Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki Dağlık Karabağ krizinde İran nasıl adım atacak?

Dağlık Karabağ'da ateşkesin sağlanmasından üç yıl sonra Azerbaycan ve Ermenistan arasında yeni bir savaşın patlak verebileceği endişesi yaşanıyor. Ermenistan-Azerbaycan şartlı sınırında ve Azerbaycan'ın Karabağ bölgesinde temmuz ayında Ermenilerce gerçekleştirilen 28 provokasyon kayıtlara geçerken, ağustosta bu rakam 45'e, eylülde ise 61'e yükseldi. Azerbaycan ordusunun mevzilerine yakınlaşma, kendi mevzilerini pekiştirmek için siper kazma ve farklı istihkam faaliyetleri, sabotaj girişimleri, quadcopter ve İHA kullanımı gibi tüm provokasyonlar Azerbaycan ordusunun müdahalesiyle engellendi.

Antiterör operasyonu başlatıldı

Bölgede tansiyonun gittikçe artması sonrası, Azerbaycan yönetimi operasyon kararı aldı. Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Karabağ'da anayasal yapıyı yeniden tesis etmek amacıyla antiterör operasyonu başlatıldığını duyurdu.

"Siviller ve altyapı tesisleri hedef alınmıyor''

"Bakanlıktan konuyla ilgili ilk açıklamalar şöyle: "Karabağ'da başlatılan antiterör operasyonunda siviller ve altyapı tesisleri hedef alınmıyor, yalnızca meşru askeri hedefler yok ediliyor.

"Yolcu uçaklarını hedef aldılar"

Ermeni silahlı grupları, Azerbaycan hava sahasını kullanan havayolu şirketlerinin yolcu uçaklarının GPS uydu navigasyon sistemlerine karşı bir kez daha radyo bozucular kullandı.

"Mayın patlaması sonucu 4 polis şehit oldu''

Öte yandan, Karabağ'da yasa dışı Ermeni güçlerin döşediği mayının patlaması sonucu 4 Azerbaycanlı polis şehit oldu. Azerbaycan Başsavcılığı, İçişleri Bakanlığı ve Devlet Güvenlik Servisinden yapılan ortak açıklamada, Hocavent ili Ahmetbeyli-Fuzuli- Şuşa kara yolunun 58. kilometresinde, Azerbaycan Otomobil Yolları Devlet Ajansı'na (Azerotoyol) ait kamyonun mayının üzerinden geçtiği kaydedildi. Geçiş anında meydana gelen patlamada 2 kişinin hayatını kaybettiği belirtilen açıklamada, olay yerine giden polis aracının da saat 04.30 sıralarında başka bir mayının üzerinden geçtiği ifade edildi. Yasa dışı Ermeni güçlerce döşenen mayının infilak etmesi sonucu 4 polis memurunun şehit düştüğü ve terör eylemi olarak nitelendirilen olayla ilgili soruşturma başlatıldığı bildirildi.

'Askerleri gereksiz yere ölüme göndermeyin'

Azerbaycan'ın özellikle 2020'de zafere ulaşmasının ardından rahatsızlığını gizleyemeyen güney komşusu İran ise, geride kalan üç yılda sınıra ordu yığıp tatbikatlar yaptı, Bakü yönetimi ve Türkiye'ye tehditler savurdu. İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan son olarak Tahran yönetiminin İran ve Ermenistan'ı birbirine bağlayan tarihi güzergahın kapatılmasına ya da sınırlanmasına izin vermeyeceğini söyledi.

İran Ulusal Güvenlik Komisyonu üyesi milletvekili Yakup Rızazade ise, Azerbaycan'ın bölgede herhangi bir askeri operasyon yapmamasını istedi. Rızazade, Azerbaycan'ın böyle bir adım atması halinde İran'ın 10 kat daha güçlü bir operasyonla karşılık vereceğini savundu, "Dolayısıyla, Azerbaycan gereksiz yere askerlerini ölüme göndermemeli" dedi.

İranlı politikacı, Tahran yönetiminin Azerbaycan ve Nahcıvan'ı birbirine bağlayacak Zengezur koridorunun açılmasına asla izin vermeyeceğini de ekledi.

İran'ın uykularını kaçıran koridor

Nahçıvan ile Azerbaycan'ı birbirine bağlaması beklenen Zengezur Koridoru, İran'ın uykularını kaçırıyor. Çünkü, koridor İran ile Ermenistan arasındaki kara bağlantısını kesebilir. Tahran yönetimi, Zengezur Koridoru'nun muhtemel güzergahına yakın konumdaki Ermenistan şehri Kapan'da konsolosluk açtı. Ermenistan ise, İran'da Azerbaycan Türkleri'nin sembol şehri Tebriz'de bir konsolosluk açmayı planlıyor.

