ülkede sağlık bakanı Venko Filipce, EuroNews’a, “Çin Büyükelçiliği ile sürekli bağlantı halinde olduklarını ve Çin aşısı almak için girişimlerini sürdürdüklerini” belirtti.
Sırbıstan, Balkanlar’da aşılama konusunda komşularına göre bir adım önde ama bunu AB’den aldığı yardıma borçlu değil.
Geçen sene maske ve diğer tıbbi ihtiyaçlar konusunda Brüksel tarafından yüzüstü bırakılan Belgrad yönetimi, aşı konusunda kendi girişimlerini başlattı ve Çin, rusya ve Pfizer firmalarıyla doğrudan bağlantıya geçti.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, COVAX programı için bölgede ilk ödeme yapan ülke olduklarını buna karşın henüz tek bir doz aşıya ulaşamadıklarını belirtti.
Aşı konusunda AB’ye bel bağlayan ülkelerden Ukrayna da Şubat ayına elinde tek doz aşı olmadan giren ülkelerden.
Şubat ayının ikinci yarsında Pfizer’dan 117 bin doz aşı gelmesini bekleyen ülkede, ilk olarak sağlık çalışanları aşılanacak.
44 milyonluk ülkede COVAX programı üzerinden 3.7 milyon doz AstraZeneca aşısının da yılın ilk yarısında gelmesi bekleniyor.
Birleşmiş Milletler’in (BM) eski Afrika HIV/AIDS Özel Elçisi Stephen Lewis, Kanada’nın CTV Televizyonu’nda katıldığı bir programda, Kanada’nın da ortağı olduğu COVAX aşı programındaki gelişmeleri değerlendirdi. Lewis, COVAX’ın zengin ülkelerle rekabet edemeyen yoksul ülkelere aşı ulaştırmak için Kanada ve diğer ortaklarca finanse edilen bir oluşum olduğunu hatırlattı.
Kanada’nın bu programı kendi yararına kullandığını belirten Lewis, bunun yanlış olduğunu ve Kanada’nın bunu yapan ilk G7 ülkesi olduğunu ifade etti. Lewis, “Kanada, normalde aşı ihtiyacını karşılayamayan gelişmekte olan ülkelere gidebilecek dozları güvence altına almak için kurulan bu uluslararası aşı paylaşım havuzuna girmemelidir. Kanada’nın 1,9 milyon aşıyı bu programdan temin etmesi ahlaki açıdan yanlıştır.
Kanada için yaptığı şeyle gurur duymak, bence büyük bir hatadır” şeklinde konuştu. Kanada’nın 5 Şubat itibarıyla 884 binden fazla kişiye veya nüfusun yüzde 2,3’üne ilk doz aşıları yaptığını belirten Lewis, bu rakamın Kanada’dan 37 kat daha fazla nüfusa sahip olan Afrika kıtasının tamamında uygulanan aşılardan daha yüksek olduğuna dikkati çekti.