Birdenbire gerçekleşen tatbikatlar

Karabağ'da işgal altındaki topraklar bir bir kurtarılırken, İran'ın kuzeyinde yaşayan Azeriler sınır hattına gelerek sevinç gösterilerinde bulundu. Azerbaycan ordusunun tarihi zaferiyle İran sınırının 130 kilometrelik bölümü el değiştirdi ve sınırın tamamını Bakü yönetimi kontrol etmeye başladı.

Savaşın sona ermesiyle İran ilk hamlesini yaptı ve Azerbaycan sınırında askeri tatbikata girişti. Dağlık Karabağ yıllarca Ermenistan işgali altındayken hiçbir tatbikat yapmayan İran'ın birdenbire Azerbaycan sınırında gövde gösterisine girişmesi, bir anda gündemi değiştirdi. Tahran yönetimi, resmi açıklamalarında Azerbaycan'ın burnunun dibinde giriştiği 'savaş oyunu'nun hiç de inandırıcı olmayan şekilde teröristlerine karşı gerçekleştiğini savundu.

Türkiye ve Azerbaycan, İran'ın tankları sınıra getirmesine birlikte tatbikat düzenleyerek yanıt verdi. Söz konusu hamle, Tahran'da Bakü'ye karşı var olan öfkeyi daha da artırdı. İran'ın asıl rahatsızlığı, alt üst olan bölgesel dengelerde Türkiye'nin sahneye çıkmasıydı. İran'da iktidara yakın olan medya Türkiye'nin bölgede artan etkisini günlerce eleştirdi ve Ankara'nın Tahran ile Erivan'ın bağlantısını kesmeyi hedeflediğini yazdı.

Kamikaze drone'la mesaj

İran Devrim Muhafızları'na çok yakın bir savunma gazetecisi olan Hüseyin Daliryan, Twitter paylaşımında İran'ın Azerbaycan'daki kritik hedeflere bin füze göndererek çatışmayı bir günde bitirme gücü olduğunu yazdı.

2021 sonbaharından bu yana gerilim hiç dinmedi, İran Azerbaycan sınırında yeni tatbikatlar yaptı. İran askeri güç gösterisiyle Azerbaycan'ı kontrol etmeyi denedi ancak bir sonuç alamadı.

Takvimler 2023'ü gösterdiğinde, İran'daki Azerbaycan Büyükelçiliği'ne silahlı saldırı düzenlendi. İki ülke arasındaki gerilimi bir kez daha gün ışığına çıkaran Kalaşnikoflu saldırıda bir kişi hayatını kaybetti.

Mart 2023'te ise kamikaze drone'ların kullanıldığı görüntü yayınlandı, Azerbaycan'ı doğrudan Türkiye'yi ise isim vermeden tehdit eden videoda "Mesajımız açık: Bir gün geleceğiz" denildi.

'Rus barış gücü müdahale etmeyecek'

Rusya tarafından yapılan açıklamada da, "Çatışmalara Rus barış gücü müdahale etmeyecektir" denildi.

Azerbaycan: Ağdam istikametindeki mevzilerimiz farklı kalibreli silahlarla yoğun ateş altında

Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Azerbaycan topraklarındaki Ermenistan silahlı güçlerinin Azerbaycan ordusunun Ağdam ili istikametindeki mevzilerini farklı kalibreli silahlarla yoğun ateş altına aldığını duyurdu.

Bakanlıktan konuya ilişkin yapılan açıklamada, Rus barış gücünün geçici olarak konuşlandığı Azerbaycan topraklarındaki Ermeni silahlı kuvvetlerine ait birliklerin, Azerbaycan ordusunun Ağdam bölgesi istikametindeki mevzilerini farklı kalibreli silahlarla yoğun ateş altına aldığı kaydedildi.

Azerbaycan, Karabağ'da anayasal yapıyı yeniden tesis etmek ve Ermeni silahlı kuvvetlerinin birimlerinin silahsızlandırılarak Azerbaycan topraklarından çıkarılması amacıyla lokal antiterör önlemleri başlatıldığını duyurmuştu.

Karabağ'daki Ermeni güçlerinin açtığı ateşte 2 Azerbaycan askeri yaralandı

Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Karabağ'daki yasa dışı Ermeni güçlerinin açtığı ateşte 2 Azerbaycan askerinin yaralandığını bildirdi.

Savunma Bakanlığından yapılan açıklamada, saat 11.45 sularında Azerbaycan ordusunun Karabağ'daki Ağdam istikametindeki mevzilerinin yasa dışı Ermeni güçlerince havan topları ve farklı kalibreli silahlarla ateş altına alındığı belirtildi.

Açıklamada, açılan ateş sonucunda 2 askerin yaralandığı, Azerbaycan ordusuna bağlı birliklerin de misillemede bulunduğu kaydedildi.